Μανταμάδος
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Μανταμάδος
Περισσότερα...
Αριθμός
1020
Κοινότητα
Μυτιλήνης
Επαρχία
Μυτιλήνη
Νομός
Λέσβου
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Δεν υπάρχει παλαιότερο όνομα. Με το όνομα Μανταμάδος αναφέρεται στην παλαιότερη ιστορική πηγή που σώζεται για το χωριό (αρχές 17ου αιώνα).
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Υπάρχουν πρόσφυγες, Μικρασιατικές, περίπου 20 οικογένειες.
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Κτίστηκε ένας συνοικισμός από 6 (έξι) σπίτια (τα λεγόμενα σπιτάκια) στα οποία κατοίκησαν οι πιο άπορες οικογένειες προσφύγων. Οι υπόλοιπες οικογένειες δε κατοικούσαν σε ιδιαίτερους οικισμούς.
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Η διάλεκτος του χωριού ήταν κάποτε όπως η σημερινή Λεσβιακή διάλεκτος με ιδίωμα τοπικό. Μανταμαδιώτικο. Υπάρχουν επίσης στο λεξιλόγιο των παλαιότερων πολλές λέξεις τούρκικες (απομεινάρια της Τουρκοκρατίας).
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Δύο εκκλησίες υπήρχαν πάντοτε στο χωριό όπως και τώρα. Η μια "του αγίου Βασιλείου" χτίστηκε το 1750 πλάι σε μια πολύ μικρότερη, υπάρχουσα ήδη από παλιότερα. Η άλλη "των Ταξιαρχών" το 1879 ανακαινίσθη εκ βάθρων. Η δε εικόνα του ανάγλυφη, το μοναδικό άγαλμα που προσκυνείται στην Ελληνική εκκλησία. υπάρχουν στην αγροτική περιοχή του χωριού πολλά εξωκκλήσια μερικά απ' τα οποία είναι της ίδιας εποχής με τις παραπάνω εκκλησίες. Ένα δε μνημείο βυζαντινής τέχνης.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Οι εκκλησίες ανήκαν στη Μητρόπολη Μηθύμνης.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα νεκροταφείο υπήρχε. Απέναντι απ' το νεκροταφείο, σε απόσταση 200 μέτρα, υπάρχει εξωκκλήσι "ο Παληόν Αστρατγούς" εκεί έθαβαν τα αβάπτιστα παιδιά που τυχόν πέθαιναν και σε κάποια εποχή επιδημίας γρίππης που στο νεκροταφείο δεν υπήρχε θέση έθαβαν εκεί τους νεκρούς.
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Πότε ακριβώς για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό. Οπωσδήποτε όμως στους χρόνους της Τουρκοκρατίας. Γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα υπάρχει και φαίνεται να λειτούργησε από τότε κανονικά μέχρι σήμερα. Μετά την απελευθέρωση (το 1912) μέχρι το 1932 υπάρχουν δύο Δημοτικά σχολεία (αρρένων - θηλέων) και σχολαρχείο (2 τάξεις γυμνασιακές).
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Οι κυριώτερες ασχολίες γύω στα 1940 ήταν: α) η κτηνοτροφία (αναπτυγμένη προβατοτροφία - βοειδή λίγα) β) η ελαιοκαλλιέργεια γ) η καλλιέργεια σιτηρών και δ) η αγγειοπλαστική.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Τα κυριώτερα προϊόντα που καλλιεργούντο ήταν: σιτάρι, κριθάρι, κουκιά και λίγα οπωροκηπευτικά. Το κύριο όμως γεωργικό προϊόν του χωριού ήταν το λάδι.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Εκτός από το λάδι που προοριζόταν για εμπόριο τα άλλα γεωργικά προϊόντα προοριζόταν για αυτοκατανάλωση, γιατί αν και η έκταση της καλλιέργειας ήταν μεγάλη και ο κόπος πολύς, η ποσότητα μικρή, γιατί το πετρώδες έδαφος της περιοχής δεν ευνοούσε τέτοιου είδους καλλιέργειες.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Σήμερα το λάδι είναι το προϊόν που εξακολουθεί να παράγεται και λίγα οπωροκηπευτικά. Οι παλιές καλλιέργειες των σιτηρών δεν υπάρχουν πια, υπάρχουν νέες.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Το χωριό ήταν παλαιότερα κεφαλοχώρι και εξακολουθεί να είναι.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Δεν υπήρξαν ποτέ χτήματα της περιοχής εθνικές γαίες. Μετά την απελευθέρωση το 1912, όταν έφυγαν οι λίγε ς οικογένειες των Τούρκων που κατοικούσαν στο Μανταμάδο, η περιουσία τους περιήλθε στην Εθνική Τράπεζα και αργότερα μέρος αυτής μοιράστηκε στους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο χωριό και στους ακτήμονες Μανταμαδιώτες και τα υπόλοιπα αγοράσθηκαν από τους ντόπιους.
