Μαυραναίοι
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Μαυραναίοι
Περισσότερα...
Αριθμός
343
Κοινότητα
Μαυραναίοι
Επαρχία
Γρεβενών
Νομός
Γρεβενών
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Άγιος Δημήτριος
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Μόνο τα ελληνικά
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Άγιος Αθανάσιος, Άγιος Δημήτριος, Παναγία Η πρώτη ήταν χτισμένη 1810
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα νεκροταφείο
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Πριν από το 1918
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Με τη γεωργία την κτηνοτροφία και αμπελοκαλλιέργεια.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρι, καλαμπόκι, κριθάρι, σίκαλη, (βρίζα), ρόβια, βρώμη.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Λίγο μόνο σιτάρι και καλαμπόκι.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Συνήθως τα ίδια μόνο στο σιτάρι κ' κριθάρι υπάρχουν περισσότερες ποικιλίες.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Βακούφι ή κεφαλοχώρι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Πάνω από 100 στρέμματα
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Περίπου 50 κάτοικοι
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Πάνω από 100 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Υπήρχε
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Από το 1912
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Υπήρχαν 30 τσελιγκάτα. Τώρα δεν υπάρχουν
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Πλήρωναν τα δέκατα στο κράτος.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ήταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Όχι, υποχρεωτικά. Από 18-60. Γυναίκες όχι.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Δεν υπήρχε τιμωρία
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Η αλληλοβοήθεια ήταν συνηθισμένο φαινόμενο
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Ίσχυε η αλληλοβοήθεια και στα χωράφια, στα ζώα, κλαδί να κόψουν κλπ.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Η αλληλοβοήθεια ήταν περισσσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών. Πήγαιναν συνήθως στο καθάρισμα του καλαμποκιού με τραγούδια, νυχτέρια κλπ.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Συνήθως 15 μέλη. Ο πατέρας, παιδιά, αδέλφια, μητέρα, αδελφοί του πατέρα, παππούς, γιαγιά, κ.α.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα και μάνα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγγιά ή Μπάμπου
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Μπάμπου
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Εγγόνια
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Εγγονάκια
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Αδελφέ
Πώς τις αδελφές του;
Αδελφούλα
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Όχι
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Όχι
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Θείο-θειό
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θεία ή Θεία
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Θειό θειά (ή Κάκου)
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Ανηψίδια
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Παιδί κ' κορίτσι
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Όχι
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Μηλαδέρφια
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Διδυμάρκα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπέθεροι
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα
Πώς την πεθερά της;
Μάνα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Κουνιάδο και κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Παππού ή πεθερέ
Πώς την πεθερά του;
Πεθερά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδο και κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Παιδί
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Στο όνομα
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νυφαδιά
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νυφαδιά ή στο όνομα
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Στο όνομα ή γυναίκα Στο όνομα ή άνδρα.
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Στο πρώτο αγόρι έβαζαν το όνομα του(παππού από τον πατέρα) Στο πρώτο κορίτσι (στη μάνα του πατέρα). Τα άλλα παιδιά στους συγγενείς. Σε μερικές περιπτώσεις.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι γυναίκες έκαναν όλες τις δουλειές μαζί με τους άνδρες. Στο θέρο, σκάλο, καλαμπόκια, σκάψιμο στα αμπέλια, στις θυμωνιές κλαδί για τα ζώα.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Οι γυναίκες τις έκαναν τις αγροτικές δουλειές.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Σε όλες τις κτηνοτροφικές δουλειές ήταν πάντα η γυναίκα μπροστά. Δεν πήγαινε ο άνδρας χωρίς τη γυναίκα.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Δουλειές για τους άνδρες μόνο ήταν το κόψιμο των ξύλων με τα τσεκούρια στα μαντριά για ξενύχτι στα πρόβατα.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Συνήθω από 10 χρονών στα αγόρια κ' από 12 στα κορίτσια σ'όλες τις δουλειές.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Συνήθως παντρεύονταν όλα τα κορίτσα κ' έπειτα τα αγόρια.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Η κανονική ηλικία για τους άνδρες ήταν 24-25 κ' οι γυναίκες 20. Ήταν συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη από τον άνδρα.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Η συνήθεια ήταν να είναι από το ίδιο χωριό η νύφη κ' ο γαμπρός. Αν όχι διάλεγαν από τα γύρω χωριά δηλ τα πιο κοντινά,
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Το νέο ζευγάρι κάθονταν στο πατρικό του γαμπρού.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Συνέβαινε πολλές φορές. Όλα τα αδέλφια που παντρεύονταν να φέρναν τις νύφες στο πατρικό σπίτι. Έτσι όλα ζούσαν μαζί.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Όλα τα αδέλφια κρατούσαν την περιουσία αδιαίρετη
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Χώριζαν συνήθως όταν μάλωναν μεταξύ τους.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Συνήθως κρατούσαν το μικρότερο γιό.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε άλλο παιδί έπαιρνε σώγαμπρο.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Δεν πήγαιναν συνήθως.
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Έπαιρναν σώγαμπρο για το μεγαλύτερο
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Ήταν υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο γαμπρό μέρος της περιουσίας.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Ο γαμπρός πάντα διατηρούσε το δικό του επίθετο.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Μέχρι τρίτα ξαδέλφια κ' ανεπρόκοπα έλεγαν οι παπούδες δεν παντρεύονταν. Δεν υπήρχε καμμιά περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων ξαδελφών.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Δεν τους έδωνε άδεια ο παπάς
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Μπορούσαν να παντρευτούν.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Δεν χώριζαν συνήθως.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Το στεφάνωνε ο νουνός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Όλα τα παιδιά είχαν τον ίδιο νουνό.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Ήλεθε να είναι κάποιος συγγενείς.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν ο γάμος
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Μπορούσαν να παντρευτούν.
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Όταν είχαν πολλές σχέσεις ήταν δηλαδή πολύ δεμένοι μεταξύ τους.
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Μπορούσαν σε όλες τις περιπτώσεις.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Υπήρχε ο Θεσμός της προίκας
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Γίνονταν προφορικά
Χωράφια;
Κάπου-κάπου
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Έπαιρναν την ίδια προίκα.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι δεν γίνονταν
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Την έδινε ανάλογα ή στα αγόρια ή στα κορίτσια
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Μόνο σε περιπτώσεις θανάτου τα αγόρια(αδέλφια) είχαν υποχρέωση να προικίσουν τα κορίτσια.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Δεν είχε δικαίωμα να πάρει κληρονομικό μερίδιο.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Παρέμεινε στον άνδρα της
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι δεν υπήρχε περίπτωση.
Αν μια γυναίκα πέθαινε χωρίς να προλάβει να αποκτήσει παιδιά, μπορούσε ο γαμπρός να ζητήσει πίσω ο,τι είχε δώσει;
Μερικές φορές ναι.
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα με τις περιστάσεις
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Κληρονομούσαν ίσα μερίδια
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Ήταν συνήθως μικρότερο
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Ή προφορά ή με διαθήκη.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Γίνονταν με λαχνό μεταξύ των αδερφών (δηλ παιδιών από τον ίδιο πατέρα)
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Συνήθως το 1/4 (Δηλ σε 40 στρεμμ. Τα 10 αναλογούσαν στη γυναίκα).
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, κληρονομικά δικαιώματα είχαν οι συγγενείς.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Τον κληρονομούσαν οι κόρες.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Μπορούσε να κληρονομήσει τον αδερφό του πατέρα του, αλλά και τον αδελφό της μητέρας
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Συνήθως παιδιά αδελφών
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Όλα όσα έχει ένα κανονικό παιδί.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
