Voir le fichier PDFἀποθαλασσιˬὰ
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀποθαλασσιˬὰ
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
ἀποθαλασσιˬὰ ἡ, ἀποθαλασσία Πελοπν.(Λακων.) ἀποθαλασσιˬὰ Ἄνδρ. Βιθυν. (Κατιρ.) Θρᾴκ. (Μυριόφ.) Ἰων. (Κρήν.) Κεφαλλ. Κύθν. Μεγίστ. Νάξ. Πάρ. Σίφν. Χίος κ.ἀ. -ΑΠαπαδιαμ. Χριστουγ. διηγ. 96 ΠΒλαστοῦ ᾿Αργὼ 16 -Λεξ. Μπριγκ. Μ.’Εγκυκλ. Βλαστ. 312 Πρω. Δημητρ. ἀπουθαλασσιˬὰ Σαμοθρ. ἀποθαλασσὰ Θήρ. Πάρ. (Λεῦκ. κ.ἀ.) Σύμ. ἀπουθαλασσὰ Σκόπ.
Ετυμολογία
Ἐκ τῆς προθ. ἀπὸ καὶ τοῦ οὐσ. θάλασσα. Διὰ τὸν σχηματισμὸν πβ. ἀκροθαλασσιˬά, φουσκοθαλασσιˬά.
Σημασιολογία
1) Ἡ μετὰ τὴν τρικυμίαν κατάπαυσις τοῦ πολλοῦ σάλου τῶν κυμάτων, ἡ κατηρέμησις τῆς θαλάσσης Θήρ. Μεγίστ. Σκόπ: Κάνει ἀποθαλασσὰ Θήρ. || Φρ. Πρύμνα τσ᾽ ἀποθαλασσιˬὰ (ἐπὶ τῶν εἰς πᾶσαν ἐπιχείρησιν οὐδὲν κώλυμα εὑρισκόντων ἢ ἐπὶ καλῆς ἐκβάσεως ὑποθέσεώς τινος) Μεγίστ. β) Ὁ μετὰ τὴν τρικυμίαν ἐπί τι διατηρούμενος σάλος τῶν κυμάτων ἀφοῦ καταπαύσῃ ὁ ἄνεμος ΑΠαπαδιαμ. ἔνθ᾽ ἀν. -Λεξ. Πρω. Δημητρ.: «Εἴτε τροπὴ εἰς τὸν μαΐστρον ἦτο εἴτε ἀποθαλασσιˬὰ καὶ μπουκκάρισμα τοῦ κόρφου, τὰ κύματα ἤρχισαν νὰ ὀγκοῦνται κατὰ πρῷραν τοῦ μικροῦ σκάφους» ΑΠαπαδιαμ. ἔνθ’ ἀν. Συνών. φουσκοθαλασσιˬά. 2) Ὑπήνεμον μέρος θαλάσσης παρὰ τὴν ξηρὰν ἐντὸς ὁρμίσκου ἢ κάτωθεν βράχων Ἄνδρ. Βιθυν. (Κατιρ.) Θήρ. Θρᾴκ. (Μυριόφ.) ’Ιων. (Κρήν.) Κεφαλλ. Κύθν. Νάξ. Πάρ. (Λεῦκ. κ.ἀ.) Πελοπν. (Λάκων.) Σίφν. Σύμ. Χίος κ.ἀ. -ΠΒλαστὸς ἕνθ’ ἀν. -Λεξ. Μπριγκ. Μ.᾿Εγκυκλ. Βλαστ. 312 Πρω. Δημητρ.: ᾿Ελᾶτε νὰ κολυμπήσωμε δῶ ποῦ ’ναι ἀποθαλασσιˬὰ Χίος Μπήκαμε ᾽ς τὴν ἀποθαλασσιˬὰ καὶ κόψαμε bροστὰ (εἰσήλθομεν εἰς τὰ κατηρεμισμένα ὕδατα καὶ τὸ πλοῖον ἐπροχώρησε ταχέως) Κατιρ. || Ποίημ. Καὶ πέρα ᾿κεῖ 'ς τὸν Ὠρωπὸ καὶ δῶθε ᾽ς τὴ Ραφῆνα νίβουν ᾿ς τοὶς ἀποθαλασσιˬὲς οἱ κάβοι τὰ σφυριˬά τους ΠΒλαστὸς ἔνθ’ ἀν. Πβ. ἀπανεμιˬὰ Α2. 3) ᾿Επιρρηματ., παρὰ τὴν ξηράν, μακρὰν τῆς θαλασσοταραχῆς Χίος (Βροντ.): Τὸ βαπώρι πηγαίνει ἀποθαλασσιˬά.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
