Objects Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας
<< 10
10 >>
<< 10
10 >>
Total: 4244
La liberté, immanence de la transcendance
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
La mecanique quantique est-elle une theorie complete
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Το κύριο ερώτημα της παρούσας εργασίας αφορά την πληρότητα της κβαντικής μηχανικής. Το βασικό ερώτημα, καθώς και τα επιστημολογικά προβλήματα που συνδέονται μ' αυτό, διερευνούνται μέσα από την ανάλυση της λογικής δομής της θεωρίας. Για το σκοπό αυτό εισάγονται στην αρχή ορισμένες βασικές έννοιες του προτασιακού λογισμού και ιδιαίτερα η έννοια του πλέγματος και του προτασιακού συστήματος. Πριν από τη μελέτη των κβαντικών συστημάτων αναλύεται η δομή των προτάσεων που αφορούν κλασικά φυσικά συστήματα. Η δομή Boole, που χαρακτηρίζει το πλέγμα των προτάσεων που αφορούν αυτά τα συστήματα, αντιστοιχεί στην παραδοχή ότι κατά τη μέτρηση δεν μεταβάλλεται η ταυ¬τότητα του συστήματος. Η ισχύς της κλασικής λογικής είναι συνεπώς αυτονόητη γι' αυτά τα συστήματα. Αντίστοιχα, η παραδοχή ότι η μέτρηση δεν διαταράσσει το φυσικό σύστημα, συνεπάγεται τη συμβατότητα όλων των παραμέτρων που το χαρακτηρίζουν, άρα τη δυνατότητα με ταυτόχρονη ή διαδοχική μέτρηση όλων των παραμέτρων που καθορίζουν μια κατάσταση. Έτσι θεμελιώνεται η δυνατότητα για πλήρη γνώση της κα...
La menace des idéologies et du mysticisme en face de la véritable métaphysique
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Είναι γεγονός ότι η Φιλοσοφία και κυρίως η Μεταφυσική συχνά υποβιβάσθηκαν σε ιδεολογίες, όπως στις περιπτώσεις του Νεοπλατωνισμού, του Θετικισμου, του Μαρξισμού – Λενινισμού και άλλων, και ότι η αυθεντική Μυστική Φιλοσοφία παρεξέκλινε σ’ ένα κακής ποιότητος μυστικισμό. Έργο της Φιλοσοφίας είναι η κριτική των ιδεολογιών και η διάκριση της γνήσιας Μυστικής από τον Μυστικισμό. Η ομιλία, η οποία έγινε στην «Αρχαιολογική Εταιρεία Αθηνών» στης 27.3.1979, έχει τους ακόλουθους στόχους: Να δείξη ποια πρέπει να είναι η δυνατή σύλληψη εκείνης της σύγχρονης Μεταφυσικής, που δεν θα υποχωρή στην εναντίον της κριτική του 19ου αιώνος. Να ορίση την αληθινή Μυστική Φιλοσοφία. Ακόμη η ομιλία αιτιολογεί την απόρριψη των ιδεολογιών και του μυστικισμού. Συγκρίνει τα αρνητικά στοιχεία της εποχής μας με εκείνα της Αναγεννήσεως και του Υστέρου Ελληνισμού. Η αφετηρία για την αναμόρφωση μιας ορθής φιλοσοφικής στάσης απέναντι στην απειλή, που διαβλέπει το κριτικό μας μάτι, θα αναζητηθή στο παράδειγμα του Πλάτωνος....
La morale de Démocrite est-elle une morale du kairos?
