Objets Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας
<< 10
10 >>
<< 10
10 >>
Total: 4244
Temps créé et temps vécu chez Augustin
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
Temps et poésie
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τον άνθρωπο, η ποίηση εμπλέκεται με τη χρονικότητα της ύπαρξής του. Το δοκίμιο αναφέρεται στη συμμετοχή και στη θέση που κατέχει το στοιχείο χρόνος στην όλη ποιητική διαδικασία τόσο στο στάδιο της δημιουργίας όσο και σε εκείνο της απόλαυσης. Ιδιαίτερα αναλύεται το χρονικό στίγμα αναφοράς της ποίησης μέσα στις χρονικές κατηγορίες, και υπογραμμίζεται η α-χρονικόττα και η καιρικότητα της ποιητικής πράξης. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται της «τεχνικής» του ατελείωτου, (γνωστή ως «non finito») η οποία εκμεταλλεύεται και στην ποίηση, όπως συμβαίνει και με άλλες μορφές της Τέχνης, την αισθητική επίδραση του χρόνου στην όχθη της απόλαυσης. Εξετάζονται ακόμα τα χρονικά χαρακτηριστικά που εμφανίζουν τα τρία ποιητικά γένη: το έπος, ο λυρικός λόγος και το δράμα και τέλος, αναλύεται ο θεμελιακός ρόλος του ρυθμού στην ποίηση και η «εισβολή» της ιδιαίτερης χρονικής του διάστασης, στο «κοινό χρόνο» από την συνδυασμένη διαφορετικότητα των οποίων, προκύπτουν τα θεμελιακά γνωρίσματα της ποίησης, αλλά και κάθε Τέχνης: η ελευθερία και η αρμο...
The 21st International Congress of the Association of Societies of French Speaking Philosophy: L’ Avenir. Actes du XXIe Congrès de l’ Association des Sociétés de Philosophie de Langue Française, publiés par E. Moutsopoulos (1986), Paris, Vrin, 1987 (Publication de la Fondation de Rescherches et d’ Éditions de Philosophie NH, Série «Recherches» no 3), 437 pp.
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
The Aristotelian De anima and Man as «thinking on thinking»
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Το ζήτημα της φύσεως του ανθρώπινου νου που ο Αριστοτέλης πραγματεύεται στο Περί ψυχής, προκάλεσε πλήθος φιλοσοφικών συζητήσεων: ορισμένοι μελετητές υποστήριξαν ότι ο Αριστοτέλης διατηρεί αθάνατη ακόμη και την ανθρώπινη ψυχή, ενώ άλλοι αρνήθηκαν διαρρήδην αυτή την εκδοχή. Το παρόν άρθρο έχει στόχο να παρουσιάσει κάποιες βασικές προϋποθέσεις ανάγνωσης, που θα παρείχαν τη δυνατότητα πληρέστερης ερμηνείας της θέσεως του Σταγιρίτη σχετικά με την σημαντική αυτή πραγματεία. Συγκεκριμένα, επιχειρεί να αποδώσει δέουσα βαρύτητα στις δυναμικές κατηγορίες του όντος που, κατά την ερμηνεία του φαινομένου της αντίληψης και της σύλληψης επιτελούν μια σημαντική λειτουργία, Υπ΄ αυτήν την έννοια, πρόκειται να γίνει μία εκ νέου ανάγνωση της αριστοτελικής πραγματείας Περί Ψυχής, υπό το πρίσμα της «τελεολογικής» οντολογίας του Σταγιρίτη. Σύμφωνα με αυτήν το πραγματικό αρθρώνεται σε διάφορα επίπεδα δυνάμεων και πράξεως, κατά τα οποία οι κατώτερες δυνάμεις τείνουν πάντα προς το ανώτερο επίπεδο του πραγματικού, καθώς καθοδηγούνται από τη βασική δύναμη η οποία εν...
The Aristotelian νους in De Anima, Γ 5. Two kinds of νους or One?
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Το Πέμπτο Κεφάλαιο του Τρίτου Βιβλίου της πραγματείας Περί ψυχής αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα και αινιγματικά σημεία της σκέψης του Αριστοτέλη. Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται η περίφημη διάκριση του νου σε δύο είδη: (α) στον παθητικό νου που γίνεται όλα τα νοητά (ο μεν τοιούτος νους τω πάντα γίνεσθαι) και είναι φθαρτός, και (β) στον ποιητικό νου που τα πραγματώνει όλα σαν μία έξη, όπως το φως (ο δε τω πάντα ποιείν, ως έξις τις, οίον το φως), και είναι χωριστός, απαθής, αμιγής, αΐδιος και αθάνατος. Τα όσα αναφέρει ο Σταγειρίτης φιλόσοφος στο συγκεκριμένο κεφάλαιο για τον παθητικό και ποιητικό νου απασχόλησαν από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή τους μελετητές και ερευνητές του φιλοσοφικού του έργου, όπου, όπως επιχειρούμε να δείξουμε στο παρόν άρθρο, οι περισσότεροι απ΄ αυτούς υποστήριξαν ότι πρόκειται για δύο διαφορετικά είδη νου. Εμείς, όμως, με τη σειρά μας υποστηρίζουμε ότι η διάκριση του νου στο Πέμπτο Κεφάλαιο του Τρίτου Βιβλίου της πραγματείας Περί ψυχής σε παθητικό και ποιητικό νου αφορά τη δυαδικότητά του (duality) ή τα διαφορετ...
