Μακρίσια
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Μακρίσια
Περισσότερα...
Αριθμός
515
Κοινότητα
Μακρισίων
Επαρχία
Ολυμπίας
Νομός
Ηλείας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Ελέγετο Σκιλλούς, όπου ήτο εξόριστος επί 23 χρόνια ο Αθηναίος Στρατηγός Ξενοφών (το όνομα Σκιλλούς το πήρε από τα βολβόριζα πυώδη φυτά που αφθονούν). Μετά την κάθοδο των Μυρίων ο Ξενοφών που εδέχθει ως τόπον εξορίας τον Σκιλλούντα έφερε μαζί του το 394 π.Χ και 60 εξήκοντα στρατιώτας Ποντίους που τον εβοήθησαν όταν έφθασε στο Πόντο. Τους εγκατέστησε στο Σκιλλούντα σε μια περιοχή ένθεν και ένθεν του ποτάμου Σελινούντος, όπου σήμερα λέγεται Λάζοι (ΛΑΖΟΊ) παραφθορά του τόνου: Ξενοφ. Ελληνικά 5ον βιβλίον §3-7. Κατά τους ιστορικούς Στράβωνα, Απολλώδορο, ηρόδοτο, Παυσανία και Μυθολογία. Οι Σκιλλούντιοι προ του 1260 π.Χ. είχαν εγκατασταθεί στη ποντιακή περιοχή και μάζευαν ψήγματα χρυσού από τη χρυσόσκονη που κατέβαζαν τα ποντιακά ποτάμια, χρησιμοποιώντας για την συλλογή του τομάρια προβάτων. (τα λεγόμενα χρυσομαλλαδέρετα).
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι. Όλοι σύρουν την καταγωγή εξ Αρκαδίας και θεωρούνταν αυτόχθονες οι λεγόμενοι Πελασγοί ή Προέλληνες.
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Ουδεμία
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Ναι. Σε πέντε περίπου μαχαλάδες και κατείχαν από δύο τετράγωνα χιλιομέτρα εκάστη. Το 1205 μ.Χ. Ενώθηκαν και πήρε το χωριό το όνομα Μακρίσια: Μακριά και Ίσια.
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Την γνήσια ελληνική με τους διαφόρους ιδιωματισμούς των διαφόρων κατακτητών που πάτησαν τον Μωριά. Σήμερα το λεξιλόγιο μας αποτελείται από πολλές λέξεις που πολλά παιδιά δεν μπορούσε να συννενοηθούνε με τους γονείς των. Στο Μωριά χρησιμοποιούνται πλέον των 500 λέξεων που είναι άγνωστες ακόμη στους σημερινούς νέους και πολύ δύσκολο να συνενοηθούν μάνα και παιδιά π.χ. Λεχρίτης=άτιμος, Βερεμιάρης=φθισικός, Βέρτζινος=ρέστος, στα κρύα του Λουτρού, Τσέπια=τα κέρατα των ζώων, Βίκα=στάμνα, Φορτέρι=μπαούλο, Χορίδι=ασβέστι, Μπόχα=κακοσμία
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Ο Άγιος Αθανάσιος και της Παναγίας Εισόδια Θεοτόκου. Η πρώτη εκτίσθη το 1817 ή δεύτερη ; Η πρώτη εκκλησία (Ναός) του Αγίου Αθανασίου εκτίσθη το 1817 από τον ακούραστο πολεμιστή γαι τη λευτεριά μας Πρωτόπαπα Παπαδημήτρη Χαρτουμπέκα ή Παπακολοβό Αγωνιστή του 1821-Καλλίφωνου Ιερωμένου και Πρώτου Δάσκαλου του κρυφού Σχολιού.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Όχι. Στην κοινότητα του χωριού Μακρίσια ανήκαν πάντοτε.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα και μόνον του Αγίου Αθανασίου. Το υπάχρον και σήμερα ακόμη.