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Στους πρόσφυγες και ακτήμονες ο μεγαλύτερος κλήρος που είχε δοθεί σε οικογένεια πολυτέκνου ήταν πάνω από 50 στρέμματα. (Τα στρέμματα όμως αυτά ήταν άγονη γη). Αν η λέξη κλήρος με την έννοια της ιδιοκτησίας, που έχει, τότε θεωρείτο μεγάλος πάνω από 200 στρέμματ, με τη διευκρίνιση πάντα ότι η περιοχή Μανταμάδου είναι πετρώδης και επομένως άγονη.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Περίπου 5 οικογένειες προσφύγων και ακτημόνων πήραν κλήρο πάνω από 50 στρέμματα. Περίπου 30 οικογένειες είχαν πάνω από 200 στρέμματα ιδιόκτη τη γη.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Σήμερα το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου, με την έννοια της ιδιόκτητης γης, ενός Μανταμαδιώτη είναι περίπου 30 στρέμματα, αν και στο Μανταμάδο δεν μπορεί να υπολογισθεί το μέγεθος της περιουσίας γιατί τ αστρέμματα με ελαιόδεντρα διαφέρουν πολύ σε αξία από τα άδεντρα στρέμματα γης, τα βοσκοτόπια.
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Υπήρχε κτηνοτροφία στο χωριό, ιδιαίτερα προβατοτροφία.
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Δεν υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία.
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Υπήρχαν πολλές βιοτεχνίες στο χωριό όπως: βιοτεχνίες αγγειοπλαστικής, βιοτεχνία ταπήτων, βιοτεχνία κατασκευής σαπουνιού και βιοτεχνίες ασβεστοκαμίνων.
Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν;
Εξακολουθούν να λειτουργούν οι βιοτεχνίες αγγειοπλαστικής αν και ο τρόπος κατασκευής των κεραμικών έχει εκσυγχρονισθεί, όπως επίσης διαφέρει και ο τύπος των από τα παλαιότερα. Οι άλλες βιοτεχνίες έχουν σταματήσει.
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Πριν το 1912 υπήρχε η Δημαρχιακή επιτροπή που την αποτελούσε ο πρόεδρος μετά τεσσάρων παρέδρων. Η Δημαρχιακή επιτροπή εκτελούσε τις διαταγές του Σερίφη Μυτιλήνης και φρόντιζε για όλα τα ζητήματα του Δήμου. Για κάθε περίπτωση υπήρχαν και άλλοι ειδικοί που έπαιρναν μέρος στην επιτροπή π.χ. για ζητήματα υγείας ο γιατρός, για ζητήματα κατασκευής δρόμων ο τέκτων. Οι αποφάσεις της δημαρχιακής επιτροπής για να εκτελεστούν έπρεπε να επικυρωθούν από τη Δημογεροντία: τη Δημογεροντία αποτελούσαν έξι ως 12 άτομα απ' τις ευπορώτερες οικογένειες του χωριού. Η εκλογή των Δημογερόντων γινόταν μεταξύ των προυχόντων του χωριού. Γραμματέα και ταμία καθήκοντα της Κοινότητας εκτελεί ο εισπράκτορας. Καθήκοντα κλητήρα ο αγροφύλακας. Η σύνθεση αυτή στην Κοινοτική οργάνωση διατηρήθηκε σχεδόν ίδια μέχρι το 1923, οπότε δόθηκαν ελληνικά δικαιώματα στους κατοίκους της Λέσβου.
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Οι κάτοικοι του χωριού πλήρωναν πολλούς φόρους. Μερικοί απ' αυτούς είναι: α) Η δεκάτη ( Το δέκατο δηλ. απ' τη παραγωγή τους). Απ' τον τόπο παραγωγής περνούσε ο εισπράκτορας της δεκάτης, β) το φόρο των αγροφυλάκων, γ) το φόρο των φυλάκων και νυχτοφυλάκων δ) το φόρο των πυροσβεστών. Υπήρχε επίσης φόρος επαγγέλματος Π.χ. φόρος για κάθε φουρνιά ασβέστη, φορος για κάθε φουρνιά κεραμίδια, φόρο για κάθε τροχό που είχε ο αγγειοπλάστης. Το φόρο εισέπραττε η κοινότητα.
