Einige grundsätzliche Betrachtungen zur Affektentheorie des Aristoteles (Hauptsachlich in der Rhetorik)

Ενότητα:

Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"

Χρονολογία έκδοσης περιοδικού

1989-1990

Περισσότερα...

Τύπος

Επετηρίδα

Συγγραφέας

Μανωλίδης, Γ.

Περισσότερα...

Τίτλος άρθρου/ανακοίνωσης

Einige grundsätzliche Betrachtungen zur Affektentheorie des Aristoteles (Hauptsachlich in der Rhetorik)

Γλώσσα: Γερμανικά

Θεματική ενότητα άρθρου/ανακοίνωσης

Ιστορία της Φιλοσοφίας

Αριστοτελική Φιλοσοφία

Γλώσσα άρθρου

Γερμανικά

Ελληνικά - Νέα (1453-)

Περίληψη άρθρου

Η εργασία αυτή περιλαμβάνει μερικές αναλυτικές παρατηρήσεις για την έννοια «πάθος» (πάσχειν) στον Αριστοτέλη και κύρια στη Ρητορική του. Για να γίνει κατανοητή η σημασία και ο ρόλος της έννοιας «πάθος» στη Ρητορική (Ηθική και Ψυχολογία) κρίνεται επιβεβλημένη η συσχέτιση της έννοιας αυτής με τις επίσης θεμελιακές έννοιες «διάθεσις» (διάκεισθαι) και «έξις» και τα συμφραζομενά της στη Ρητορική: (τον κριτήν) κατασκευάζειν, (ποιόν τινά) φαίνεσθαι. Αρχικά διαπιστώνεται η διαφοροποίηση της «διαθέσεως» από την «έξιν», και του «πάθους» από την «διάθεσιν» και την «έξιν», ενώ γίνεται αναφορά και στα κοινά της σχέσης τους. Ο ορισμός της έννοιας «πάθος» στο 2° βιβλίο της Ρητορικής συντίθεται από τρία στοιχεία, τα οποία αναλύονται διεξοδικά: 1. Τα πάθη είναι κινήσεις της ψυχής. 2. Οι άνθρωποι επηρεάζονται από τα πάθη (τους). 3. Τα πάθη συνοδεύονται από λύπη ή ηδονή. Μετά τις διαπιστώσεις, οτι α) το ορεκτικόν περιλαμβάνει τις έννοιες «πάθος», «επιθυμία» και «βούλησις» και τα περιεχόμενά τους, οτι β) στη Ρητορική II, 2-11, όπου γίνεται ξεχωριστή έκθεση των παθών, δεν δίνεται η γενική (περιληπτική) έννοια του καθενός χωριστά, επιβάλλεται μια ταξινόμηση και οριοθέτηση των επιμέρους παθών για να φανεί η διαφοροποίησή τους από την «επιθυμίαν» και την «βούλησιν». Η οργή λοιπόν είναι «όρεξις», ο φόβος, η αισχύνη, το έλεος, η νέμεσις, ο φθόνος και ο ζήλος είναι το καθένα μια «λύπη». Φιλία και έχθρα έχουν σαν γενική έννοια την «βούλησιν». Μένει να ασχοληθούμε με το θέμα, πως διαφοροποιούνται τα πάθη «της λύπης» από την «επιθυμία», ο θυμός από την «επιθυμία», τα πάθη «της λύπης» από αυτά «της βουλήσεως» και τα «της βουλήσεως» από την «επιθυμία». Η εργασία κλείνει με την ανάλυση του τρίτου στοιχείου του ορισμού και την ανάπτυξη της διαφοροποίησης των παθών «της λύπης» από τον σωματικό πόνο.

Λέξεις -κλειδιά

Πάθος

Ρητορική

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/