The Aristotelianism of Averroes and the Problem of Porphyry΄s «Isagoge»
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο κατ΄ εξοχήν σχολιαστής του Αριστοτέλους, για τον Αραβικό κόσμο, Αβερρόης έχει επίσης σχολιάσει και του Πορφυρίου την Εισαγωγή. Αντίθετα προς άλλους Άραβες, Λατίνους ή Βυζαντινούς σχολιαστές που είχαν αφιερώσει ενθουσιώδη υπομνήματα στο μικρό αλλά σημαντικό έργο του Νεοπλατωνικού φιλοσόφου, ο Αβερρόης παίρνει καθαρά κριτική θέση απέναντι του Πορφυρίου. Από την άποψη αυτή ο Αβερρόης δύναται να θεωρηθεί πρόδρομος συγχρόνων ερευνητών, όπως οι D. Ross, Ε. Moody και Μ. Kneale, που έχουν ασκήσει αυστηρά κριτική κατά του Πορφυρίου, του διαφθορέα του Αριστοτελισμού, όπως εκείνοι νομίζουν. Η παρούσα μελέτη ερευνά το πρόβλημα που δημιούργησε η Εισαγωγή του Πορφυρίου για τον Άραβα σχολιαστή του Αριστοτέλους. Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει είναι διττό. Πρώτον, επισημαίνεται ότι ο Αβερρόης είχε ειδικούς λόγους που στηρίζουν την κριτική και δικαιολογούν, κατά τη γνώμη του, τις επιφυλάξεις του έναντι του Πορφυρίου ως αυθεντικού Αριστοτελικοϋ ερμηνευτή. Δεύτερον, παρατηρείται ότι οι λόγοι για τους οποίους ο Αβερρόης θεώρησε καλό να ψέξει τον Πορφύριο...
The Autonomy of the Stoic View of Time
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Κατά την διαπραγμάτευση του προβλήματος του Χρόνου από τους διαφόρους μελετητές, συχνά η γενικευμένη και απλουστευτική έκφραση «Ελληνική Σκέψη» χρησιμοποιείται για να αποδώσει κατά τρόπο ενιαίο αντιλήψεις Ελληνικών Σχολών οι οποίες διαφέρουν ριζικά μεταξύ των. Σε ότι αφορά το θέμα του Χρόνου, στην καλύτερη περίπτωση επισημαίνεται η (προφανής άλλωστε) διαφορά μεταξύ της Πλατωνικής και Αριστοτέλειας αντιλήψεως περί Χρόνου. Μέχρι σήμερα αυτή η διάκριση είναι η μόνη που γίνεται μέσα στο σύνολο των Σχολών, οι οποίες ονομάζονται «Ελληνική Σκέψη». Κάθε άλλη αντίληψη περί Χρόνου θεωρείται ότι σχετίζεται (ή, ότι πρέπει να σχετίζεται) είτε με την Πλατωνική είτε με την Αριστοτέλεια περί Χρόνου αντίληψη. Στο άρθρο αυτό αποδεικνύεται ότι η ελλιπής κατανόηση της Στωικής αντιλήψεως περί Χρόνου είχε ως συνέπεια να μην έχει γίνει (ούτε σήμερα να γίνεται) αντιληπτό ότι πρόκειται για μιαν άποψη τελείως ανεξάρτητη από την αντίστοιχη Πλατωνική ή την Αριστοτέλεια. Τούτο οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι δεν έγινε αντιληπτός ο τρόπος με τον οποίον η Στωική αντίλη...
