ἀνακατωσιˬὰ
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀνακατωσιˬὰ
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
ἀνακατωσιˬά ἡ, ἀνακατωσία Πελοπν. (Λακων.) Πόντ. (Κερασ. Οἰν. Τραπ. Χαλδ.) ἀνακατωσίγιˬα Πόντ. (Κερασ.) ἀνακατωχία Πελοπν. (Λακων.) ἀνακατωσιˬὰ κοιν. ἀνακατωὰ Κύπρ. κ. ἀ. ἀνακατουσιˬὰ βόρ. ἰδιώμ. ἀνακατουά ἐνιαχ. βορ. ἰδιωμ. ἀνεκατωσιˬὰ πολλαχ. ἀνεκατωὰ Θήρ. κ. ἀ. ἀνικατουὰ Θρᾴκ. (Κομοτ.) Ἴμβρ. Σαμοθρ. κ. ἀ. ᾽νακατωσιˬὰ Ροδ. ᾽νακατουσιˬὰ Θεσσ. ’νεκατωσιˬὰ Θρᾴκ. (Σαρεκκλ.) Κύπρ. κ. ἀ. ᾽νεκατωά Κύπρ. (Γερμασ.).
Ετυμολογία
᾿Εκ τοῦ ρ. ἀνακατώνω. Διὰ τὸν τὐπ. ἀνακατωχία Πελοπν. (Λακων.) πβ. τὰ ὅμοια αὐτόθι μαχιˬά, παχιˬᾶς ἐκ τῶν μασιˬά, πασᾶς Ὁ τύπ. καὶ μεσν.
Σημασιολογία
1) Τάσις πρὸς ἐμετὸν κοιν.: Μόνο ποῦ τὸ βλέπω τὸ ρετσινόλᾳδο μοῦ 'ρχεται ἀνακατωσιˬά. Μοῦ ’φερε τὀ φαγεῖ ἀνακατωσιά. Συνών. ἰδ. ἐν λ. ἀνακάτεψι. Α2 2) Στενοχωρία Πόντ. (Τραπ.): Ἔχω ἕναν τρανόν ἀνακατωσίαν. 3) Ἀνώμαλος κατάστασις, σύγχυσις, ταραχή οιν. Καὶ Πόντ. (Κεράς. Χαλδ.) : Ἔγινε μεγάλη ἀνακατωσιˬά. Αὐτός ὁ ἄνθρωπος μᾶς ἔφερε ἀνακατωσιˬάν κοιν. Το χωρκόν ἔει πολλὴν ᾿νεκατωάν Γερμασ. Μέσ’᾽ς τὸν καφενὲν ἔει ἀνακατωσάν, ἀλῶπως μαλώνουσιν Κύπρ. Ἐέντον τρανὸν ἀνακατωσία Κερασ. Χαλδ. ǁ Παροιμ φρ. ’Σ ’ν’ ἀνακατουσιˬά χαίριτι (ἐπὶ τοῦ ὠφελουμένου ἐκ τῶν ἐρίδων τῶν ἄλλων. Συνών. παροιμ. φρ. ὁ λύκος ’ς τὴν ἀνεμοζάλη χαίρεται) Ἤπ. (Ζαγόρ.) Ἡ σημ. καὶ. μεσν Πβ. Βουστρών. (ΚΣάθα Μεσν. Βιβλ. 2,437) «καὶ γροικοῦν καὶ ἀνακατωχίαν εἰς τὴν αὐλὴν καὶ ἐσφαλίσαν τὲς πόρτες» καἱ 2,446 «ὡς γίον ἔρκουμουν ἐγροίκεσα μεγάλην άνακατωχίαν καὶ μεγάλες φωνὲς καὶ ἀκτυπήματα» Συνων. ἀνάβρασι 2, ἀναδεμός. 4)Ζωηρότης χαρακτῆρος, ἀταξία Θήρ. Κύπρ.: Ἡ ἀνεκατωὰ τοῦ παιδιˬοῦ μου εἶναι περίσσιˬο πρᾶμα! 5) Διαβολή, ρᾳδιουργία Ἴμβρ. Σαμοθρ.-Λεξ. Βλαστ : Νὰ μὴ dὴ π’στιβόστι, γιατὶ ᾿ὰ σᾶς κάν’ κ᾿ ἰσᾶς κἀμμιˬὰν ἀνικατουά (μὴ τὴν πιστεύεσθε, διότι θὰ σᾶς κάνῃ κτλ.) Σαμοθρ. Πβ. ἀνακάτεμα, ἀνακάτωμα.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA