Γρηγόριον Ναυπακτίας
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Γρηγόριον Ναυπακτίας
Αριθμός
16
Κοινότητα
Γρηγόριου
Επαρχία
Ναυπακτίας
Νομός
Αιτωλοακαρνανίας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Γληγόρι
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Όχι
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Μιλούσαν την ίδια τη σημερινή. Ελληνική με μικρούς ιδιωματισμούς. Έτρωγαν φωνήεντα π.χ. έφγαν='εφυαγν πάν=πάνε, γρούνι=γουρούνι κ.λ.π.
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
1)Άγιος Νικόλαος(ενορία) χτίστηκε ππρο του 1821 όπως έδειχναν λίθοι με ημερομηνία. 2)Άγιος Γρηγόριος εξού και το όνομα του χωριού(Γρηγόριον) Άγνωστον πότε χτίστηκς. Βρέθηκαν νομίσματα με την εικόνα του Μ.Κων/νου και της Αγίας Ελένης(Κωνσταντινάτα). Πολλά σημεία δείχνουν οτι είναι Βυζαντινής Εποχής. π.χ. Πήλινα δοχεία μέσα στο έδαφος, υδραγωγείο με καναλωτά(?) κεραμμύδια. η παράδοση λέει ότι την ημέρα του Αγίου Γρηγορίου ξεπάγιασε ο Καλόγερος και απο τότε μεταφέραν την πανήγυρι στις 21 Μαϊου. Έχει υψόμετρο στο σημείο της σημερινής εκκλησίας (παλαιά μοναστήρι) 1200 μέτρα-μέσα στο ελατοδάσος- 3)Άγιος Αθανάσιος χτίστηκε το 1915. 4) Αγία Μαρίνα. Μόνο ερείπια υπήρχαν. Από παράδοση εκεί υπήρχε εξωκκλήσι Αγία Μαρίνα. Στα ίδια θεμέλια τώρα τελευταία χτίσαμε το εξωκκλήσι.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Ανήκαν σε όλους τους κατοίκους.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα (Άγιος Αθανάσιος)
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
1895
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργία-Κτηνοτροφία-Εργάτες Το χειμώνα εργάζονταν στα κτήματα ως εργάτες στην Πελοπόννησο.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Αραποσίτος, σίκαλι, κριθάρι, φακή ρόβι, φασόλια, πατάτες και λίγο σιτάρι.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Όλα για αυτοκατανάλωση και τίποτες για το εμπόριο. Μόνο λίγες πατάτες με ανταλλαγή. Είδος - με είδος. Δίνανε πατάτα και παίρναν κλαμπόκι
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Σχεδόν τίποτες. Λίγα κήπια κάνουν για την θερινή περίοδο. Διότι το χειμώνα κατεβαίνουν όλοι σε διάφορα μέρη. Δεν υπάρχουν νέες καλλιέργειες
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Ήταν τσιφλίκι, του Φαρμάκη, οπλαρχηγού στην Επανάσταση.
Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;
Πλήρωναν την 10ην. Δηλαδή το 1/10 των παραγομένων προϊόντων και αν δεν τους έφταναν πλήρωναν με κτηνοτροφικά προϊόντα, αρνιά, τυρί, βούτυρο.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Από ότι θυμούνται οι παλαιότεροι και αυτοί από τους πιο παλιούς δεν υπήρξαν
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Από 30 στρέμματ και πάνω εθεωρείτο μεγάλος. Όχι κληρος, αλλά αγορά με χρήματα
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
5 το ανώτερον
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Σήμερα έχουν εγκαταλειφθεί και μένουν σε αγρανάπαυση-Ελατοδάσος
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ήταν η μοναδική ίσως απασχόληση των κατοίκων
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Από το 1935 που απαγορεύτηκε η αιγοβοσκή στα δάση
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Υπήρχαν. Μόνον τρία (3) και αυτά σε πειωρισμένη μορφή.(μέχρι 500 αιγοπρόβατα)
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι. Το χωριό είναι ορεινό. Ευρίσκεται σε υψόμετρο 1100 μέτρα
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Υπήρχαν. Είχαν αργαλιούς, που υφαίναν μάλλινα, για κουστούμια ανδρών και γυναικών. Και μία βιοτεχνία που έκανε κάπες για τους τσοπάνηδες
Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν;
Σταμάτησαν ευθύς μετά το 1946 που άρχισε ο Εμφίλιος σπαραγμός
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Από ότι θυμούνται οι παλαιότεροι, διότι δεν υπάρχουν κοινοτικοί σύμβουλοι, ο Πρόεδρος με το συμβούλιο του, 5μελές είχε αυξημένα δικαιώματα συγκρίνοντάς τα με το σημερινό κοινοτικό συμβούλιο-
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Κοινοτικούς φόρους. Τους πλήρωναν στον Κοινοτικό εισπράκτορα, ο οποίος ερχόταν με τους χωροφύλακες
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Μία ήταν η τάξη των κατοίκων.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Πολύ συνηθισμένο και εξακολουθεί και σήμερα να υπάρχει σε μεγάλο βαθμό. Εκκλησία, Σχολείο, Πλατεία, κοιντικοί δρόμοι έγιναν χωρίς αμοιβή της εργασίας
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ήταν υποχρεωτική από το 18ον έτος της ηλικίας των. Και οι γυναίκες που δεν ήταν έγγυες και από την ίδια ηλικία.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Τον τιμωρούσαν με πρόστιμο στο Δημόσιο Ταμείο ή με την περιφρόνηση στις κοινωνικές εκδηλώσεις των κατοίκων. Στα πανηγύρια στους γάμους στις κηδείες κ.λ.π τους περιφρονούσαν.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Η αλληλοβοήθεια ήταν συνηθισμένη. Προ πάντων, στο όργωμα στο θέρο στο αλώνισμα, στον κούρο των προβάτων, στο κατέβασμα στα χειμαδιά στο άρμεγμα. Γινόταν πραγματικά σωστό πανηγύρι όπως ομολογούν με νοσταλγία οι παλαιοί. Επίσης βοηθούσαν στην μεταφορά προϊόντων. Στο ξεφλούδισμα των καλαμποκιών στο στούμπισμα επίσης, που απαιτούσαν πολλά χέρια. Στις εργασίες αυτές γινόταν πολλά γλέντια που διαρκούσαν 2 και περισσότερες ημέρες.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Τα βράδια όλοι οι κάτοικοι μαζεύονταν και πήγαιναν για να μεταφέρουν την πέτρα τα ξύλα και ότι άλλο χρειάζονταν. Δεν πλήρωναν ούτε μία δραχμή για υλικά.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ήταν πολύ αναπτυγμένη προ πάντων στην περίοδο των γάμων. Όλες οι γυναίκες έπλεκαν, έγνεθαν, ύφαιναν και βοηθούσαν γενικά τη νύφη για να τελειώσει τα προικία της. Υπήρξαν προίκες που τελείωναν με την αλληλοβοήθεια σε 4-5 εβδομάδες.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Ο πατέρας του άνδρα, η μητέρα του άνδρα η γυναίκα, τα αδέλφια, οι αδελφές, τα παιδιά. Εάν παντρευόταν τις δεύτερες αδελφές και τρίτες αποτελούσαν μία οικογένεια μέχρι ν'αρχίσουν να παντρεύουν τα παιδιά τους.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα-Μάνα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππούλη
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Βάβα, γιαγιά
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Βάβα-γιαγιά
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Βάβα-γιαγιά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με το όνομά τους
Πώς τις αδελφές του;
Με το όνομά τους
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Είχε τον πρώτο λόγο, μετά τον πατέρα και όλοι τον σέβονταν μέσα στην οικογένεια
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Το ίδιο μετά την μητέρα.
