Objects Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας

<< 10 10 >>

Total: 4244

Individualité et identité personnelle dans le débat bioéthique et biojuridique

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Η φιλοσοφική έννοια που χρησιμοποιείται πιο συχνά στον χώρο της βιοηθικής και βιοδικαιικής επιστήμης, είναι η έννοια της ατομικότητος, έννοια η οποία αναφέρεται στο πρόσωπο. Πολλές είναι οι αιτίες «επαναπροσέγγισης» της έννοιας αυτής, η οποία επί μακρόν απετέλεσε αντικείμενο συζητήσεων στη δυτική διανόηση. Μια πρώτη αιτία αφορά τη γενική αποδοχή, ότι προσδίδεται στο πρόσωπο, νοημένο ως άτομο και υποκείμενο, ηθική και νομική αξία. Εάν λοιπόν πολλοί θεώρησαν ότι η έννοια πρόσωπο θα ήταν δυνατόν να αποβεί ένα είδος «έσχατου σημείου συνεννόησης» στο χώρο της βιοηθικής και βιοδικαιικής επιστήμης, πολύ σύντομα αντιλήφθηκαν το σφάλμα τους κατά τη χρήση της έννοιας αυτής. Παρουσιάζει ενδιαφέρον η προσπάθεια απάντησης σε ορισμένα ερωτήματα: - Τι είναι πρόσωπο; - Ποιός είναι πρόσωπο; - Πως πρέπει να είναι η συμπεριφορά μας προς το πρόσωπο; Αυτά είναι γενικά τα ερωτήματα που απασχολούν το χώρο της βιοηθικής και βιοδικαιικής επιστήμης. Οι απαντήσεις όμως δεν είναι πάντα σαφείς. Συμβαίνει, μάλιστα, να είναι εντελώς διαφοροποιημένες. Πιο συγκεκριμένα, ε...

Infinity, Limits and Order. A Study on the Paradox

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Αν δεχθούμε ως βασική προϋπόθεση ότι η ανθρώπινη σκέψη κινείται με βάση τους ορισμούς και τις τάξεις, ορίζοντας δηλ. έννοιες και βασίζοντάς τις σε σειρές και τάξεις αιτιότητος, τότε καταλαβαίνομε γιατί το άπειρο παρουσιάζει απροσπέλαστες δυσκολίες στην ανθρώπινη σκέψη. Σύμφωνα με τη φύση του το άπειρο δεν μπορεί να ορισθή, να περιορισθή, και συγχρόνως δεν μπορεί να τοποθετηθή σε σειρά μαζί με άλλες αιτίες και αποτελέσματα, γιατί τότε οι σειρές και οι τάξεις εκτείνονται ατελεύτητα και γίνονται κενές και άχρηστες, χωρίς αρχή και χωρίς τέλος. Δύο προσπάθειες έχουν γίνει για να λυθή το πρόβλημα αυτό, που βρίσκεται στα όρια της ανθρώπινης σκέψης. Η πρώτη είναι να ορισθή μαθηματικά το άπειρο, χωρίς να υπάρχη ανάγκη να το παραθέσωμε σε αντιστοιχία με τον κόσμο : το μαθηματικό (ενέργεια) άπειρο υπάρχει ως αίτημα, έτσι ώστε να τοποθετηθή το άπειρο στον χώρο των ακατανόητων μυστικών όρων της θρησκείας, οιασδήποτε θρησκείας. Σ' αυτήν την περίπτωση το μόνο που κάνομε είναι να επαναλάβωμε ότι το άπειρο είναι ακατανόητο και να αξιώσωμε ότι υπάρχει. Παρ...

Instant ou moment?

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

Intentionality and Rationality in the Kairic Process

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο πλέον εξέχων χαρακτήρ της καιρικής διεργασίας, συνοδευομένης από την συνείδησιν η οποία δεν χάνει καθόλου κάποιο από τα χαρακτηριστικά της, συνίσταται στο ότι αυτή δρα κατά τρόπον ο οποίος είναι συγχρόνως αναλυτικός και συνθετικός, δηλαδή θεμελιωδώς διαλεκτικός. Μέσα στο γνωσιοθεωρητικό αυτό πλαίσιο, ο αξιολογικός χαρακτήρ της συνειδησιακής δραστηριότητος προσλαμβάνει μιαν αύξουσαν λάμψιν σε βαθμόν ώστε να ενισχύεται κατά τον καθορισμό των αντικειμένων της συνειδήσεως, όσων θεωρούνται άξιες καθ΄ εαυτά. Σ΄ ωρισμένες περιπτώσεις είν΄ αναγκαίον η συνείδησις να ευρίσκεται σε διαρκή δραστηριότητα ενώπιον παρόμοιας αξίας, κυρίως αν φοβάται πως η αξία η οποία έχει καθορισθή κι αφομοιωθή προσωρινώς μ΄ αυτόν τον τρόπο, τελικώς δραπετεύει. Ως συνείδησις της υπάρξεως, η συνείδησις επιβεβαιώνει την συνέχεια της ίδιας της υπάρξεως αυτής καταφεύγοντας σ΄ ασυνέχειες τις οποίες η ίδια δημιουργεί εκουσίως και συμπιέζοντάς τις εντός του ίδιου του ενεργειακού της πεδίου....