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Αρχικώς το κρυφό Σχολιό στην εκκλησία Άγιος Αθανάσιος, μετέπειτα λειτούργησε Δημ. Σχολείο 4τάξιο.
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Οι Γεωργοί. Οι Σταφιδαμπελοκαλλιεργητές. Οι Φυστικολλιεργειτές. Οι τσοπάνηδες. Οι περιβολάρηδες. Οι πορτοκαλλιεργητές και γενικώς η ποικιλοκαλλιέργια δεδομένου ότι αρδεύονται χιλιάδες στρέμματα από τα νερά των ποταμών Αλφειού και Σελινούντος και τα πάντα προοδεύουν.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρι, κριθάρι, βρώμη, αραποσίτη, φυστίκη, φασόλια αρκετές ποικιλίες και αρκετά κηπευτικά. Δενδροκομία, μελισσοκομία, εσπεριδοειδή κ.τ.λ.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Από την ποικιλοκαλλιέργεια το μεγαλύτερο ποσοστό προοριζόταν για αυτοκατανάλωση. Η σταφίδα, τα φασόλια, ντομάτες, πορτοκάλια, αραβόσιτος δια το εμπόριο και εξαγωγή στο εξωτερικό. Μέλι, λάδι, φιστίκι αράπικο κ.τ.λ.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Καλλιεργούνται φυστίκη αραχίδα, πορτοκαλιές τεράστιες εκτάσεις, ελαιοκαλλιέργεια η μεγαλύτερη της περιοχής. Αραποσίτη, σταφίδα μαύρη, κρασιά και πολλά κηπευτικά στη παραποτάμια λωρίδα του Αλφειού δέκα (10) περίπου χιλιομέτρων.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Ναι. Η μισή έκτασις ήτο τσιφλίκι των Δεληγιάνηδων και πλήρωναν το 20% της παραγωγής εξ όλων των προϊόντων μέχρι το 1926, οπότε απαλλωτριώθηκαν κατόπιν σχετικού Νόμου και εξαγοράσθη η υψηλή κυριότης του 20% των αρμοδίων τσιφλικάδων περιορισθέντων εις τα του οίκου των.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Κανείς στο χωριό δεν είχε πέραν των πενήντα στρεμμάτων καλλιεργησίμου γης.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Γύρω στους Δέκα περίπου: οι Τσαουσαίοι, Τριανταίοι, Γκοτσαίοι, Καραθανασαίοι, Σκασιλαίοι και Ευσταθόπουλοι που την έχασαν τελικώς όλοι.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Είκοσι έως τριάκοντα στρέμματα και αυτά παραμένουν χέρσα ή είναι ελαιώνες λόγω έλλειψης εργατικών χεριών.
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Αρκετά μεγάλη διότι τα παλαιά χρόνια είχε αρκετόν μεγάλο κάμπο, ο οποίος μετετράπη εις πορτοκαλεώνες και αρκετά στρέμματα κατέστρεψε το φράγμα Αλφειού.
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Από της εποχής που έφτιαχνε το σπιτάκι του έτρεφε και σχετικά ζώα και πουλερικά ο κάθε Μακρισαίος.
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Υπήρχαν αρκετά πολύ παλαιά μέχρι του 1920 κατόπιν παρέμειναν ελάχιστα κοπάδια των 100 και 150 προβάτων. Ήσαν τότε του Τσαούση-Μπονταΐτη-Κογιώνη-Λούζα-Κασκούρα κ.τ.λ. Σήμερα σπανίζουν διότι τα λειβάδια αξιοποιήθηκαν.
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Ναι. Από πολλά χρόνια ψάρευαν στο Αλφειό ποταμό και στην αποξηρανθείσα λιμνοθάλασσα της Αγουλινίτσας. Στην εποχή μας τα πάντα χάθηκαν από τα φυτοφάρμακα.
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Ναι. Είχαμε αρκετούς καλαθοποιούς σήμερα υπάρχει μια ακόμη τέτοια που φτιάχνει καλαθάκια πολυτελείας.
Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν;
Ναι, συνεχίζεται με καλή κατανάλωση από τους τουρίστας. Είναι βελτιωμένα, ευπαρουσίαστα και ελκυστικά.
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Ουδέποτε υπήρχαν τέτοια συμβούλια. Και τούτο διότι οι πρόεδροι και σύμβουλοι εγνώριζαν γράμματα της στοιχειώδους εκπαίδευσης. Οι δε τότε γραμματικοί δεν ήσαν τόσον μορφωμένοι όσον σήμερα για να παροτρύνουν τον πρόεδρο και συμβούλους σε συμβούλια.
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Φόρους γαιών και φυτιών που πλήρωναν στο Δημόσιο και σε είδος αγαθών στους τότε αγροφύλακας ή Δραγάτες κατόπιν συμφωνίας ή κατ' αποκοπείν τόσα.
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Γενικώς σε δύο α) Γεωργοί και Κτηματίας και 2) Τεχνίτας και Εμπόρους. Η διάκριση ήτο ότι οι μεν πρώτη κατηγορία ήσαν αγράμματοι με φτωχική ζωή οι δεύτερη κατηγορία ήτο κάπως εμφανίσιμοι και καλοστεκούμενοι.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Παρατηρείτο από ανέκαθεν η προθυμία για Δημοτική Εργασία χειρωνακτική αλλά όχι κατ' εξαίρεσιν, όλοι γενικώς. Το ρουσφέτι μας χάλασε την προθυμία τελευταίως και άρχισε η χόλωσις.
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Αναλόγος του έργου συμμετείχαν όλοι γενικώς του χωριού από το μικρό παιδί μέχρι το γέρο. Οι μικροί και οι γέροι πήγαιναν για νερό και για ελαφρές δουλιές.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Δεν υπήρχε κανένας Νόμος για τιμωρία. Το μόνο που εμισήτο ή τον αποστρέφονται από τους κατοίκους.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Η αλληλοβοήθεια ήτο και είναι ακόμη στο χωριό σε οιονδήποτε εργασία γεωργική, τεχνική κ.τ.λ. Προθύμως πηγαίνουν γελώντας και λέγοντας μάλιστα με χαρά σήμερα πηγαίνουν ξέλαση (δηλαδή εργασία δωρεάν).
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Ότι και στη 32 ερώτηση.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ναι. Όταν επρόκειτο για υφαντική, για πλεκτική (δαντέλλες, κάλτσες, πουλόβερ κ.τ.λ.), για βαφική, βάψιμο μαλλιών, βάμβακος, σπάρτου και άλλων.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Πατέρα, μητέρα, παπούλης, γιαγιά, αγόρια και κορίτσια. Ο αριθμός ποικίλη στο χωριό μα έφθασαν από το 1-18 (Ιδέ απάντηση στη ερώτηση Νο 15).
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Με τη λέξη πατέρα και μάνα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Με το βαπτιστικό του όνομα παπούλη τάδε.
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγιά ή Βάβα
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παπού ή παπούλη
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιαγιά ή Βάβα
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Με το βαπτιστικό όνομα ή αρνεσικό ή τσούπα
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Το γραμμένο μου, το αγαπημένο μου κ.τ.λ.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με τα βαφτιστικά τους ονόματα
Πώς τις αδελφές του;
Με τα βαφτιστικά τους ονόματα
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Σαν πρωτότοκος και μεγαλύτερος εθεωρείτο και αντικαταστάτης του πατέρα.
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Σαν μεγαλύτερη αναλάμβανε περισσότερες υποχρεώσεις από την μάνα, καθώς και βοήθεια.
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με τα βαφτιστικά τους ονόματα ή με κάποιο παρατσούκλι ή κάποιο χαϊδευτικό.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Μπάρμπα ή Θείο
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θεία
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Θείο ή Μπάρμπα, Θεία
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με το βαφτιστικό τους όνομα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με το όνομά του ή ο κανακάρης μου. Η τσούπα μου η τάδε.
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Το μεγάλο μας και το στερνοπούλι.
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Μιλαδέλφια
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Δίδυμα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρους
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα ή Μπαμπά
Πώς την πεθερά της;
Μητέρα ή Μάνα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Κουνιάδος και κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πατέρα ή Μπαμπά. Τα σημερινά παιδιά Γέρο
Πώς την πεθερά του;
Μάνα ή Μητέρα. Τα σημερινά παιδιά Γριά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδια
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρέ μου ή παιδί μου ή με το βαφτιστικό του όνομα.
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Γαμπρέ μου, Παιδί μου ή με το όνομά του.
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Με το μικρό του όνομα το βαπτιστικό.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Με το όνομά της ή φώναξε τη νύφη μας
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Με το όνομά της ή φώναξε τη νύφη μας
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Με το βαφτιστικό του όνομα. Η λέξις ρε (κύριος), Μωρή (κυρία) είναι στα χωριά του Μωριά.
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Η συνήθεια είναι το πρώτο παιδί αγόρι ή κορίτσι να πάρη το όνομα του παππού ή της γιαγιάς των γονέων του γαμπρού ή κατόπιν συμφωνίας των γονέων της νύφης. Όταν είναι πέραν των 4 τότε ο νουνός ήτο ελεύθερος να βάλει όποιο όνομα ήθελε.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Στο χωριό μας σχεδόν αλληλοβοηθούνται στις αγροτικές δουλιές και στα ανωτέρω αναφερόμενα ξύλα, νερό, οισόσιτα ζώα κ.τ.λ. και πολλοί στις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ελείψει γυναίκας. Είναι χήροι, ανύπαντροι.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Συμμετέχουν εις όλες τις αγροτικές δουλειές αλλά όχι όλες τις ώρες της ημέρας.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Στη διαφύλαξη των μικρών αρνιών, στο άρμεγμα των προβάτων, αιγών, στο πύξιμο των τυριών, στη καθαριότητα των καζανιών, στο κτύπημα του γάλακτος για βούτυρο, στη παρασκευή μυζηθρών, κούρεμα προβάτων.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την αλιεία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Μπάλωναν τα δύκτια. Καθάριζαν τα ψάρια και χέλια και τα πάστωναν (δηλαδή τα έβαζαν στην άλμη).
Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών:
Σήμερα οι γυναίκες είναι ισότιμες, ξύπνιες και μπορούνα να αποδόσουν εις όλους τους τομείς με αποδοτικότητα.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Το επάγγελμα του παπά, του ψαρά, του υλοτόμου, του συλλέκτου ρετσινίου, του φορτοεκφορτωτή, του λιτρουβιάρη, του κτίστη, μαραγκού, σιδερά.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Άνω των 12 ετών μπορούσαν να δόσουν χείρα βοηθείας στους γονείς των. Και τα δύο φύλα.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Το παλιό έθιμο ήτο να παντρεύονται πρώτα τα κορίτσια, και κατόπιν τα αγόρια. Σήμερα δεν τηρείται ο κανόνας αυτός.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Για τους άνδρες η κανονική ηλικία είναι μετά την στράτευσή των (22-23), της γυναίκας από τα 18 και άνω. Σε σπάνιες περιπτώσεις ήτο μεγαλύτερη η γυναίκα εφ' όσον διέθετε υπολογίσιμη προίκα.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Παπούτσι απ' τον τόπο σου, και ας είναι και μπαλωμένο λέγει η λαϊκή παροιμία που εφαρμόζουμαι εμείς στο χωριό μας. Η απάντηση είναι μεγάλη. Εν περιλήψει, γνωρίζω ότι διάλεγαν από χωριά που και τα κορίτσια εργάζοντο στα κτήματα, και επροτιμούντο για νυφάδες. Πλην όμως και αυτές που δεν γνώριζαν, ούτε καν από κτηματική βαρειά δουλειά σιγά σιγά άρχισαν να εργάζονται, γιατί της προσφωνούσαν οι γειτόνισσες όχι με το όνομά τους αλλά σπιτόφιδο.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Αυτό εξαρτάται σήμερα. Εάν υπάρχει χωριστή κατοικία έχει καλώς αλλιώς προσωρινώς όλοι μαζύ μέχρις αποκτήσεως δικής τους οικίας (Για νάνε αγαπημένοι ο καθένας στο κονάκι του).
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Ναι. Υπήρξε μια τέτοια περίπτωση την παλαιά περίπτωση προ του 1912. Ο Χριστόδουλος Σκασίλας είχε οικογένεια 18 παιδιών, και μέχρις να φτυάσουν δικά τους σπίτια έμεναν όλοι μαζί (κοινόβια) στη αυτή στέγη και στο ίδιο σοφρά (τραπέζι).
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Ναι. Κοινή και αδιαίρετη όχι όμως για πολλά χρόνια. Περιπτώσεις όταν ήτο στρατιώτης. Όταν εσπούδαζε, όταν ήτο Ξενητεμένος ή όταν ήτο ανάπηρος ή αγνοούμενος.
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Υποχρεωτική η διανομή μετά τον θάνατο του πατέρα αφ' όσον η περιουσία είναι πατρική. Η διχόνοια, η ανισότης επιφέρουν τα μίση και τον διαχωρισμό και τούτο υπεύθυνοι είναι οι συγγενείς αυτοί διαβάλαν όλους της οικογενείας εφαρμόζαν το διαίρει και βασίλευε.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Πάντοτε παραμένει το χαϊδεμένο, το μικρότερο και αγαπημένο τους που λένε αυτό τους γεροκομάϊ αυτό φροντίζει για όλα και αυτό θέλουν και οι γονείς.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν οι γονείς είναι ανύμποροι για δουλειά. Όταν δεν υπάρχει στο σπίτι πατέρας και όταν ο γαμπρός δεν έχει περιουσία ή είναι από ξένο μέρος ή μακρυνό. Ο σώγαμπρος πάντοτε δεν είναι και τόσο αγαπητός όσον καλός και φιλότιμος ναναι. Σε αντίξοες στιγμές τον είχανε του κλώτσου και του μπάτσου που λέει η παροιμία.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Ότι γράφω στη 19 ερώτηση
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Ο λόγος του πεθερού εθεωρείτο συμβόλαιο. Ότι έδινε ή έλεγε ήτο αμετάκλητο. Παραχωρούσε μέρος ή όλον της περιουσίας. Εφ' όσον συζούσαν, άλλως έπερνε μερίδιο.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Μέχρι σήμερα ποτέ δεν παρατηρήθη τέτοια περιπτώσις. Απο δω και μπρος εφ' όσον μπορούνα βάσει του σχετικού Νόμου και κρατά το επώνυμο και κατ' αρέσκειαν μπορεί το ζεύγος να το εφαρμόση.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Δεν παρατηρήθη ποτέ τέτοια περίπτωση διότι ο παπάς και ο πρόεδρος ερευνούν την περίπτωσι σε βάθος. Εκτός αυτού είναι λίγοι και γνωρίζουν τους συγγενείς των και δεν προβαίνουν σε ενέργειες αυτού του είδους.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Βεβαίως όχι. Αλλά θα ήσαν δακτυλοδειχτούμενοι και αν πεθαίνανε τα παιδιά τους θα λέγανε να η αιμομιξία τάφαγε.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Ναι. Δεν συντρέχει ουδείς λόγος ούτε συγγένεια υπάρχει, απλώς σύμπτωσις επωνύμου ομοίου.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Σπάνιες. Για λόγους ανικανότητος. Για λόγους συζοφρένιας. Ναι δύο και μόνον.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Κατά την Ιεροτελεστεία παρίσταντο και οι δύο. Αλλά τα στέφανα τα άλλαζε μόνο ο νουνός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Κατά κανόνα ο κουμπάρος που τους στεφάνωσε. Σήμερα λόγω της μεγάλης δαπάνης αποφεύγουν και προτιμάται οπως δήποτε καλός φίλος.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Μάλλον κάποιον κοινωνικά ανώτερον για να έχει κάποια προστασία και να τον συμβουλεύεται.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορεύεται αυστηρώς. Σε σπάνιες περιπτώσεις τούτο συμβαίνει στας πόλεις που δεν γνωρίζονται όχι όμως στα χωριά.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι απαγορεύεται
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Η δια εκκλησιαστικής τελετής ένωσις ξένων εις πνευματικούς αδελφούς ή άλλως Σταυραδέρφια ή μπραξέριδες.