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Μπάρπα-θείε. Θείε όμως σπάνια
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θειά.
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Μπάρπα-θείε(θείε σπάνια)
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Ανηψιόλα ή με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Κανακάρι μου, το αγόρι. Με το όνομά του το κορίτσι.
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Έβαζαν υποχρεωτικά το όνομα του πατέρα του άνδρα.(παππούς)
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Προγόνια.
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Διπλάρικα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρους
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα
Πώς την πεθερά της;
Μάνα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Αφέντη τον αδελφό με το όνομα την αδελφή
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Γέροντα
Πώς την πεθερά του;
Γριά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κονιάδε-κονιάδα και με το όνομα
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρολά ή με το όνομά του
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Γαμπρέ ή με το όνομά του
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Με το όνομά της
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Κονιάδες ή με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Ο σύζυγος έβαζε πάντα το όνομά του. Π.χ. ο Γιώργος την φώναζε Γιώργενα. Η γυναίκα με το όνομά του.
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Το πρώτο αγόρι έπερνε το όνομα του παππού από τον πατέρα. Το πρώτο κορίτσι της γιαγιάς από τον πατέρα. Τα άλλα παιδιά έπαιρναν το όνομα από τους δυο συζύγου, προσπάππους από πατέρα και παππού από μητέρα.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι γυναίκες έπαιρναν μέρος σε όλες τις δουλειές ανεξάρτητα αν ήταν βαριές ή ελαφρές. Γενικά την γυναίκα την είχαν σαν κάτι το υποδιέστερο οι άνδρες. Οι γυναίκες πήγαιναν φορτωμένες στο χωράφι ενώ οι άνδρες πολλές φορές πήγαιναν και καβάλα.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Όλες τις δουλειές. Δεν υπήρχε καμμία διάκριση στις δουλειές για τους άνδρες και τις γυναίκες.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Στο πήξιμο του γάλακτος και στο βαρέλιασμα του τυριού.
Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών:
Οι γυναίκες έγνωθαν το υφάδι, το στημόνι, μάζευαν τα μασούρια στην σαϊτα και ύφαιναν στον αργαλειό. Οι άνδρες μόνον έφτιαχναν τους αργαλειούς.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Μόνο την κατασκευή των αργαλειών. Συμμετείχαν και στο βάψιμο των παραγομένων προϊόντων, όταν γίνονταν μετά την ύφανσιν.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από την ηλικία των 5 ετών. Τα αγόρια βοηθούσαν στην βοσκή των ζώων, στο σαλάγισμα και το άρμεγμα, να πηγαίνουν τρόφιμα στους τσοπάνηδες. Τα κορίτσια περισσότερο στο νοικοκυριό.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Έπρεπε να παντρευτούν όλα τα κορίτσια, και μετά τα αγόρια με τη σειρά από τον μεγαλύτερο προς τον μικρό. Εάν παραβιαζόταν η σειρά θεωρείτο ασέβεια στις οικογενειακές αρχές
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Το 18ον έτος για τις γυναίκες και το 21ον έτος για τους άνδρες. Μόλις γύριζαν από στρατιώτες είχαν βρεί οι γονείς τους(?) νύφες. Επιτρέποταν ήτο κάτι το συνηθισμένο στο χωριό. Η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη και μάλιστα με μεγάλο άνοιγμα 5-8 ετών.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Κατά προτίμηση από το ίδιο χωριό να είναι και οι δύο. Τους γαμπρούς συνήθως από Ελατόβρυση(?) και…(ακατανόητο). Τις νύφες από τη Λουμποτινά(?) μεγάλη και Μικρή Λουμποτινά(?)(Άνω-Κάτω χώρα)
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο πατρικό και μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια. Στης νύφης αν ο γαμπρός πήγαινε σόγαμπρος στον πεθερό, που δεν είχε ούτε άλλα παιδιά ούτε άλλα κορίτσια
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Και σε άλλη ερώτηση είπα ότι όλα τα αγόρια έφερναν τις γυναίκες στο πατρικό. Ζούσαν όλοι μαζί στην ίδια στέγη. Έτρωγαν και εργάζονταν όλοι μαζί. Χωρίζανε όταν αρχίζανε να παντρεύουν τα παιδιά. Το γενικό πρόσταγμα και οικονομική διαχείρηση την είχε ο πατέρας, ή ο μεγαλύτερος αδελφός.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Μέχρι ν'αρχίσουν να παντρεύουν τα παιδιά τους, την κρατούσαν αδιαίρετη, μετά την μοίραζαν.
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όταν γινόταν πολλοί και δεν τους χωρούσε το σπίτι. Ο θάνατος του πατέρα, ποτέ δεν επίσπευσε τον χωρισμό. Πολλές φορές επεσπεύδετο ο χωρισμός, εάν οι συνυφάδες άρχιζαν τον τσακωμό μεταξύ τους και αφού τα αδέλφια δεν μπορούσαν να αντιδράσουν στις γυναίκες.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Όταν χώριζαν στο πατρικό σπίτι έμεινε κατά κανόνα ο πρωτότοκος υιός. Μερικές φορέςο μικρότερος και σπάνια όποιος δήποτε άλλος, μεσαίος, (ακατανόητο) κ.λ.π. Ποτέ κορίτσι ούτε το μικρό ούτε το μεγάλο. Μόνον αν έβαζαν σώγαμπρο έμεινε η μεγαλύτερη κόρη.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν μέσα στην οικογένεια δεν γεννιόνταν αγόρια. Όταν τα αδέλφια ξενιτεύονταν και δεν γύριζαν από την ξενιτειά.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι δεν πήγαιναν σώγαμπροι άνθρωποι που είχαν περιουσία. Ας είχαν οι γυναίκες πολύ μεγαλύτερη περιουσία. Τούτο το θεωρούσαν υποτιμητικό. Τον φώναζαν σώγαμπρο.
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Σ'αυτές τις περιπτώσεις ο σώγαμπρος έμπαινε για την μεγαλύτερη κόρη και σπάνια για την μικρότερη. Τούτο γινόταν για να έχουν προστάτη τα μικρότερα.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Η περιουσία μοιραζόταν εξίσου σε όλα τα κορίτσια. Κρατούσε όμως το μερίδιο ο πεθερός και η πεθερά το λεγόμενο ψυχομοίρι. Αυτό ο πεθερός το έδινε στον σώγαμπρο.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Διατηρούσε ο γαμπρός το επωνυμο του πατέρα του. Στο χωριό δεν υπάρχει καμμία περίπτωση να άλλαζε σώγαμπρος το επώνυμο. Τα παιδιά έπαιρναν το επώνυμο του πατέρα τους. Μόνο το πρώτο παιδί έπαιρνε το όνομα του πατρός της νύφης.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Από τα τρίτα ξαδέλφια και επάνω επιτρεπόταν να παντρευτούν. Τα πρώτα και τα δεύτερα δεν επιτρεπόταν. Δεν υπήρξε γάμος από πρώτα ξαδέλφια.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Υπήρχε κώλυμα διότι δεν τους έδινε άδεια ο παπάς και οι γονείς την συγκατάθεση, που ήτο απαραίτητες προϋποθέσεις.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Δεν επιτρέποταν ίδίως σε ένα μικρό χωριό όπως το αναφερόμενον, διότι ήτο στενοί συγγενείς, οι έχοντες το ίδιο επώνυμο.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Υπήρξε περίπτωση μιας και μοναδικής. Η νύφη ήτο ερμοφρόδετη(?), γι'αυτό ο γαμπρός την χώρισε αφού υποχρεώθηκε να της κάνει συμβόλαιο μέρος της περιουσίας τούτο έγινε το 1900
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νουνός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο παιδί το βάφτιζε ο κουμπάρος που στεφάνωνε. Τα υπόλοιπα τα βάφτιζαν διάφοροι φίλοι του πατέρα. Ο πατέρας κανόνιζε ποιος(?) θα βαφτίσει τα υπόλοιπα παιδιά
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Πολύ σπάνια γινόταν. Αν γινόταν όμως εύρισκε κουμπάρο, κάποιον πλούσιο ή κοινωνικά ανώτερο. Ποτέ όμως συγγενή.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι. Διότι θεωρούντο αδέλφια. Γι' αυτό οι κουμπάροι απόφευγαν να βαπτίζουν και από τα δύο φύλα. Προσπαθούσαν να βαφτίζουν του ιδίου φύλου.