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Οι κάτοικοι του χωριού χωρίζονταν παλαιότερα και μέχρι το 1940 σε δύο δύο κυρίως τάξεις: Η πρώτη τάξη ήταν η τάξη των αρχόντων (των αριστοκρατών όπως τους ονόμαζαν). Είναι οι οικογένειες που σχηματίστηκαν στα μέσα του 19ου αιώνα, ότν οι Τούρκοι άρχισαν να δίνουν περισσότερες ελευθερίες στο νησί και μια έντονη εμπορική κίνηση είχε σημειωθεί που δημιούργησε οικογένειες πλούσιες σε γρόσια και χωράφια, τους γεωκτήμονες. Οι οικογένειες αυτές ξεχώριζαν από τις υπόλοιπες στον τρόπο ζωής τους. Ο κύκλος τους ήταν κλειστός για τους φτωχούς. Είχαν ιδιαίτερο τόπο συγκεντρώσεως, τη Λέσχη. Στη Λέσχη συγκεντρωνόταν η αριστοκρατία άνδρες και γυναίκες. Η άλλη τάξη ήταν η τάξη των εργαζομένων, των φτωχών μεροκαματιάρηδων, που χόρταιναν δουλειά αλλά όχι ψωμιί.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Οι κάτοικοι του χωριού προσέφεραν την εργασία τους, τη λεγόμενη προσωπική εργασία ή αγγαρεία, για την εκτέλεση κοινοτικών έργων. Λέγεται ότι ένα σχολείο, μνημείο τεχνικής και καλαισθησίας, δυστυχώς γκρεμίστηκε πριν από είκοσι περίπο χρόνια, ήταν έργο προσωπικής εργασίας των κατοίκων.
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες, μετά το 21ο έτος της ηλικίας τους. Γυναίκες δεν συμμετείχαν.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει το τιμωρούσαν. Τον ανάγκαζαν να πληρώσει την εργασία πουδεν δούλεψε.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Η αλληλοβοήθεια ήταν συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της Κοινότητας. Ίσχυε κυρίως στο θέρος και την ελαιοσυγκομιδή.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Δεν ίσχυε η αλληλοβοήθεια σε άλλες περιπτώσεις εκτός από τις γεωργικές.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ναι, ήταν η αλληλοβοήθεια περισσότερο ανεπτυγμάνη μεταξύ των γυναικών. Γινόταν οι λεγόμενες "παρακαμούδες" δηλ. συγκεντρωση όλων των γνωστών γυναικών για την κατασκευή μάλλινης κλωστή. Γινόταν τα λεγόμενα "γιαρντούμια" δηλ. βοήθειες σε γάμους , αρραβώνες.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Συνήθως μια οικογένεια την αποτελούσαν ο σύζυγος, η σύζυγος, και τα παιδιά τους. Δεν υπήρχαν άλλοι μέσα στην οικογένεια.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα - μητέρα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Τσάτσα
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιαγιά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Με το βαπτιστικό του όνομα.
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Με το βαπτιστικό τους όνομα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με το βαπτιστικό τους όνομα.
Πώς τις αδελφές του;
Με το βαπτιστικός τους όνομα.
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Ο μεγάλος, ο μικρός.
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Όχι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με το βαπτιστικό τους όνομα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Μπάρμπα
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θειά
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Μπάρμπα - θειά.
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με το βαπτιστικό τους όνομα.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με το βαπτιστικό τους όνομα.
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Όχι
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Προγονοί
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Δυόμιλα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρους (Στο Μανταμαδιώτικο ιδίωμα ζμπιθέρ)
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα
Πώς την πεθερά της;
Μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Με το βαπτιστικό τους όνομα.
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πατέρα
Πώς την πεθερά του;
Μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Με το βαπτιστικό τους όνομα.
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Με το βαπτιστικό του όνομα.
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Με το βαπτιστικό του όνομα.
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Με το βαπτιστικό του όνομα.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Με το βαπτιστικό της όνομα.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Με το βαπτιστικό της όνομα.
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Με το βαπτιστικό τους όνομα.