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Η αλληλοβοήθεια ή σεμπριά ή συνεργασία.
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Μέχρι σήμερα δεν έχει παρατηρηθεί σε γυναίκες.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Αυτό ισχύει ακόμη και σήμερα εάν δεν έχει προίκα ή αρκετή κτηματική περιουσία δεν παντρευότανε.
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Άλλοτε προφορικά, άλλοτε με προικοσύμφωνα ενώπιον του Συμβολαιογράφου. Ή προικοδοσία ή προγαμιαία δωρεά. Ελέγοντο αρραβών ή καπάρο. Την παλαιά εποχή εφαρμόζετο το ενοχικόν Δίκαιον. Το Εμπράγματο Δίκαιον. Το Κληρονομικόν Δίκαιον και η Δικονομία. Από την 37 ερώτηση μέχρι την 63 αναφέρονται πολλές περιπτώσεις εις τα ανωτέρω Δίκαια με πολλές λεπτομέρειες. Εκτός αυτού εγένοντο συμβόλαια άνευ τίτλων ή κληρονομιάς εφ΄όσον καταπατείτο ένας χώρος πέραν του έτους και δεν τον εμπόδιζε κανείς έκιξε φυτουργούσε και έκανε συμβόλαιο το λεγόμενο απόκτησις περιουσίας εξ ιδίων κόπων και καμάτων.
Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;
Η προγαμιαία δωρεά ενώπιον συμβολαιογράφου ή το συμφωνητικό που γινόταν με τον προξενητή.
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Οι γονείς, η νύφη, ο γαμπρός και δύο μάρτυρες. Ενώπιον του συμβολαιογράφου ως νόμιμο ή ενώπιον των μαρτύρων προσωρινό και όχι κατωχυρομένο.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση έπερνε τα ανωτέρω. Το τι άλλο ζώα, ακίνητα, μετοχές κ.τ.λ.
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Τα απαραίτητα έπιπλα που χρειάζεται το σπίτι.
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Μόνο για το χωριό συζητούμαι.
Χωράφια;
Ναι. Εφ' όσον ήθελε ο γαμπρός
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ναι. Εφ' όσον ήτο ικανός ο γαμπρός.
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Οι γονείς έπερναν τα ίδια πράγματα στο κάθε κορίτσι τους αναλόγως των εποχών και μόδας. Δεν έκαναν διάκριση εάν ήτο η μεγαλύτερη ή η μικρότερη. Το ίδιο όλες.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Το γεγονός αυτό δεν ευσταθή νομικώς. Εκτός εάν υπάρχει κάποιος μυστικός λόγος αλλά και πάλιν προσβάλλεται νομικά.
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Κατά κανόνα και νόμον όλα τα παιδιά της μάνας δικαιούνται από την μητρική περιουσία. Εκτός αν τα αγόρια υποχωρήσουν και διανεμηθεί μόνον στις αδελφές τους.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Βεβαίως. Τα αδέφλια έχουν υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογενείας. Εάν υπάρχει ακίνητος περιουσία τότε πέρνει το μερίδιο της. Εάν όχι τότε προικίζετο από τους αδελφούς. Σήμερα τούτο δεν γίνεται γιατί είναι εργαζόμενη.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Βεβαίως πέρνει. Εκτός αν παραιτηθή από την πατρομητρική περιουσία όταν έγινε το προικοσύμφωνο.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Εάν ήτο ακίνητος περιουσία, ναι επιστρέφετο. Εάν χρηματική και δεν ήτο καταχειρομένη, τότε επιστρέφετο μέρος αυτής μέχρι και 50%. Δικαιολογούντο ότι εξοδεύθησαν στους γιατρούς, φάρμακα και θανή.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι. Σε άλλα διαμερίσματα της Ελλάδος ναι, όπως στη Δυτική Μακεδονία και Θεσσαλία.
