γρηγορεύω

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

γρηγορεύω

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Ρήμα

Τυπολογία

γρηγορεύω Χίος (Βροντ. Καρδάμ.) - Σ. Δάφνης, Ν. Ἑστ. 19 (1936), 613 - Λεξ. Βάιγ. Λάουνδ. γληγορεύω Κέρκ. Κεφαλλ. Κορσ. - Α. Λασκαράτ., Μυστήρ., 58 Κ. Θεοτόκ., Οἱ Σκλάβ., 298 Ι. Βηλαρ., Ποιήμ., 144 - Λεξ. Πόρτ. Βάιγ. γληγουρεύου Στερελλ. (Αἰτωλ. Ἀκαρναν.) γληγορεύγω Κρήτ. γληγορεύγκω Χίος (Καρδάμ.) γληορεύγω Κάρπ. Κῶς Μεγίστ. Χίος (Πισπιλ.) γληβορεύγω Μεγίστ. γληορεύγκω Κάρπ. Κῶς Μεγίστ. γληουρεύγου Λυκ. (Λιβύσσ.) ὀγληγορεύω Ἤπ. - Λεξ. Βάιγ. Μπριγκ. ὀγληγορεύγω Λεξ. Βάιγ. Μέσ. γληγορεύομαι Προπ. (Ἀρτάκ.) - Λεξ. Βάιγ. γληγορεύουμι Λῆμν. γληγορεύγομαι Λεξ. Βάιγ. ὀγληγορεύομαι Λεξ. Βάιγ. ἀγληγουρεύγουμι Λέσβ.

Ετυμολογία

Ἐκ τοῦ ἐπιθ. γρήγορος. Ὁ τύπ γληγορεύω καὶ εἰς Διγενῆ Ἀκρίταν (ἔκδ. Πασχάλ, Λαογρ. 9, 1926, σ. 344) Ὁ τύπ. γληγορεύω καὶ εἰς Σομ. Ὁ τύπ. γληγορεύγω καὶ εἰς Βλάχ. Σομ. καὶ εἰς Πεντάτευχ. (ἔκδ. Hesseling, Ἔξ. 12, 33), 424.

Σημασιολογία

Ταχύνω, ἐπιταχύνω, ἐπισπεύδω, ἔνθ᾽ ἀν.: Πέ του νὰ γληγορέψῃ Κρήτ. Γληγόρευγκε, τοῦ ᾽λεγεν ὁ δράκος Χίος (Καρδάμ.) Μέρα μὶ θ᾽ μέρα ἀγληγουρεύγινταν (ἀπὸ ἡμέρας εἰς ἡμέραν ἔκαμνε τὴν ἐργασίαν ταχύτερον) Λέσβ. Γληόρευγε τσ᾽ ἐπέρασεν ἡ ὥρα Χίος (Πισπιλ.) Ἐγληγόρεψαν τὸ βῆμα Κ. Θεοτόκ., ἔνθ᾽ ἀν. Γρηγόρεψα τὴν περπατησιά μου, σχεδὸν τρεχᾶτος ἔφτασα ᾽ς τὸ σπίτι Σ. Δάφνης, ἔνθ᾽ ἀν. || Παροιμ. Ὅπο͜ιος γληγορεύεται, σκουντάφτ᾽ (ὁ σπεύδων εἴς τι ἀποτυγχάνει) Προπ. (Ἀρτάκ.) Ἡ Κουνόμους ἠκουνουμοῦνdαν κ᾽ ἡ Γηόρης ἠγληούρευγιν (Ὁ Κονόμος ᾠκονόμει καὶ ὁ Γρηγόρης ἐγρηγόρευε• ὁ γρήγορος, ὁ δραστήριος κερδίζει, ἐνῷ ὁ διστακτικὸς εἴς τι χάνει) Λυκ. (Λιβύσσ.) Οὑ Μιλετ᾽ς μιλέταν κιˬ οὑ Γληγόρ᾽ς γληγουρεύ᾽κιν (ἐπὶ τῶν μελετώντων τι διαρκῶς, ἐνῷ οἱ ἄλλοι δροῦν) Λῆμν. || ᾎσμ. Ὁ ἔρωτας ἔχει φτερὰ πολὺ γληορεμένα καί ᾽ς τὲς μ-ματιˬές του σαΐτιˬές, ποὺ φτάνουν τὸγ-καθένα Κῶς || Ποίημ. Γιˬατὶ πολλὰ θὰ σοῦ ᾽λεγα καὶ νὰ σοῦ φανερώσω πὼς γληγορεύω τὸν καιρὸ νά ᾽ρθῶ νὰ σ᾽ ἀνταμώσω Ι. Βηλαρ., ἔνθ. ἀν.

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/