Ανθότοπος

Ενότητα:

Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών

Όνομα χωριού

Ανθότοπος

Περισσότερα...

Αριθμός

751

Κοινότητα

Ανθότοπου

Επαρχία

Κοζάνης

Νομός

Κοζάνης

Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);

Κοσκινιά

Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;

Κυρίως από πρόσφυγες

Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;

Α)Τουρκική β)Ποντιακή

Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;

Καμμία η πρώτη εκκλησία κτίσθηκε το 1944

Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;

Στην Κοινότητα

Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;

Ενα

Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;

Το 1924

Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;

Α)Γεωργία β)Κτηνοτροφία

Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;

Α)καπνός β)σιτηρά γ)καλαμπόκι

Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;

Α)για αυτοκατανάλωση τα σιτηρά β)για εμπόριο ο καπνός

Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;

Παλιές καλλιέργειες σιτηρά, καπνός νέες καλλιέργειες, τριφύλλι, κρόκος, φακές, σκόρδα από 1973

Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;

Κεφαλοχώρι

Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;

Από 35 στρέμματα

Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;

2 κάτοικοι

Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;

20 στρέμματα

Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;

Ναι

Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;

Από το 1923

Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;

Ναι τάπητες

Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν;

Σταμάτησαν

Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;

Η Κοινότητα πρώτα υπαγόταν στην Κοινότητα Σκήτης Από το 1930 έγινε διαχωρισμός

Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;

Α)Δέκατο για δημητριακά στο Δημόσιο β)Φόρος βοσκής κ υδρεύσεως γ)Φόρος από προϊόνυα για πώληση στις αγορές

Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;

Σε καμμία

Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;

Ήταν συνηθισμένο

Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;

Για όλους τους άνδρες από 18-60 ετών. Συμμετείχαν γυναίκες οικειοθελώς

Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;

Ναι πλήρωνε ανάλογο φόρο

Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;

Ναι στις πιο επείγουσες

Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);

Ναι, χτίσιμο σπιτιών κ για ασθένειας

Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;

Το ίδιο επικρατούσε όπως κ στους άνδρες

Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);

Από 8 μέλη πατέρας, παιδιά, νύφες, εγγόνια

Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;

Πατέρα, μάννα

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;

Τετέ-παππούς

Πώς τη μητέρα του πατέρα του;

Καλομάννα-γιαγιά

Πως τον πατέρα της μητέρας του;

Παππού

Πώς τη μητέρα της μητέρας του;

Καλομάννα-γιαγιά

Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;

Με το όνομά τους

Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;

Με το όνομά τους

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;

Πασιά

Πώς τις αδελφές του;

Πατσί

Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;

Ναι-σεβασμός

Για τη μεγαλύτερη αδελφή;

Ναι-σεβασμός

Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;

Με τα ονόματα

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;

Θείο

Πώς την αδελφή του πατέρα του;

Θεία

Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;

Θείος-θεία

Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;

Ανηψιέ

Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;

Νέπε το αγόρι και το κορίτσι Νέτσι

Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;

Οχι

Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;

Παραπαίδια

Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;

Δίδυμα

Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;

Συμπέθερε

Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;

Πεθερέ ή πατέρα

Πώς την πεθερά της;

Πεθερά ή μάννα

Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;

Κουνιάδος κ κουνιάδα

Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;

Πεθερέ ή πατέρα

Πώς την πεθερά του;

Πεθερά ή μάννα

Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;

Κουνιάδος-κουνιάδα

Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;

Με το όνομά του

Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;

Με το όνομά του

Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;

Γαμπρέ

Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;

Νύφη

Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;

Νύφη

Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;

Α)νέτσι ή νέπτσα ή κυρά β)νέπε ή με το όνομά του

Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;

Το πρώτο παιδί έπαιρνε το όνομα του παππού από τον πατέρα κ ακολουθούσαν γιαγιά, παπούς, γιαγιά Σε πολλές περιπτώσεις

Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ

Ο άνδρας εργαζόταν στα χωράφια ή στα ζώα, βοηθούσε όμως κ η γυναίκα σ'αυτές τις δουλιές εκτός από τις δουλειές του σπιτιού της

Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;

Θέρος, τσάπισμα, αλώνισμα

Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;

Αρμεγμα-βοσκή-κούρεμα

Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών:

Στη βιοτεχνία τάπητων ασχολούνταν μόνο γυναίκες

Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;

Το όργωμα, κουβάλημα βάρους Το χτίσιμο σπιτιών.

Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;

Α)από 10 χρονών β)στα αγόρια τις γεωργικές και κτηνοτροφικές δουλειές γ)τα κορίτσια στο νοικοκυριό του σπιτιού

Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;

Παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους.

Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;

Α)Για γυναίκες από 15 χρονών β)Για τα αγόρια από 21 ή γ)Ο άνδρας έπρεπε νάναι μεγαλύτερος από τη γυναίκα

Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;

Α)Όχι, διάλεγαν κυρίως από προσφυγικά χωριά

Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;

Στο πατρικό του γαμπρού

Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;

Ναι-Ζούσαν όλοι μαζί μέχρι να κτισθεί νέο σπίτι για το πρώτο παιδί.

Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;

Όσο ζούσε ο πατέρας η περιουσία ήταν αδιαίρετη

Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;

Όταν δεν χωρούσε το σπίτι

Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;

Ο μικρότερος γιός

Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;

Εάν δεν είχε αγόρι.

Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;

ΌΧΙ

Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;

Όποιο τύχαινε

Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;

Την περισσότερη περιουσία την έδινε στον σώγαμπρο

Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;

Ο γαμπρός διατηρούσε το επώνυμό του καθώς και τα παιδιά του.

Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;

Από τρίτα ξαδέλφια κ πέρα παντρεύονταν. Πρώτα ξαδέλφια δεν παντρεύτηκαν

Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;

Υπήρχε κώλυμα

Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;

Όχι

Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;

Ναι, λόγοι ασθένειας-πορνείας κ ασυμβίβαστου χαρακτήρα

Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;

Ο νονός του γαμπρού.

Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;

Το πρώτο ο νονός του γαμπρού τα υπόλοιπα σ'οποιοδήποτε

Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;

Προτιμούσαν φίλους

Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;

Επιτρέπονταν

Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;

Όχι

Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;

Όταν τον γλύτωνε από μεγάλο κίνδυνο ή μεγάλη φιλία

Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;

Να αλληλοβοηθιούνται σ'όλες τις περιπτώσεις

Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;

Άνδρας με άνδρα ή γυναίκα με γυναίκα

Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;

Όχι

Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;

Προφορικά

Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;

10000

Σπίτι; Επιπλωμένο;

Όχι

Χωράφια;

Ναι

Δέντρα; ζωα; καϊκια;

Ναι ζώα

Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;

Άλλοτε δινόταν προίκα κ άλλοτε όχι

Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;

Όχι

Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;

Όχι

Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;

Ναι

Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;

Όχι

Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;

Παρέμενε στον άνδρα εάν δεν παντρευόταν Αν παντρευόταν επιστρεφόταν στην οικογένεια της

Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;

Όχι

Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ

Ανάλογα με τις περιστάσεις

Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;

Ο υστερότοκος αν έμενε με τους γονείς κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο.

Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;

Μικρότερο

Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;

Διαθήκη

Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;

Ναι αν δεν υπήρχε διαθήκη

Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;

Έπαιρνε όλο το μερίδιο του άνδρα της

Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;

Εφόσον η γυναίκα δεν παντρευόταν έμενε η περιουσία σ'αυτήν. Αν παντρευόταν έπαιρναν κ οι συγγενείς του άνδρα της

Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;

Οι κόρες του

Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;

Αν ζούσε η γυναίκα του τα κληρονομούσε αυτή. Πεθαίνοντας όμως κι αυτή τα κληρονομούσαν τα ανίψια.

Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;

Αν δεν είχε καθόλου παιδιά

Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;

Ορφανά

Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;

Κληρονομούσε όλη την πειρουσία

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/