γραντὶ

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

γραντὶ

Τύπος

Παραλλαγή

Μέρος του λόγου

Ουσιαστικό

Γένος

Ουδέτερο

Τυπολογία

γραντὶ τό, Ἠράκλ. Θρᾴκ. (Περίστασ.) Μεγίστ. Ναύστ. Πελοπν. (Κουνουπ.) Στερελλ. (Ἀντίκυρ.) Σύμ. D.C. Hesseling, Mots marit., 16 Ν. Κοτσοβίλ., Ἐξαρτ. πλοίων, 128 Λ. Παλάσκ., Ὀνοματολογ. ναυτικ., 23 Α. Σακελλ., Ἐγχειρ. ἀρμενιστ., 29 καὶ 564 - Λεξ. Περίδ. Βυζ. Πρω. Δημητρ. γραdὶ Ἀνάφ. Ἐρεικ. Εὔβ. (Κάρυστ.) Θήρ. Ἰθάκ. Κεφαλλ. Κίμωλ. Κύθν. Μῆλ. Νάξ. (Φιλότ.) γραδὶ Κεφαλλ.

Ετυμολογία

Ἐκ τοῦ Τουρκ. grαdin = τὸ σχοινίον τὸ ὁποῖον χρησιμοποιεῖται ὡς περίρραμμα διά τήν ἐνίσχυσιν τῶν ἱστίων πλοίου, τὸ ὁπ. ἐκ τοῦ Γενουατ. grαti ἢ ἐκ τοῦ ἄμαρτ. Βενετ. grαdin. βλ. Η. R. Kahane – A. Tietze, The Lingua Franc., 255.

Σημασιολογία

1) Τὸ εἰς τὰ ἄκρα τῶν ἱστίων πλοίου ἢ ἀνεμομύλου ραπτόμενον σχοινίον πρὸς στερέωσιν αὐτῶν καὶ προφύλαξίν των ἀπὸ σχίσιμον ὑπὸ βιαίου ἀνέμου Ἀνάφ. Εὔβ. (Κάρυστ.) Θρᾴκ. (Περίστασ.) Ἰθάκ. Κεφαλλ. Κίμωλ. Κύθν. Μεγίστ. Μῆλ. Νάξ. (Φιλότ.) Ναύστ. Πέλοπν. (Κουνουπ.) Στερελλ. (Ἀντίκυρ.) Συμ – D.C. Hesseling, ἔνθ᾽ ἀν. Ν. Κοτσοβίλ., ἔνθ᾽ ἀν. Λ. Παλάσκ., ἔνθ᾽ ἀν. Α. Σακελλ., ἔνθ᾽ ἀν. - Λεξ. Πρω. Δημητρ.: Τὰ γραdιˬὰ τῶ bανιˬῶ τοῦ μύλου Φιλότ. Ἔκαμε ἕνα γραδὶ ἴσιο καὶ τεζαριστὸ Κεφαλλ. Κάνω τὸ γραντὶ τοῦ πανιˬοῦ Ναύστ. Κάνω βερῖνα τοῦ γραντιˬοῦ (βερῖνα = συστροφή) αὐτόθ. Φαώθηκε τὸ γραdὶ τοῦ πανιˬοῦ καὶ θέλει ἄλλαμα Ἰθάκ. Αὐτοῦνος ἔπρεπε νὰ σαλτάρῃ, νὰ σκαρφαλώσῃ σὰ dὸ γάττο ᾽πά᾽ ᾽ς τὴν τσίμα τοῦ κόdρα, νὰ πιˬαdάρῃ τὸ γραδὶ μὲ τὰ δόdιˬα του αὐτόθ. (τσίμα = κορυφή, κόdρα = παπαφίγκος, νὰ πιˬαdάρῃ = νἄ στερεώσῃ) αὐτόθ. 2) Τὸ περὶ τὸ δίκτυον σχοινίον, τὸ προφυλάττον τοῦτο ἀπὸ τοῦ σχισίματος καὶ ἔχον εἰς τὸ ἄνω μέρος φελλοὺς εἰς δὲ τὸ κάτω βάρη ἐκ μολύβδου Ἐρεικ. Ἡράκλ. - Λεξ. Περιδ. Βυζ. Πρω. Δημητρ. 3) Τὸ ράψιμον σχοινίου εἰς τὰ ἄκρα τῶν ἱστίων πρὸς ἐνίσχυσιν αὐτῶν Θήρ. Γίνεται κρυφὸ γραdὶ καὶ φανερὸ γραdί.

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/