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Συνήθως γινόταν αδελφοποιτοί δύο άνθρωποι αν δεν είχαν αδελφούς. Ορκίζονταν ότι, θα γίνουν αδελφοί για όλη τους τη ζωή. Συνήθως ο όρκος γινόταν ενώπιον του παπά.
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Αλληλοβοήθεια, συμπαράσταση, αυτοθυσία, άμυνα. Αναλάμβαναν την προστασία των γονιών, αν ο ένας από τους δύο τύχαινε να πεθάνει και την προστασία στις αδελφές, αν συνέβαινε το ίδιο με το προηγούμενο. Να τις παντρέψουν, να τις προστατέψουν κ.λ.π
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Μπορούσαν να γίνουν και γυναίκες αδελφοποιτοί και γυναίκα με άνδρα, με όρκο ότι θα τηρούσαν τους ηθικούς νόμους.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Υπήρχε ανέκαθεν από ότι θυμούνται οι παλαιότεροι ο θεσμός της προίκας. Γι'αυτό υπάρχουν χωράφια, που ονομάζονται και σήμερα προικιάρικα.(χωράφια που δίδονταν προίκα στα κορίτσια)
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Προφορικά γινόταν η προικοδοσία. Σπανίως γινόταν με προικοσύμφωνα.
Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;
Όχι. Δεν υπήρχε άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Τα προικοσύμφωνα τα συνέτασσε ο δάσκαλος ή ο παπάς και τα υπέγραφαν δύο μάρτυρες οι πιο έμπιστοι στο χωριό
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Ναι. Από 15000-20.000 και πολύ σπάνια περισσότερα.
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Όχι
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Όχι
Χωράφια;
Ναι. Κατά κανόνα χωράφια.
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ναι. Δέντρα λίγα, ζώα ήτο συνήθως η προίκα γιατί ήταν χωριό κτηνοτροφικό.
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Έπαιρνανόλα το ίδιο. Μόνο η πρωτότοκος έπαιρνε περισσότερη περιουσία του πατέρα. Ο πατέρας έδινε πάντα περισσότερη γιατί ήταν η πρώτη χαρά στο σπίτι
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Έπαιρνε όλη την περιουσία το κορίτσι το οποίο ήταν αναπηρικό, άσχημο, και εκείνο που παρέκλινε της ηθικής. Το θεωρούσαν μεγάλη προσβολή για μια οικογένεια να μείνει ανύπαντρο κορίτσι.
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Μεταβιβαζόταν ολόκληρη η πρίκα της μητέρας ως προίκα στις κόρες της. Αν αποκτόυσε μόνο γιούς μεταβιβαζόταν συνήθως στον πρωτότοκο γιό. Καμμιά φορά μεταβιβαζόταν και στον υστερότοκο.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Τα αδέλφια από κοινού με τον πατέρα φρόντιζαν για να παντρέψουν τα θηλυκά. Πολλά αδέλφια ξενιτεύονταν και όλα τα χρήματα της εργασίας τα δίνανε προίκα στις αδελφές τους.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Η γυναίκα που έπαιρνε προίκα δεν είχε δικαίωμα να ζητήσει κληρονομικό μερίδιο. Αυτό το ονόμαζαν πανωπροίκι και το θεωρούσαν μεγάλη προσβολή.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Αν ο άνδρας της χήρας δεν ξαναπαντρευόταν για δεύτερη φορά η προίκα της γυναίκας έμεινε στον χήρο. Αν όμως παντρευόταν η προίκα επιστρέφοταν στην οικογένεια. Ο γαμπρός αγόραζε για τον πεθερό του ένα ζευγάρι παπούτσια και κάλτσες τα οποία τα έδινε στον πεθερό. Τα λέγανε δώρα του γαμπρού.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Ο γαμπρός αγόραζε για τον πεθερό του ένα ζευγάρι παπούτσια και κάλτσες τα οποία τα έδινε στον πεθερό. Τα λέγανε δώρα του γαμπρού.
