Λαγού
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Λαγού
Περισσότερα...
Αριθμός
994
Κοινότητα
Λαγού
Επαρχία
Λασιθίου
Νομός
Λασιθίου
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Την τοπική Κρητική.
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Δύο. Η παλαιότερη του Αγίου Γεωργίου ίσως να υπερβαίνει ζωή τριών αιώνων.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Στην ενορία
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
1923
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργία
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
1. Πατάτες 2. Σιτηρά 3 Ψυχανθή 4. Αμπέλια 5. Μήλα.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Για αυτοκατανάλωση: Σιτηρά, ψυχανθή, κρασί, φρούτα. Για εμπόριο: Πατάτες.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Πατάτες - λαχανικά - σιτηρά - ψαχνθή - μήλα.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Όχι
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Απο 25 και άνω (πεδινής έκτασης)
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Περίπου 15 (πεδινής έκτασης)
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Απο πολύ παλιά.
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Ναι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Παλαιότερα τα δυο χωριά της Κοινότητας (Λαγού - Πινακιανό) ήσαν συνοικισμοί της Κοινότητας Τζερμάδων απο την οποία διαχωρίστηκαν περίπου το έτος 1950
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Τους κοινοτικούς φόρους που ανέρχόταν στο 3% ή 4% επί των παραγόμενων προϊόντων
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για άνδρες και γυναίκες (ακόμη και για τα φορτηγά ζώα) μετά το εικοστό περίπου έτος, ως το 65ο περίπου.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Ναι με πρόστιμο.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Σε περιπτώσεις ασθενείας, οι εργασίες των ασθενών προοθούνταν απο εθελοντική εργασία χωριανών.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Χτίσιμο σπιτιών - ανόρυξη πηγαδιών, φυτεμα αμπελιών κλπ
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα, Μάνα ή Μά
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παπού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγια
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παπού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιαγιά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Παιδί μου
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Παιδί μου
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με τα ονόματά τους
Πώς τις αδελφές του;
Με τα ονόματά τους
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Όχι
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Όχι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με τα ονόματά τους
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Μπάρμπα ή θείε
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θεία ή θειά
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Μπάρμπα ή θείε, θεια ή θεία
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Παιδί μου ή ανήψο ή με το όνομά του απλώς
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με τα ονόματά τους
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Όχι
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπέθερε-συμπεθέρα
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα
Πώς την πεθερά της;
Μάνα ή Μα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Κουνιάδο - κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πατέρα ή Γεροντή ή Γέρο
Πώς την πεθερά του;
Μάνα ή γερόντισα ή Γρά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδο, κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Κουνιάδο (η προσφώνηση δεν είχε και δεν έχει ακόμη διαφορά ανάμεσα σε γαμπρό και κουνιάδο)
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Κουνιάδα
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Κουνιάδα (όχι νύφη)
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Γυναίκα ή το όνομά της - Πάντα με το όνομά του
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Στο αγόρι συνήθως του πατέρα του πατέρα του. Στο κορίτσι συνήθως της μητέρας του πατέρα του. Συνήθως αφηνόταν στην εκλογή του ανάδοχου
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Γυναίκες: Νερό - οικόσιτα ζώα - σκάλισμα - φύτευμα πατάτας και λαχανικών - θέρος. Άνδρες: Όργωμα - σκάψιμο αμπελιών και κήπων, κοπή και κουβάλημα ξύλων - φόρτωμα - ξεφόρτωμα προϊόντων σε ζώα, κάρα ή αυτοκίνητα.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Σκάλισμα, φύτεμα λαχανικών, θέρος
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Οικόσιτα ζώα.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Όργωμα, βαριά φορτία, σκάψιμο (αμπελιών-κήπων), εξόρυξη πηγαδιών, πάτημα σταφυλιών.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Απο πολύ μικρά 6-7 χρόνων. Εκτός απο το νοικοκυριό που θεωρούνταν κατεξοχή γυναικεία απασχόληση δεν υπήρχε διαφορά στις υπόλοιπες ασχολίες του παιδιού.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Συνήθως η ηλικία έπαιζε πρωταρχικό ρόλο.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Για τους άντρες συνήθως μετά τη στρατιωτική θητεία. Για τις γυναίκες μετά τα 18-19 χρόνια.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Δεν υπήρχε περιορισμός
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Συνήθως σε σπίτι που αποτελούσε ιδιοκτησία του γαμπρού.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Σπανιότατο φαινόμενο και οπωσδήποτε αν συνέβαινε είχε πολύ προσωρινό χαρακτήρα.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Ενίοτε για κάμποσα μόνο χρόνια.
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Συνήθως όταν παντρευόταν όλοι ή οι περισσότεροι.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Συνήθως ο τελευταίος αδιάκριτα φύλλου.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Σε περίπτωση μοναχοκόρης
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Ναι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Αν συνέβαινε συνήθως στο μικρότερο
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Η μοιρασιά γινόταν σε ίσα μερίδια ανάμεσα στα αδέρφια, αδιάκριτα φύλλου
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Τα παιδιά πάντα έπαιρναν το επώνυμο του πατέρα τους.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Μέχρι δεύτερα εξαδέλφια.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Ναι
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι εφόσον δεν ήσαν συγγενείς
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Όχι
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Δεν υπήρχε και δεν υπάρχει δέσμευση. Μπορούσε να στεφανώσει το ζευγάρι οποιοσδήποτε ανεξάρτητα του αν ήταν νονός.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Δεν υπήρχε και δεν υπάρχει δέσμευση. Πάντως δυο παιδιά δεν είχαν ποτέ τον ίδιο νουνό.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Δεν υπήρχε δέσμευση.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Συνήθως αποφευγόταν
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι (Παροιμία: Καλλιά ν τα αδέφια τσ εκκλησίας, παρά τα αδέρφια τση κοιλιάς")
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Συνήθως έπαιρνε το μερίδιο της περιουσίας της και επί πλεον είδη ρουχισμού (κυρίως έργα χειροτεχνίας της ίδιας) και οικοσκευή
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Προφορικά
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Όλα το ίδιο
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Ποτέ
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Όχι
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Αμέσως μετά το γάμο έπαιρναν μέρος του μεριδίου τους ή και ολόκληρο προσωρινά μέχρι κατοχυρώσεως με τίτλους κυριότητας. Σε περίπτωση λήψης όλου του μεριδίου ήταν υποχρεωμένος να προσφέρει μέρος των προϊόντων του στους γονείς για τη συντήρησή τους (Γεροντομοίρι - Εξοικονόμηση). Γεροντομοίρι: Μέρος της περιουσίας που ανήκει στα παιδιά αλλά την καρπούνται οι γονείς μέχρι να πεθάνουν. Εξοικονόμηση: Προσυμφωνημένο ποσό προϊόντων ή χρημάτων για συντήρηση γονέων ή πεθερών.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Ίσα
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Ίσο
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Προφορικά για λίγο ή περισσότερο καιρό μέχρι πλήρους κατοχυρώσεως με διαθήκη
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Πολύ συνήθως. Ο πατέρας ή ένας αδελφός μοίραζε την περιουσία σε ίσα κατά την κρίση του μερίδια και στη συνέχεια κληρωνόταν.
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Ότι κι αν ζούσε
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Τα αδέλφια του πεθαμένου
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Δεν υπήρχε διάκριση.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Παιδιά αδελφών ή συγγενών
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Σαν να ήταν φυσικό.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
