Λάκκα Πέλλας
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Λάκκα Πέλλας
Περισσότερα...
Αριθμός
1189
Κοινότητα
Λάκκας
Επαρχία
Γιαννιτσών
Νομός
Πέλλας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Μπάμπιανη
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
(Σλαβόφωνοι, ντόπιοι και βλάχοι) ΌΧΙ
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Όχι
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
1)Σλαβομακεδονική 2)βλάχικη
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
1)Ιερά Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου 2)γύρω στα 1700 μ.Χ.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Στο χωριό.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ενα(1)
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
1915
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργία και κτηνοτροφία
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
1)Δημητριακά
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Όλα για αυτοκατανάλωση
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
1)Δημητριακά, 2)Δενδροκαλλιέργεια(1978) 3)Καπνά(Καμπάκουλακ)(1970) 4)Τριφύλλι (1978)
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Ήταν Τσιφλίκι.
Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;
Έδιναν το 50% στους γαικτήμονες
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Από 36.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Περίπου 10.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Είκοσι στρέμματα(20)
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Δεν υπάρχει
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
1)Ναι περίπου 2(δύο) 2)ΌΧΙ(δεν υπάρχουν)
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Υπήρχε πάρεδρος με έδρα της Κοινοτικής αρχής στην Καλή, χωριό που απέχει από το εν λόγω περίπου 10 χιλιόμετρα.
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
1)Φόρος Κοινότητος 2)στην Κοινότητα
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Δεν υπήρχαν κοινωνικές τάξεις
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
1)Ναι από 20-60 2)ΌΧΙ
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
1)Ναι 2)Πρόστιμο
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
1)Ναι 2)στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Ναι
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
1)Ναι 2)Σε όλες.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Από 2-20 άτομα
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Μάννα πατέρα Ντάντο βλάχικα Τάτι -//- Μαϊκο=Σλάβικα Τάτκο=-//-
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Μπάμπο
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Πάππου
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Μπάμπο
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Νιποάτε=βλάχικα Φνούτσε Σλάβικα
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Το ίδιο με πάνω
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με το όνομα
Πώς τις αδελφές του;
Το ίδιο
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Μπέμπη-Σλάβικα
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Ντόντι Σλάβικα
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Στο όνομα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Λάλι=βλάχικα τσίτσι Σλάβικα
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Τέτα=βλάχικα και Σλάβικα
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Βούϊτσι=Σλάβικα λάλι=βλάχικα
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Νιποάτε βλάχικα Φνούτσε Σλάβικα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με το όνομα
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Με το όνομα
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Παραφράτσ=βλάχικα παραμπράτια=Σλάβικα
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Μπλισνάτς.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Κούσκουρου=βλάχικα Σφάτ=Σλάβικα
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Αφέντη=βλάχικα. Τάτκο=Σλάβικα
Πώς την πεθερά της;
Ντάντο βλάχικα Μάϊκο Σλάβικα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Παππού
Πώς την πεθερά του;
Γιαγιά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νβιάστ βλάχικα νιβέστα Σλάβικα
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Το ίδιο με τα πάνω
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Με το όνομα
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
1)Στη διάθεση του κουμπάρου. 2)Έδιναν το όνομα του παππού από τον πατέρα 3)της γιαγιάς από τον πατέρα. 4)Τα ονόματα των γονέων της μητέρας.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι γυναίκες συμμετείχαν σε όλες τις εργασίες των ανδρλων εκτός από τις δικές τους ασχολίες.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Ολες
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Βοσκή προβάτων και στρούγκα
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Οργωμα, βοσκή ζώων
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από 12 ετών Στα αγόρια ανατίθενταν(?) κτηνοτροφικές εργασίες κυρίως, ενώ στα κορίτσια δουλειές του σπιτιού.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Με τη σειρά της ηλικίας ανεξάρτητα από το φύλλο.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
1)από 16-25 ετών και στα δύο φύλλα. 2)Ναι.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
1)Ναι 2)Από χωριά της ίδιας φυλής
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο πατρικό του γαμπρού.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
1)Ναι 2)γίνονταν όλες οι εργασίες μαζύ και είχαν κοινό ταμείο
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Ναι.
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
1)χώριζαν όταν παντρεύονταν όλα τα αδέλφια. 2)Διχόνοια προερχόμενη κυρίως από τις νύφες.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
1)Ο μικρότερος γιός.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Οταν δεν είχε αγόρι
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Για το μικρότερο.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Τα δικαιούνταν ο σώγαμπρος εκτός αν ήθελε ο ίδιος να δώσει και στους άλλους.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Ο γαμπρός διατηρούσε το επώνυμό του και τα παιδιά έπαιρναν το όνομα του πατέρα τους.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Επιτρεπόταν ο γάμος μετά τα δεύτερα ξαδέλφια.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Ναι από μέρους της εκκλησίας.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
ΌΧΙ μπορούσαν
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
1)Ναι 2)ηθικοί λόγοι.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Του γαμπρού
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Αυτός που στεφάνωσε το αντρόγυνο βάπτιζε όλα τα παιδιά.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Αλλαγή γινόταν εφ όσον το επέτρεπε ο πρώτος νονός. Η προτίμηση δεν ήταν δεσμευτική.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Σε περίπτωση στενής φιλίας.
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Σχεδόν ίδιες υποχρεώσεις φυσικών αδελφών.
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
1)άνδρες και γυναίκες
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Υπήρχε, μόνο σε είδος όχι σε χρήματα
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Προφορικά
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Τίποτε άλλο.
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
1)Όχι γιατί ήταν πάντοτε ανάλογη προς την οικονομική κατάσταση της οικογένειας
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Όχι μόνο σε περίπτωση θανάτου.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Μετά που παντρεύονταν όλα τα αδέλφια.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Ολα ίσα.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Δεν έπαιρναν
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Προφορικά
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Μεταξύ αδελφών και εξαδέλφων με λαχνό.
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Δικαούνταν το 1/5 της περιουσίας
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Τα αδέλφια του ανδρός της.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι και στις δύο περιπτώσεις.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Αδελφών ή συγγενών
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Όλα αυτά που είχε το φυσικό παιδί.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