Ποιος ακριβώς έδινε; Ο γαμπρός ή ο πατέρας του;
Κανείς
Πότε έδιναν την προσφορά; Πρίν απο το γάμο ή κατά τη στιγμή του γάμου;
Άλλοτε πριν του γάμου το λεγόμενο καπάρο ή αρραβών. Και άλλαζε τη στιγμή του γάμου. Μετά τον γάμο έλεγαν Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι.
Ποιοι μοιράζονταν την προσφορά;
Την έπαιρνε εξ ολοκλήρου ο πεθερός.
Αν μια γυναίκα πέθαινε χωρίς να προλάβει να αποκτήσει παιδιά, μπορούσε ο γαμπρός να ζητήσει πίσω ο,τι είχε δώσει;
Σπάνια περίπτωση. Εκτός αυτού δεν τον αφήνει το φιλότιμο του γαμπρού να ζητήσει το παραμικρόν εκτός αν είναι παληάνθρωπος.
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ο πατέρας παραχωρούσε στο γιο του ένα μέρος της περιουσίας του μετά τον γάμο του προσωρινά και μετά τον θάνατον του πατέρα του έπερνε το ανάλογον μερίδιον που εδικαιούτο από την πατρική περιουσία. Αυτό τούτο και αναλογία από την μητρική τοιαύτην.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Διακρίσεις οι γονείς δεν κάνουν στα παιδιά τους άσχετα αν ο ένας είναι γεωργός και ο άλλος επιστήμων. Εάν όμως μετά τον θάνατο του πατέρα οι σπιούνοι για να εκδικηθούνε σκορπάνε τα μίση οπότε γίνονται Αιγαίον Πέλαγος.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Ανάλογα με την συμπεριφορά και εκτίμηση των γονεών των αφ' ενός και αφ΄ετέρου εάν η κληρονομική μερίδα ήτο υπολογίσιμη.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Συνήθως προφορικά προς αποφυγής εξόδων δια διαθήκης, δια παραχωρήσεως, δια αγοραπωλησίας, δια δωρεά αιτίας θανάτου ή δωρεά εν ζωή.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Εγένετο δια κλήρου εφ΄όσον είχαν γκρίνιες και ότι το μερίδιο ήτο μεγαλύτερο το ένα από το άλλο ή ήτο καλύτερος ο τόπος ο ένας από τον άλλο ή μέσω δυο μαρτύρων.
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Κατά τον Νόμο το 20% ή ανάλογα με τα χρόνια συμβιώσεως.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Από την πατρική περιουσία τα αδέλφια του πατέρα ή οι κληρονόμοι των.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Σε αυτή την περίπτωσι οι κόρες ήσαν παντρεμένες και είχον προικισθεί θα είχαν παραιτηθεί της περιουσίας οπότε αυτοδικαίως οι κληρονόμοι είναι οι αδελφοί.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Σε αυτό το ερώτημα ο νόμος έχει τον λόγο, η λογική λέει ναι. Το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά και αγαπούσαν τα παιδιά τότε υϊοθετούσαν ένα αγόρι ή κορίτσι για να τους παραστή στα γερατειά τους.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Αυτοί που επιθυμούν να υϊοθετήσουν παιδιά δεν κάνουν διακρίσεις εάν είναι συγγενειακά ή όχι αρκεί να είναι υγειά.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Βέβαια τα πάντα εφ΄όσον φέρει το επώνυμον και είναι ο μοναδικός κληρονόμος των τα δικαιούνται νόμιμα και κανονικά.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