Intentionality and the Emergence of Meaning

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

Interpreting the Platonic Text in the late twentieth century

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

Interprétation de la durée chez Plotin et Bergson

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο Πλωτίνος, όπως αποδεικνύει ο Bergson, αντικατέστησε τη νοοκρατία με την ενόραση του Ενός και τη δυνατότητα προσεγγίσεώς του δια της εκστάσεως. Αποδεικνύει συγχρόνως μέχρι ποιου βαθμού αυτή η ενόραση έχει ελαχίστη συνείδηση της εαυτού της. Η πρωτοτυπία του Πλωτίνου έγκειται στο ότι εισήγαγε σχεδόν ακούσια, μέσα στην κοσμική οικονομία, την καθαρή διάρκεια τουλάχιστον ως ζωή δραστήρια και μεταβαλλόμενη. Όμως, η πλωτινική ενόραση είναι μία παθητική, απλή ενόραση του θείου, ενώ εκείνη του Bergson είναι μια ενεργητική ενόραση που περνά αμέσως στα έργα, γεγονός που αποτελεί και την απόλυτη διαφορά ανάμεσα στον πλωτινικό και μπεργκσονικό μυστικισμό. Ο Πλωτίνος φτάνει στην ένωση-άπλωση, ο Bergson δρα και οπωσδήποτε δεν σκέπτεται να διαχωρίσει τη θέαση από την πράξη. Με τον Πλωτίνο φτάνουμε σε ένα είδος κορυφής απ΄ όπου ο Bergson θα διακρίνει ευκρινέστερα τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους δύο μυστικισμούς. Η έκσταση του Πλωτίνου θα ήταν εκείνη των χριστιανών εάν ο πλατωνισμός δεν εναντιωνόταν στο να διασκορπιστεί σε έργα. Έτσι, εάν ο πλωτινισμ...

Intersubjectivité espérante. Le thème du «toi» dans la philosophie de Gabriel Marcel

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Η θεμελιακή έμπνευση της φιλοσοφίας του Gabriel Marcel συνίσταται στη σύλληψη της υπαρξιακής πυκνότητας της ανθρώπινης εμπειρίας και, σ’ ένα δεύτερο βαθμό, του συγκεκριμένου περιεχομένου της πραγματικότητας κάτω από το πρίσμα βιωματικών κατηγοριών. Ο τελικός σκοπός είναι η οικοδόμηση μιας συγκεκριμένης οντολογίας, που περνάει αναγκαστικά από μια ριζική κριτική του ιδεαλισμού. Για το εγχείρημα αυτό προσφέρονται ιδιαίτερα οι κατηγορίες της προσωπικής ενσάρκωσης και του άλλου. Ο άλλος δεν είναι εδώ η εξαντικειμενικευμένη συνείδηση, η ετερότητα του άλλου ως αφηρημένη ιδέα ή μια κάποια οντότητα ανάμεσα στις άλλες, αλλά το συγκεκριμένο πρόσωπο θεωρούμενο στη μοναδικότητά του. Η παρουσία μου στον κόσμο καθορίζεται σε βασικό βαθμό από την συντεταγμένη άλλος : δεν είμαι μονάχα κοσμικό ένειναι αλλά συνάμα και προ πάντος διαπροσωπικό συνείναι. Γι’ αυτό και η σκοπία των διαπροσωπικών σχέσεων προσφέρει μια προνομιακή προσέγγιση του οντολογικού προβλήματος, που βρίσκεται στο κέντρο του στοχασμού του Marcel. Έτσι εξηγείται η προγραμματική αρχή, πως η αν...

