γονατάρα

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

γονατάρα

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Ουσιαστικό

Γένος

Θηλυκό

Τυπολογία

γονατάρα ἡ, Εὔβ. Πελοπν. (Ἀγριᾶν. Αἴγ. Ἀχαΐα Βούτσ. Βραχν. Γορτυν. Δίβρ. Δυρράχ. Καλάβρυτ. Κάμπος Λακων. Κλειτορ. Κλουτσινοχ. Κοντοβάζ. Κορινθ. Λακεδ. Λάλ. Λάμπ. Μηλ. Παιδεμέν. Πιάν. Ποταμ. Σκορτσιν. Τρίκκ. κ.ἀ.). Στερελλ. (Ἀνάληψ. Ἀράχ. Παρνασσ. Τοπόλ. κ.ἀ.) - Λεξ. Αἰν. Βλαστ. 332 γουνατάρα Εὔβ. (Στρόπον. κ.ἀ.) Στερελλ. (Γαλαξ. Παρνασσ. Χρισ. κ.ἀ.)

Ετυμολογία

Ἐκ τοῦ οὐσ. γονατάρι κατὰ τύπ. μεγεθ.

Σημασιολογία

1) Μέγα γόνυ Πελοπν. (Βούτσ. Γορτυν. Δίβρ. Καλάβρυτ. Κοντοβάζ. κ.ἀ.) 2) Εἰδική μαλλίνη, ἄνευ πέλματος συνήθως, περικνημὶς τῶν φουστανελλοφόρων φθάνουσα μέχρι τῶν γονάτων Πελοπν. (Αἴγ. Βούτσ. Γορτυν. Δίβρ. Δυρράχ. Καλάβρυτ. Κάμπος Λακων. Λάλ. Σκορτσιν. Τρίκκ. κ.ἀ.) Στερελλ. (Τοπόλ. κ.ἀ.) Συνών. ποδονάρι, σκάλτσα, σκαλτσούνι, τσουράπι 3) Καλτσοδέτης, συνήθως θυσανωτὸς κατὰ τὰ δύο του ἄκρα, μὲ τὸν ὁποῖον οἱ φουστανελλοφόροι ἢ αἱ γυναῖκες δένουν κάτωθεν τοῦ γόνατος τὰς εἰδικὰς περικνημῆδας των Εὔβ. (Στρόπον. κ.ἀ.) Πελοπν. (Ἀγριᾶν. Ἀχαΐα Βραχν. Γορτυν. Καλάβρυτ. Κλειτορ. Κορινθ. Λακεδ. Λάμπ. Μήλ. Πιάν. κ.ἀ.) Στερελλ. (Ἀνάληψ. Ἀράχ. Γαλαξ. Παρνασσ. Χρισ.) - Λεξ. Αἰν. Βλαστ. ἔνθ᾽ ἀν.: Τὸ ζουνάρι ἦταν συνήθως μεταξωτό, ὅπως καὶ οἱ γονατάρες Ἀράχ. Δέσ᾽ τ᾽ γουνατάρα σ᾽, μὴν τὴν πατήσῃς καὶ π᾽στομ᾽θῇς (= πέσῃς πρόμυτα) Β. Εὔβ. Νιˬὰ γουνατάρα χιˬόνι (ὕψος χιόνος μέχρι τοῦ γόνατος περίπου, μέχρι δηλαδή τοῦ σημείου, ὅπου προσδένεται ἡ γονατάρα) Στρόπον. || ᾎσμ. Μωρή, κιˬ ἂν κάνῃς τοὺ πιδί, μὲ τί θά ᾽νι τοὺ δέσι σου; - Μὶ τὴ γονατάρα του· μὶ τὴν καλτσοδέτα του Παρνασσ. Συνών. βουδέτης, γουδέτα, καλτσοδέτα. β) Καλτσοδέτης, προσερραμμένος ἐπὶ εἰδικῶν χειροπλέκτων γυναικείων περικνημίδων, διὰ τοῦ ὁποίου δένονται αὗται ὀλίγον κάτω τοῦ γόνατος Εὔβ. (Στρόπον.): Τὰ κοριτσάκιˬα εἶναι ἀδέξια κιˬ οὕλου τοὺς πέφτ᾽ ἡ γονατάρα τους. Μάσι τ᾽ γουνατάρα σου, θὰ σ᾽ δέσου κάνα ξύλου (δέσου = δώσω).

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/