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Όσον η έννοια του χρόνου, στην προσωκρατική φιλοσοφία έχει αποτελέσει αντικείμενο συστηματικής μελέτης εκ μέρους των νεωτέρων, τόσον η έννοια του καιρού, κατά την ίδια περίοδο, συναφής, αλλά και αντίθετη προς εκείνην, έχει, ως τώρα, παραμείνει σχετικώς αδιερεύνητη. Γενικώς, ο χρόνος νοείται ως μια αέναος, αν και όχι αναγκαστικώς συνεχής, κίνηση που οδηγεί από το παρωχημένο στο επερχόμενο διά μέσου του βιουμένου παρόντος, ως ένα περιέχον του κόσμου, αλλά και ως ένα μέτρον με το οποίον ο κόσμος συλλαμβάνεται από την συνείδηση. Αντιθέτως, και μέσα στην ίδια τάξη ιδεών, ο καιρός νοείται ως μια στιγμιαία στάση ή μάλλον ως μια ζώνη ασυνέχειας εντός του γίγνεσθαι, όπου το ελάχιστον συναντά το βέλτιστον, και η οποία λειτουργεί ως μέτρον με το οποίον η συνείδηση επενεργεί επί του κόσμου ή, καλύτερα, κατά το οποίον ή πράξις αποκτά νόημα. Η αντίληψις αυτή περί του καιρού είναι ήδη διάχυτη στην προδημοκρίτειον φιλοσοφικήν διανόησιν, εμπεδώνεται όμως με τον στοχασμό του Δημοκρίτου. Ιδιαίτερα, η έννοια του καιρού αποβαίνει, με τον Δημόκριτον, όρος αναφο...
La musique des Sphères chez les Byzantins
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
La naissance de l' altruisme chez les Anciens
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Σε αυτή τη μελέτη έχουμε σκοπό να διερευνήσουμε τις διάφορες μορφές με τις όποιες παρουσιάσθηκε ο αλτρουισμός κατά τη γέννησή του στην Ελλάδα. Ιδιαίτερα, θα προσπαθήσουμε να τον μελετήσουμε υπό το φως του τραγικού πάθους στον Ευριπίδη. Εν συνεχεία, θα εξετάσουμε τον αλτρουισμό εντός του πλαισίου του αρχαίου κοσμοπολιτισμού και θα ολοκληρώσουμε την έρευνά μας με την εξεύρεση των ρωμαϊκών ριζών του αλτρουισμού, κατά κύριο λόγο στον Κικέρωνα και στον Σενέκα. Το ερώτημα το όποιο τίθεται είναι κατά πόσον δύναται να εμφανισθεί ο αλτρουισμός δίχως τον ανθρωπισμό, από τη στιγμή που και τα δύο ρεύματα μοιράζονται κοινές αξίες....
La notion d' Espace Cosmique et des origines de l' Univers
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Η έννοια του κοσμικού χώρου δεν είναι ανάλογη με την έννοια του γεωμετρικού χώρου ο οποίος είναι καθαρά διανοητικός, ούτε με εκείνη του ζώντος χώρου που είναι καθαρά αντιληπτικός. Πρόκειται για ένα χώρο που υπερβαίνει τα μέτρα του ανθρώπου και ο οποίος ελκύει τον άνθρωπο, χωρίς όμως αυτός να μπορεί να τον ενατενίσει, να κινηθεί μέσα σ΄ αυτόν ή να καταμετρήσει τα όριά του. Το ερώτημα που εμπεριέχεται στην έννοια του κοσμικού χώρου άφορα στην καταγωγή του αστρικού κόσμου. Η μη καταμετρήσιμη απειρότητα του κοσμικού χώρου μας θέτει το ερώτημα: είναι ο κοσμικός χώρος κάτι το δημιουργημένο ή όχι; Αναλογίζεται κανείς εδώ τις αρχικές παραστάσεις περί κατασκευής του κόσμου (με βάση ένα τεχνικό πρότυπο), περί βαθμιαίας ελάττωσης της αρχής σε μια πολλαπλότητα που φθάνει ως την ύλη (όπως συμβαίνει στον Πλωτίνο) το χριστιανικό πρότυπο περί της δημιουργίας εκ του μηδενός δεν είναι επίσης περισσότερο ικανοποιητικό. Στην πραγματικότητα, η δημιουργία δεν μπορεί να συλληφθεί παρά ως πορεία και όχι ως αιφνίδια λάμψη, παρά ως εξωτερίκευση του θεού, η οποία τα...
