γρίλης

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

γρίλης

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Ουσιαστικό

Γένος

Αρσενικό

Τυπολογία

γρίλης ὁ, Ζάκ. (Μαχαιρᾶδ.) Ἤπ. Θεσσ. Κεφαλλ. Κρήτ. Κύθν. Κύπρ. Νάξ. (Ἀπύρανθ.) Πελοπν. (Γορτυν. Λακων. Λάστ.) Πόντ. (Κοτύωρ. Σταυρ. Τραπ.) Ρόδ. Στερελλ. (Αἰτωλ.) Σύμ. Σῦρ. Χίος (Πυργ.) - Ν. Πολίτ., Παροιμ. 2, 403, 405.

Ετυμολογία

Λέξις πεποιημένη.

Σημασιολογία

Λέξις ἄνευ ἰδιαιτέρας σημασίας, συνεκφερομένη μετὰ τῆς λ. Ἀπρίλης εἰς παροιμιακάς ἐκφράσεις ἔνθ᾽ ἀν.: Ἀπρίλης γρίλης τέσσερεις κιˬ ὁ Μαϊτσούλης πέdε κι ὁ μῆνας ὅπου σ᾽ ἔπηρα δὲ ᾽ίνουdαιν ἐννιˬὰ μηναροῦκλες; (ἀπάντησις γυναικὸς πρὸς τὸν σύζυγόν της, δικαιολογούσης τὸν πρόωρον τοκετόν της· ἐκ παραμυθ.) Νάξ. (Ἀπύρανθ.) Τὸ παραμύθι ἐν παραλλαγ. κ.ἀ., ὅπως: Ἀπρίλης, γρίλης, γριληνός, Μάης καὶ Μαγιοῦκος καὶ δυˬὸ ποὺ μ᾽ ἔχεις καὶ δυˬὸ ποὺ σ᾽ ἔχω ἐννιˬὰ Ἤπ. Ἀπρίλης, γρίλης τέσσερεις, Μάης ταὶ Πρωτογιούνης ἕξι, ὁ μῆνας ποὺ σ᾽ ἐπῆρα ταὶ μ᾽ ἐπῆρες ὀχτὼ τ᾽ ὁ μῆνας ποὺ στεφανωθήκαμεν ἐιˬὰ Κύπρ. Ἀπρίλης γρίλης τέσσερεις καὶ γριλομάννα πέdε, δικό μας εἶναι τὸ παιδὶ, ἄdρα ξεκουτιˬασμένε! Κρήτ. Ἀπρίλη γρίλη πεντικοὶ καὶ Μάη καταραμένε! (σκῶμμα εἰς Ἀπρίλιον καὶ Μάιον) Πόντ. (Τραπ.) || Παροιμ. φρ. Ἀπρίλης γρίλης Ρόδ. Στερελλ. (Αἰτωλ.) || Παροιμ. Ἀπρίλης γρίλης, τιναχτοκοφινίδης (διότι τότε τελειώνουν αἱ προμήθειαι τῶν γεωργῶν) Θεσσ. Κεφαλλ. Κύθν. Πελοπν. (Γορτυν.) - Ν. Πολίτ., Παροιμ. 2, 403. Ὁ Ἀπρίλης γρίλης, κουκκιˬὰ μεστωμένα (ἐπὶ τῶν λεγόντων ὅτι κἄτι θὰ γίνῃ ἐντὸς τῶν προσεχῶν ἡμερῶν) Κρήτ. Ἀπρίλης γρίλης, κοντὰ τὸ θέρος (συνών. μὲ τὴν προηγουμ.) αὐτόθ. || Γνωμ. Ἀπρίλης γρίλης, νιˬὸ ψωμὶ (πλησιάζει τὸ θέρος) Ζάκ. (Μαχαιρᾶδ.)

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/