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Στο πρώτο αγόρι μιας οικογένειας έδιναν συνήθως το όνομα του παππού από τον πατέρα.Στα υπόλοιπα παιδιά της οικογένειας το όνομα που όριζε ο νονός.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι άνδρες έκαναν τις αγροτικές δουλειές και όλες τις εργασίες έξω από το σπίτι. Οι γυναίκες εκτός απ' τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών βοηθούσαν τους άνδρες σε όλες τις εργασίες τους εκτός από το κλάδεμα, το όργωμα και τη βοσκή των προβάτων.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Την ελαιοσυγκομιδή, το θέρισμα, το βοτάνισμα.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Την τυροκομική εργασία την είχαν αναλάβει τις περισσότερες φορές οι γυναίκες.
Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών:
Στην αγγειοπλαστική βοηθούσαν την ώρα της κατασκευής φέρνοντας τα απαραίτητα στον αγγειοπλάστη εργαλεία. Βοηθούσαν στη φόρτωση και εκφόρτωση των φούρνων και τέλος το στόλισμα των κεραμικών με ζωγραφιές ήταν δική τους δουλειά. Η βιοτεχνία ταπήτων ήταν γυναικεία δουλειά. Στη βιοτεχνία σαπουνιού και ασβεστοκαμίνων δεν υπήρχε συμμετοχή γυναικών.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Το όργωμα, το σκάψιμο, το κλάδεμα, το ράβδισμα της ελιάς, το φύτεμα, τη βοσκή και το άρμεγμα των προβάτων.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από τα 10-11 Χρόνια τους τα παιδιά άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές. Τα αγόρια στις δουλειές που έκαναν οι άνδρες και τα κορίτσια στις δουλειές που έκανα οι γυναίκες.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Δεν παντρεύονταν τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία τους αλλά πρώτα παντρευότανε τα κορίτσια έπειτα τα αγόρια. Υπήρξαν βέβαια και εξαιρέσεις.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Σαν κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες θεωρούσαν γύρω στα 25, γι ατον άνδρα γύρω στα 30. Δεν ήταν συνηθισμένο η γυναικα να είναι μεγαλύτερη από τον άνδρα.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Ο γαμπρός και η νύφη ήταν από το ίδιο χωριό. Οι άνθρωποι που δεν είχαν την υπόληψη των συγχωριανών τους έπαιρναν νύφη ή γαμπρό από άλλα χωριά. "Τα μπαγιάτικα τα ψάρια παν παραχωριού" έλεγε μια ντόπια παροιμία. Εκτός βέβαια από την αριστοκρατία που μπορούσε να πάρει για γαμπρό κάποιον πρωτευουσιάνο με ανώτερη κοινωνική θέση, επειδή αντάξιός τους μέσα στο χωριό δεν μπορούσε να βρεθεί.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Το νέο ζευγάρι εγακθίστατομετά το γάμο σε κάποιο καινούριο σπίτι, που αποτελούσε προίκα της νύφης.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Οχι
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Η περιουσία έμεινε αδιαίρετη μέχρι το θάνατο του πατέρα.
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Τα αδέλφια χώριζαν μετά το γάμο τους όποτε εγκατέλειπαν το πατρικό τους σπίτι.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Κανένα παιδί δεν έμεινε με τους γονείςυου. Συνήθως οι γονείς αφού έδιναν το σπίτι τους σ' ένα απ' τα παιδιά τους, αποσυρόταν σ' ένα μικρό ή μεγάλο, ανάλογα με την οικονομική τους άνεση, σπίτι. Και έμειναν μόνοι μέχρι το θάνατό τους και εκεί εδέχοντο τις επισκέψεις και περιποίησεις των παιδιών και εγγονών.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Ποτέ
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Δυό άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν μεταξύ τους αν είχαν συγγένεια μέχρι και τρίτου βαθμού. Υπήρξε περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων ξαδέλφων. Ήταν εξαδέλφια από πατέρα.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Υπήρχε κώλυμα και για τα δεύτερα εξαδέλφια. Γάμος με δεύτερα ξαδέλφια έγινε στην Κοινότητα. Και στην περίπτωση του γάμου με τα πρώτα ξαδέλφια και στην περίπτωση με τα δεύτερα, οι γάμοι έγιναν μεταξύ μελών της οικογένειας της αριστοκρατίας. Ο λαός δεν τολμούσε κάτι τέτοιο.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Μπορούσαν δυό άτομα να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Όχι
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο παιδί ο κουμπάρος, τα υπόλοιπα οι συγγενείς και οι φίλοι. Δεν είχαν ποτέ τα παιδιά τον ίδιο νονό.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Η εργαζόμενη τάξη προτιμούσε ένα συγγενή ή ένα φίλο, η αριστοκρατία κάποιον κοινωνικά ανώτερο για κουμπάρο.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Με την κουμπαριά δημιουργούσαν δεσμούς αμοιβαίου σεβασμού, που έφταν στο βαθμό της συγγένειας και με τέτοιες συνθήκες μάλλον αποκλειόταν ο γάμος.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Δεν υπήρξαν περιπτώσεις αδελφοποιτών.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Υπήρχε παλαιότερα ο θεσμός της προίκας. Πριν 60 χρόνια ο Μανταμαδιώτης λόγιος Πρόδρομος Αναγνώστου σ' ένα διήγημά του "Τα Μενεξεδάκια της Φρόσως" χτυπά το θεσμό της προίκας γράφονται: "Αυτές οι μόδες που βγάλαμε να δίνουμε χωράφια και παραχώραφα στις κόρες μας, αυτές είναι που θ' αφίσουνε τα περισσότερα κορίτσια μας στο ράφι".