La notion de controverse
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
La notion de croissance et la conception platonicienne de la fonction paternelle
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Στο άρθρο του Plato, Cratylus 417 c («Mnemosyne» XXIX/1976) ο S. R. Slings κρίνει σκόπιμο, για να μπορεί το αυξείν να είναι συνώνυμο του οφέλλειν και του ωφελείν, να ξεχωρίσει δύο νοήματα του αυξείν: το ένα ποσοτικό (το γενικά αναγνωρισμένο) — το άλλο ποιοτικό (αύξω = κατά κάποιον τρόπο «βελτιώνω»). Όμως αυτός ο διχασμός του νοήματος είναι περιττός. Στην ποίηση το αυξείν συχνά γεννάει μέσα μας την εικόνα της βλάστησης, που υψώνεται κατακόρυφα και είναι θεϊκό καλό. Όταν η ποιητική εικόνα της βλάστησης είναι ρητή, το ουρανόπεμπτο ευεργέτημα (βροχή) εκφράζεται είτε με το ρ. οφέλλειν είτε με το ρ. ωφελείν. Στον Κρατύλο, οφέλλειν, ωφελείν και αύξειν είναι ισοδύναμα, γιατί το αύξειν, χωρίς να το δηλώνει, συνδέεται με την εικόνα της βλάστησης. Το αύξειν και το λατ. augeo έχουν κοινή ετυμολογία. Ο Ε. Benveniste διδάσκει ότι αρχικά το augeo εκφράζει τη θεϊκή δύναμη, που κάνει να γεννιούνται τα φυτά. Το ίδιο αρχικό νόημα πρέπει να υποθέσουμε και για το αύξειν. Χάρη στο σ, το ελλ. ρ. αέξω-αύξω έχει έναν τόνο επιθυμίας, ευχής. Το διαπιστώνουμε καθαρά...
La notion de mesure dans les textes stoïciens latins (Cicéron, Sénèque)
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Σε αντίθεση με τα φιλοσοφικά ρεύματα της κλασικής εποχής, ο Στωϊκισμός δεν έδωσε μεγάλη σημασία στα μαθηματικά παραδείγματα. Στο παρόν άρθρο εξετάζεται με ποιον τρόπο οι Στωϊκοί επιχείρησαν, γενικά, να στοχασθούν χωρίς να ανατρέξουν στα μαθηματικά και επισημαίνονται οι λιγοστές μαρτυρίες που καταδεικνύουν ότι κατέφυγαν στο μέσον αυτό. Η προσοχή μας επικεντρώνεται στην αντίληψη του τρόπου {modus) και στη χρήση του εν λόγω μέσου από τον Κικέρωνα και τον Σενέκα.
La notion d΄espace cosmique et le problème des origines de l΄univers
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Η έννοια του κοσμικού χώρου δεν αντιστοιχεί σε αυτήν του γεωμετρικού χώρου —καθαρώς διανοητική— ούτε σε αυτήν του ζώντος χώρου — καθαρώς εννοιολογική. Πρόκειται για ένα χώρο ο οποίος υπερβαίνει τα μέτρα του ανθρώπου και τον θέλγει, χωρίς αυτός να είναι σε θέση να τον θεωρήσει, να κινηθεί σ΄ αυτόν ή να μετρήσει τα όριά του. Το υπό συζήτηση θέμα της έννοιας του κοσμικού χώρου είναι αυτό της προέλευσης του αστρικού κόσμου. Το ασύμμετρο μέγεθος του κοσμικού χώρου μας θέτει το ερώτημα: έχει ή δεν έχει δημιουργηθεί; Η μνήμη οδηγείται σε αρχαίες εικόνες κατασκευής κόσμου (κατασκευαστικό πρότυπο), της έκπτωσης της πρώτης αρχής σε πολλαπλότητα που τείνει προς την ύλη (όπως συμβαίνει στη φιλοσοφία του Πλωτίνου). Το χριστιανικό πρότυπο της δημιουργίας ex nihilo δεν είναι πια ικανοποιητικό. Στην πραγματικότητα η δημιουργία δεν μπορεί να νοηθεί παρά ως διαδικασία και όχι ως έκλαμψη, ως εξωτερίκευση του Θεού. Και η πράξη αυτή της Φανέρωσης δείχνει ότι κάθε δημιουργία μπορεί να γίνει νοητή ως σήμα του Θεού, είτε ως άπειρα μικρό είτε ώς άπειρα μεγάλο, όπω...
