Άψαλος
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Άψαλος
Περισσότερα...
Αριθμός
1186
Κοινότητα
Άψαλος
Επαρχία
Αλμωπίας
Νομός
Πέλλας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Δραγουμάνιτσα
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Ναι από πρόσφυγες-(Ποντίους-Μικρασιάτες)
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Την ποντιακή και την Θρακική
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Μία εκκλησία περίπου το έτος 1918 χτίστηλκε από τα Σέρβικα Στρατεύματα.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Όχι
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
1 νεκροταφείο
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
1923-1924
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Σιτηρά-καπνός-μεταξοσκώληκες
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτηρά-καπνός
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Τα σιτηρά για αυτοκατανάλωση ο καπνός για το εμπόριο για το εμπόριο και τα κουκούλια.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Εξακολουθούν οι καλλιέργειες σιτηρά-καπνό και επιπλέον Ροδάκινα-Μηδική-καλαμπόκι
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Ήταν κεφαλοχώρι.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Από 18 στρέμματα και πάνω
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Περίπου (10)
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
18 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Από παλαιό χρόνια 1945
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Όχι
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Από το 1924 από το 1924 υπήρχε κοινοτικός άρχοντας και Κοινοτικοί Σύμβουλοι
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Το 1/10 της παραγωγής στους εργολάβους που έπερναν τη δημοπρασία της 10ης από το 1925 μέχρι το 1939.
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Όλοι ήσαν μία κοινωνική τάξη
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ναι από ηλικίας 18 ετών και άνω. ΌΧΙ
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Επλήρωνε το αντίτιμο της προσωπικής εργασίας στο Κοινοτικό Ταμείο
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Ναι ίσχυε σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Σε μερικές περιπτώσεις και για το χτίσιμο των σπιτιών
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ναι. Για την καπνοφυτεία.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Η οικογένεια ήταν πατριαρχική
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα, μάνα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Πάππου
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιάγια, καλομάνα
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Πάππου
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιάγια.
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Πουλίμ τζιγιέριμ
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Πουλίμ τζιγιέριμ
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Αδερφέ
Πώς τις αδελφές του;
Αδελφή, πατζή
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
ΌΧΙ.
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
ΌΧΙ.
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Αδερφέ.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Θείομ, τάϊμ.
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Πατζή
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
ΤαΙμ πατζή
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Ανέψιαμ
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Αγόρι, κόρη
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Οχι
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Παραδέρφε
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Διδυμάρε
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπέθερους
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Τετέ
Πώς την πεθερά της;
Πεθερά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Κυράμ αντράφλομ
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πεθερέ
Πώς την πεθερά του;
Πεθερά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδομ-κουνιάδομ
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Ο γαμπρόμ
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Ο γαμπρόμ
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφε
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφε.
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Νέπε._νέκουτση
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Του παππού από τον πατέρα της γιαγιάς από τον πατέρα
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Φρόντιζαν για τα ζώα κουβαλούσαν το νερό
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Ολες θέρος καλλιέργεια καπνού σκάλισμα αμπελιού
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Το άρμεγμα και το τάίσμα των ζώων και η απομάκρυνση των κόπρων
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Το όργωμα και η μεταφορά των καυσοξύλων.-
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από πολύ μικρή ηλικία από 13 ετών περίπου
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Έπρεπε να παντρευτεί η μεγάλη κόρη της οικογένειας
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Ήταν ανεπίτρεπτο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη από τον άνδρα.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Όπως τύχαινε
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο πατρικό του γαμπρού
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Όλοι μαζεύονταν στο πατρικό. Ζούσαν όλοι μαζί εργάζονταν έτρωγαν μαζί κοιμόνταν κάτω από την ίδια στέγη. Τα πάντα διηύθυνε ο πατέρας και η μητέρα. Τα παιδιά χωρίζονταν όταν πέθαναν οι γέροι
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Ναι
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Οταν γίνονταν πολύ και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Ο μικρότερος γιός
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν είχε μόνο κορίτσια
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
ΌΧΙ
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Για το μικρότερο κορίτσι
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Οχι
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
ΌΧΙ
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
ΌΧΙ δεν υπήρξε περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Ναι δεν μπορούσαν να παντρευτούν
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Υπήρχαν ελάχιστα διαζύγια Οι λόγοι διαζυγίων κυρίως ασυμφωνία χαρακτήρων
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Ο νονός του γαμπρού και ο κουμπάρος που στεφάνωνε το ζευγάρι Τα υπόλοιπα παιδιά διαφορετικοί νονοί
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Προτιμούσαν κάποιο φίλο
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Δεν επιτρεπόταν
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Όταν τους πιάναν(?) δύσκολες στιγμές και ποτέ δεν πίκρινε(?) ο ένας τον άλλον
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Εκτίμηση και σεβασμός μέχρι θάνατο.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Ναι
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Προφορικά
Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;
Όχι
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Όσα είχε η οικογένεια
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Σπίτι αν υπήρχε
Χωράφια;
Ναι
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ζώα
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Ναι η μεγαλύτερη έπαιρνε μεγαλύτερο μερίδιο
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Μεταβιβαζόταν ως(?) προίκα στα παιδιά της.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Όχι
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Παρέμενε στον άνδρα της
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Ποιος ακριβώς έδινε; Ο γαμπρός ή ο πατέρας του;
Κανένας
Πότε έδιναν την προσφορά; Πρίν απο το γάμο ή κατά τη στιγμή του γάμου;
Δεν έδιναν
Ποιοι μοιράζονταν την προσφορά;
Προσφορά δεν υπήρχε.
Αν μια γυναίκα πέθαινε χωρίς να προλάβει να αποκτήσει παιδιά, μπορούσε ο γαμπρός να ζητήσει πίσω ο,τι είχε δώσει;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ύστερα από τον θάνατο των γονιών
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Ίσα μερίδια.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Ήταν εξ' ίσου το ίδιο
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Τις περισσότερες φορές με διαθήκη.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Όχι
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Η μητέρα έιχε την εποικαρπία μέχρι τον θάνατό της.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Είχαν τα αδέλφια από τον άνδρα και τα αδέλφια από την σύζυγι.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Τα παιδιά του
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Παιδιά αδελφών
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Όλα τα δικαιώματα που είχε ένα νόμιμο παιδί
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