Introduction à la philosophie pénale française du XVIIIe siècle

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο 18ος αι. στον χώρο της φιλοσοφίας του ποινικού δικαίου, που θέτει ερωτήματα σχετικά με το έγκλημα και την ποινή -και ιδιαίτερα για τον σκοπό της ποινής-, δημιούργησε μια πραγματική ανατροπή των αξιών. Αυτό το γεγονός είναι ο καρπός μακροχρόνιας εξέλιξης της οποίας οι απαρχές ανάγονται στην αρχαιότητα, εμφανίζονται όμως συστηματοποιημένες κατά τον 17° αι., αρχικά με τον Spinoza και κατ΄ εξοχήν με τους Hobbes και Locke. Ο υλισμός του 18ου αι., στον τομέα του ποινικού δικαίου, χαρακτηρίζεται από αναγκαιοκρατία και ωφελιμισμό, κάτι που εμφανίζεται ευρέως στα απόκρυφα λογοτεχνικά κείμενα. Η μελέτη αυτή ερευνά κείμενα των πλέον γνωστών εκπροσώπων και ιδιαίτερα εκείνων που επηρεάστηκαν από το ρεύμα της εποχής: La Mettrie, Helvetius, Diderot, Holbach. Οι παραπάνω στοχαστές συχνά δεν εμφανίζονται συνεπείς ως προς τους εαυτούς των. Δεν επωμίζονται όλες τις συνέπειες της αναγκαιοκρατίας, την οποία ασπάζονται, διότι η πολιτική της ποινής την οποία εκθειάζουν συχνά εμπνέεται από τον ωφελιμισμό, τον οποίο επίσης ασπάζονται. Στο σημείο αυτό, σχετίζοντα...

Introduzione all' etica di Antistene

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο σκοπός αυτού του άρθρου είναι να επαναπροσδιορίσει τις βάσεις της ηθικής του Αντισθένους, αλλά ταυτοχρόνως προσδοκά να απαντήσει σε ένα ερώτημα θεωρητικής υφής: πώς και υπό ποίαν έννοια είναι δυνατόν να ομιλήσουμε περί ηθικής (και το ίδιο θα μπορούσαμε να πούμε και για άλλες θεωρητικές επιστήμες, όπως είναι, λόγου χάριν η λογική, η φυσική και λοιπές), αναφορικώς προς έναν στοχασμόν ο οποίος, όπως εκείνος του Αντισθένους, αναφέρεται σε μία συνολική έννοια του φιλοσοφείν. Μια τέτοια έννοια, στο σύνολό της, δεν προβλέπει εισέτι (όπως αντιθέτως θα συμβεί στην ελληνική φιλοσοφία αρχής γενομένης από την Αρχαία Ακαδημία και ακολούθως, υπό μίαν μορφήν πλέον ευκρινή, από την ελληνιστική φιλοσοφία) μια διαίρεση της φιλοσοφίας σε μέρη. Αναμφιβόλως ο Αντισθένης, ως σωκρατικός φιλόσοφος, εκκινεί από την έννοια του διαλέγεσθαι και από την αντίληψη περί της γλώσσας, που πηγάζει από τη διάκριση μεταξύ των λέξεων οικείον και αλλότριον. Ορμώμενος εξ αυτού επεξεργάζεται την ερμηνεία του λογικού σωκρατικού ελέγχου, ο οποίος προσδοκά να φθάσει σε έναν ορισμό...

Ioanna Kucuradi (ed.): Philosophy Facing World Problems. Philosophical Society of Turkey, Ankara, 1986

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

Is a Renewal of Humanism Possible Today?

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Η θεμελιώδης προϋπόθεση προκειμένου να αναβιώσει ο Ουμανισμός εμπεριέχεται πλήρως, αν και έμμεσα, στην κρατούσα διάθεση της παγκόσμιας κοινότητας, όπως αυτή παραδειγματικά καταγράφηκε στην ιδρυτική διακήρυξη της σύγχρονης Αμφικτιονίας, τουτέστιν των Ηνωμένων Εθνών. Υπάρχει εντούτοις, έχω την άποψη, πολύς δρόμος ακόμα, μέχρις ότου να μπορούν τα Ηνωμένα Έθνη, όντας πλέον επαρκώς κραταιά, να εφαρμόζουν τα θεωρητικά ιδανικά τους στην πράξη, τούτ΄ εστίν προτού να είναι σε θέση να επιτυγχάνουν τον στόχο της επιβολής του ηθικού δέοντος παγκοσμίως. Ο Ελληνικός Ουμανισμός έχει αποδειχτεί συμβατός με τις παγκόσμιες αξίες. Οι τελευταίες προέρχονται καταφανώς από τις ιδέες και τις στοχεύσεις του. Πέραν τούτου, από την αρχαιότητα ήδη, η Ελληνική Παιδεία έχει επηρεάσει βαθύτατα ακόμα και την μη Ελληνική διανόηση. Έχει λοιπόν αποδεδειγμένα την ικανότητα, διαμέσου του διαπολιτισμικού διαλόγου, να συνενώνει τους πολιτισμούς. Ως εκ τούτου, θα μπορεί να τους συνενώνει και ενώπιον των όποιων μελλοντικών προβλημάτων και απειλών....
<< 10 10 >>