Voir le fichier PDFἄπλερος
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἄπλερος
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Επίθετο
Τυπολογία
ἄπλερος ἐπίθ. ἄπληρος Πελοπν. (Γέρμ. Λακων.) ἀπληρὸς Βιθυν. Ἤπ. Κεφαλλ. Κύπρ. (Λεμεσ.) Λευκ. Πελοπν. (Αἴγ. Καλάβρυτ. Σουδεν. Τριφυλ.) κ.ἀ. -ΑΒαλαωρ. Ἔργα 3, 184 ΚΚρυστάλλ. Ἔργα 2, 31 ἄπλερος πολλαχ. ἄπλερο Καλαβρ. (Μπόβ. Χωρίο Βουν.) ἄπλιρους Θρᾴκ. (Αἶν.) ἀνέπλερος Ἤπ. Πελοπν. (Λακων.)
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ στερητ. ἀ- καὶ τοῦ ρ. πλερώνω παρὰ τὸ θέμ. τοῦ ἐνεστῶτος. Διὰ τὴν παραγωγήν ἰδ. ἄπλανος. Ὁ τύπ. ἀπληρὸς κατὰ τὸ ἀχαμνός. Περὶ τοῦ τύπ. ἀνέπλερος ἰδ. ἀ- στερητ. 1δ.
Σημασιολογία
1) Ὁ ἔτι ἀσχημάτιστος, ἀτελής, ἀτροφικός, ἄωρος, ἐπὶ νεογνοῦ κττ. Ἤπ. Θρᾴκ. (Αἶν.) Καλαβρ. ( Μπόβ. Χωρίο Βουν.) Κεφαλλ. Λευκ. Πελοπν. (Καλάβρυτ.) –ΑΒαλαωρ. ἔνθ’ ἀν. ΚΚρυστάλλ.. ἔνθ᾽ ἀν.: Ἄπλερο πουλλὶ (τὸ μόλις ἐκκολαφθέν, τὸ μήπω ἀποκτῆσαν πτερὰ) Ἤπ. Ἄπλερο ἀβγὸ (τοῦ ὁποίου τὸ κέλυφος εἶναι ἁπαλὸν ἔτι) Κεφαλλ. || Ποιήμ. Ἀποκοιμε͜ιέται ὁ θάνατος καὶ τὸ περιπλοκάδι ποῦ πάντα κρύβεται δειλὸ καὶ τ᾿ ἄπλερο κορμί του ἀλλοῦ στυλώνει τὸ φτωχό, δυναμωμένο τώρᾳ ΑΒαλαωρ. ἔνθ᾽ ἀν. Ἔτσι ἐγεννήθηκε μικρὸς κιˬ ὁ πόθος μου ’ς τὰ στήθη κι ἀπ' ἄφαντο κιˬ ἀπ’ ἄπλερο πουλλάκι, σταυραεˬτέ μου, μεγάλωσε, πῆρε φτερά, πῆρε κορμὶ καὶ νύχιˬα ΚΚρυστάλλ. ἔνθ᾽ ἀν. Συνών. ἄγουρος Α1, ἄμεστος 1, ἀπασπάλωτος 1. Πβ. ἄγινος 2, ἀγίνωτος 3, ἀκάμωτος 2. β) Καθόλου, ἰσχνός, ἀδύνατος, ἀτροφικὸς Βιθυν. Ἤπ. Πελοπν. (Γέρμ. Καλάβρυτ. Λακων.): Τὸ παιδὶ εἶναι ἀκόμα ἀνέπλερο Ἤπ. Ἀρνὶ ἄπληρο Γέρμ. Τὸ μωρὸ πολὺ ἄπλερο εἶναι, δὲν παίρνει ἀπάνου του Βιθυν. Παιδὶ ἀπληρὸ Λακων. Πβ. ἄγουρος Α3. 2) Ὁ μὴ πληρωθείς, ὁ μὴ ἀποδοθεὶς Πελοπν. (Αἴγ. Γέρμ. Καλάβρυτ.): Τὰ χρέη εἶναι ἄπλερα ἀκόμη Αἴγ. Τὸ μεροδούλι του εἶναι ἄπλερο αὐτόθ. Συνών. ἀπλέρωτος 2. β) Ὁ μὴ λαβὼν τὰ ὀφειλόμενα εἰς αὐτὸν Θρᾴκ.: Δούλεψε τόσες μέρες κ᾿ ἔφυγε ἄπλερος. Συνών. ἀπλέρωτος 2 β. 3) Ἐκεῖνος τοῦ ὁποίου δὲν ἐπληρώθη ἡ ἀξία Πελοπν. (Σουδεν.): Μοῦ ’χει ἄπλερο τὸ σπίτι. Συνών. ἀπλέρωτος 3.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