Ποιος ακριβώς έδινε; Ο γαμπρός ή ο πατέρας του;
Ο γαμπρός τα έδινε.
Πότε έδιναν την προσφορά; Πρίν απο το γάμο ή κατά τη στιγμή του γάμου;
Την ώρα, που έπαιρνε την νύφη για στέφανα, τότε έδινε και τα δώρα στον πεθερό.
Ποιοι μοιράζονταν την προσφορά;
Ο πεθερός ο οποίος φορούσε τα παπούτσια και τις κάλτσες (ακατανόητο) σε διάφορες εκδηλώσεις για να δείχνει τα δώρα του γαμπρού. Γι'αυτό οι γαμπροί έπαιρναν συνήθως πολύ καλά παπούτσια και κάλτσες.
Αν μια γυναίκα πέθαινε χωρίς να προλάβει να αποκτήσει παιδιά, μπορούσε ο γαμπρός να ζητήσει πίσω ο,τι είχε δώσει;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Το μερίδιο τα παιδιά το παίρνανε από τη στιγμή που θα χώριζαν από την υπόλοιπη οικογένεια. Αφού όμως είχαν τελειώσει όλες οι υποχρεώσεις της οικογένειας στα κορίτσια. Διότι μόνο ως περίσσια(?) περιουσία μετά από τα κορίτσια παίρνανε τα αγόρια.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Αυτός που αναλάμβανε την φροντίδα των γονιών στα γεράματα έπαιρνε μεγαλύτερη περιουσία. Αυτός θα ήταν ή ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κατά προτίμηση ο υστερότοκος.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Πάντα τα κορίτσια έπαιρναν μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας σαν προίκα συνήθως. Μόνον αν περίσσευε περιουσία μετά το γάμο των κοριτσιών έπαιρναν τα παιδιά.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Η μετάβαση γινόταν κατά κανόνα προφορικά. Ελάχιστες περιπτώσεις γινόταν με διαθήκη. Αυτοί που ήξεραν δήθεν γράμματα.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Γινόταν με λαχνό, αν οι γονείς δεν είχαν αφήσει διαθήκη. Το μοίρασμα αυτό το αναλάμβανε ένας ο γεροντότερος από τους συγγενείς κατά προτίμση του πατέρα
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Αν πέθαινε ο σύζυγος η γυναίκα κληρονομούσε το μισό της περιουσίας και το άλλο τα παιδιά, αν τα παιδιά ήταν ηλικιωμένα και μπορούσαν να εργαστούν.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Η μητέρα και ο πατέρας είχε κληρονομικά δικαιώματα μόνο αν πέθαινε ο γιός και άφηνε γυναίκα με παιδιά
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Ολόκληρη την περιουσία την κληρονομούσαν οι κόρες.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Το παιδί κληρονομούσε τον αδελφό του πατέρα τυο σχεδόν εξ' ολοκλήρου. Με την μητέρα γινόταν, αν δεν είχε άλλα αδέλφια η μητέρα.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Μόνο στην περίπτωση που δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Αδελφών ή ορφανά.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Γινόταν διαθήκη μετά τον θάνατο των θετών γονιών κληρονομούσε ολόκληρη την περιουσία
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