The Concept of ύλη (Matter) in Plato΄s Timaeus
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Εάν υπάρχει ένας ιδιαίτερος λόγος για να διερευνηθεί η περί ύλης αντίληψη στον Τίμαιο του Πλάτωνος, αυτός ο λόγος δεν έγκειται τόσο στο γεγονός ότι ο Πλάτων ήταν ο κατ΄ εξοχήν ιδρυτής του Ιδεαλισμού. Όπως εκ των υστέρων αποδεικνύει η σχετική έρευνα, η διερεύνηση του ανωτέρω θέματος αποτελεί μία από τις λυδίες λίθους για να απαντηθούν μερικά ερωτήματα, αφορώντα και στον Τίμαιο ειδικότερα, αλλά και στην σκέψη του Πλάτωνος γενικότερα. Τα κυριότερα από τα ζητήματα που μας απασχολούν είναι το πως αντιλαμβάνεται την ύλη ένας φιλόσοφος με τις προϋποθέσεις καί τις πεποιθήσεις του Πλάτωνος, και μάλιστα σε ένα έργο που εγράφη μετά από τον Σοφιστή. μετά από την Πολιτεία και, πιθανότατα, μετά από τον Πολιτικό. Εγράφη. δηλαδή, αφού ο Πλάτων είχε ήδη εκθέσει σχεδόν το σύνολο των απόψεων πού διακαθορίζουν την όλη φιλοσοφία του. Η πλατωνική περί ύλης αντίληψη στον Τίμαιο προϋποθέτει μία θεμελιώδη διάκριση αναφερόμενη στην οντολογία του: Υπάρχει εκείνο το οποίον πάντοτε υπάρχει και δεν έχει γένεση -το ον αεί, γένεσιν δε ουκ εχον (27 d) και εκείνο το οποί...
The Constants of Nature. A study in the Early History of Natural Law
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Στην μελέτη αυτή γίνεται προσπάθεια να δειχθή, ότι όλες οι αστρονομικές παραμέτροι, που είναι γνωστές είτε επακριβώς είτε κατ’ αρχήν από την παράδοση του Ευδόξου και που χαρακτηρίζουν τη θεωρία του για τις ομόκεντρες σφαίρες, μπορούν να εξαχθούν όταν βρεθή τρόπος να μελετηθούν με μια γενικευμένη αναλογία του τύπου: (30) xy: (x ± y) = n Tcomb : n. Εδώ x,y είναι δύο πλανητικές περίοδοι (από τις οποίες η μια είναι γνωστή η παραδεδεγμένη ως αξίωμα εκ των προτέρων), n είναι θετικός ακέραιος ή θετικός ρητός κλασματικός αριθμός, απαραίτητος στη γενίκευση (πρβλ. Ευκλ. V – 15), και Tcomb είναι η συνοδική ή αστρική περίοδος ενός πλανήτη, γνωστή προκαταβολικώς από την παρατήρηση. Το κύριο μέρος του άρθρου πραγματεύεται την ανακατασκευή της μεθόδου του Ευδόξου, η οποία, όταν εφαρμοσθή στα πλανητικά από παρατηρήσεις δεδομένα («για να σωθούν τα φαινόμενα»), δίνει τις αστρονομικές τιμές των παραμέτρων. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται και πραγματικές, εμπειρικές τιμές (μερικές από τις οποίες είναι μάλλον ακριβείς και άλλες τελείως πλασματικές). Η επιτυχία της...
The Doctrine of Recollection at Phaedo 74A-75D: Coherence is not enough
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Αντίθετα προς τις απόψεις μερικών νεώτερων σχολιαστών στο άρθρο αυτό υποστηρίζεται η θέση, οτι το δόγμα της ανάμνησης, όπως προτείνεται από τον Πλάτωνα στον Φαίδωνα 74a-75d, είναι συνεπές και καθεαυτό και με το υπόλοιπο μέρος του διαλόγου. Η μέθοδος είναι βασικά εξηγητική και προσπαθεί να δώσει στο υπο θεώρηση χωρίο την καλύτερη και ισχυρότερη δυνατή εξήγηση, δείχνοντας πως ξεπερνά ο Πλάτων τις αντιρρήσεις των νεώτερων κριτικών του. Μία από τις αντιρρήσεις αυτές είναι ότι το δόγμα της ανάμνησης συγκρούεται με την άποψη, που αναπτύσσεται προηγουμένως στον Φαίδωνα, ότι ο τρόπος για να αποκτήσει κανείς γνώση των Ιδεών είναι να εξαγνίσει την ψυχή του, ζώντας το φιλοσοφικό βίο. Δεν υπάρχει ωστόσο σύγκρουση, όταν γίνει κατανοητό ότι το προηγούμενο χωρίο έχει να κάνει με την άμεση και κατευθείαν γνωριμία με τις Ιδέες, ενώ το χωρίο που ακολουθεί λέει πως ξαναθυμόμαστε τις Ιδέες. Αναπτύσσοντας τη θεωρία των ιδεών στο χωρίο αυτό ο Πλάτων εξυπονοεϊ ότι οι Ιδέες χρησιμεύουν ως αύτο-κατηγορικά υποδείγματα (self- predicating standards). Οι κριτικοί βρ...
The Empiricism of Acron of Argimentum
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