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Η προικοδοσία γινόνταν και προφορικά μα τις περισσότερα με προικοσύμφωνα. Τα προικοσύμφωνα λεγόταν προικοδοτήρια έγγραφα ή προικσύμφωνα.
Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;
Όχι
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Το προικοσύμφωνο συνέτασσε ο Γραμματέας της Κοινότητας και υπέγραφαν οι προικίζοντες γονείς, 6 περίπου μάρτυρες και απαραίτητα ένας ιερέας. Τα προικοσύμφωνα επικυρώνοντο απ' τον Μητροπολίτη.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Πολλές φορές έδιναν προίκα σε μετρητά, συνήθως λίρες Το λεγόμενο μέτρημα).
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Έπαιρνε σπίτι οπωσδήποτε ένα κρίτσι για προίκα όμως τα έπιπλα ήταν τα περισσότερα του γαμπρού.
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Στο χωριό
Χωράφια;
Ναι
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Δέντρα ναι, ζώα ναι, καΐκια δεν υπήρχαν.
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Συνήθως όλα τα κορίτσια έπαιρναν την ίδια όμως και η προίκα διαμορφώνετο ανάλογα με τις περιστάσεις.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Συνήθως η προικα της μητέρας πήγαινε στις κόρες. Όταν μία γυναίκα δεν είχε κόρες, πήγαινε στους γιούς η περιουσία της.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Είχαν υποχρέωση τα αδέλφια να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας πάντοτε, όχι μόνο σε περίπτωση θανάτου του πατέρα.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο, αν η προίκατης δεν ήταν ίση με το μερίδιο των υπολοίπων κληρονόμων.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Ένα μέρος παρέμενε στον άνδρα και τα υπόλοιπα στους συγγενείς για την περίπτωση αυτή λέγεται το "κληρώνουν τα κόκκαλα".
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ύστερα από το θάνατο και των δύο γονέων γινόταν η διανομή της περιουσίας μεταξύ των αγοριών μιας οικογένειας. Το διανεμητήριο έγγραφο συντάσσεται ενώπιον της Γεωργικής επιτροπής κατόπιν συμφωνίας των ενδιαφερομένων (για να ξέρει ο καθένας το μερίδιο του, όπως αναφέρεται σε διανεμητήριο έγγραφο του 1908) και υπογράφεται από τον Πρόεδρο της Γεωργικής επιτροπής και 6 περίπου Μάρτυρες.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Όλα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια. Υπήρχαν βέβαια και εξαιρέσεις.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Μικρότερο συνήθως των αγοριών.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Το ίδιο συνηθισμένα ήταν και τα δύο και η προφορική μεταβίβαση της περιουσίας και η διαθήκη.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Όχι
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Το ένα τέταρτο της περιουσίας του συζύγου αναλογούσε στη γυναίκα του. Τα 3 τέταρτα στα παιδιά του.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Εκτός από τη γυναίκα κληρονομικά δικαιώματα είχαν τα αδέλφια και οι αδελφές του άνδρα και αν δεν υπήρχαν και αν δεν υπήρχαν αδέλφια τα εξαδέλφια, σχεδόν πάντοτε εκτός αν η διαθήκη όριζε διαφορετικά.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Την κληρονομούσαν μόνο οι κόρες του.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι, ένα παιδί μπρούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του ή της μητέρας του εφ' όσον αυτοί δεν είχαν παιδιά.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Ένα ζευγάρι προτιμούσε να υιοθετήσει παιδιά αδελφών.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Ένα υιοθετημένο παιδί είχε τα ίδια δικαιώματα με ένα φυσικό παιδί μιας οικογένειας.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
