ἅγιοι - Σαράντα
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἅγιοι - Σαράντα
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Αρσενικό
Τυπολογία
ἅγιοι-Σαράντα οἱ, Ἀθῆν. κ.ἀ. ἅγοι-Σαράντα Κύπρ. ἅοι-Σαράντα Παξ. κ.ἀ. ἅοι-Σαράντες Ζάκ. ἅοι-Σαράντ᾿ Θράκ. (Ἀδριανούπ.) ἅι-Σάραντους ὁ, Θεσσ.
Ετυμολογία
Ἐκ παραθέσεως τοῦ οὐσ. ἅγιος καὶ τοῦ ἀριθμτ. Σαράντα. Ὁ ἑνικ. ἀριθμ. ἅι-Σάραντους ἐπλάσθη κατὰ τὰ ἄλλα ἁγίων ὀνόματα ἅγι-Βασίλεις, ἅγι-Γεˬώργις, ἅγι-Νικόλας κτλ. Τὸ ἅοι-Σαράντ᾿ ἐκ τοῦ ἀμαρτ. μεταπεπλασμένου ἅγιοι-Σαράντοι.
Σημασιολογία
Οἱ ἅγιοι Τεσσαράκοντα μάρτυρες, τῶν ὁποίων ἡ ἑορτὴ τελεῖται τὴν 9ην τοῦ μηνὸς Μαρτίου ἔνθ᾿ ἀν.:Γνωμ. Τῶν ἁγιˬῶ-Σαράντων σαράντα νὰ φάς, σαράντα νὰ πιῇς, σαράντα νὰ δώσῃς γιὰ τὴν ψυχή σου (εἰς τὴν γένεσιν τοῦ γνωμ. ἔδωσαν ἀφορμὴν ἔθιμα καὶ δοξασίαι προελθοῦσαι ἐκ τοῦ συμβολικοῦ ἀριθμοῦ τῶν ἁγίων, κατὰ τὴν ἑορτὴν τῶν ὁποίων ἀρχαιότερον κατεσκεύαζον πίττας μὲ τεσσαράκοντα φύλλα ζύμης ἢ τεσσαράκοντα κουταλίτας καὶ ἀφοῦ ἔτρωγον καὶ ἔπινον καλῶς συγγενεῖς καὶ φίλοι, ἔκαμνον τρεῖς στροφὰς περὶ τὴν τράπεζαν χορεύοντες καὶ ᾄδοντες τὸ ἑπόμενον ᾆσμ. Πβ. ΝΠολίτ. Παροιμ. 1,214) Ἀθῆν. || ᾎσμ. Ἂς χορέψωμε κι ἂς εἶναι, | τῶν ἁγιˬῶ-Σαράντων εἶναι Ἀθῆν. Ἡ λ. καὶ ὡς τοπων. πολλαχ.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA