Πενταγιοί
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Πενταγιοί
Περισσότερα...
Αριθμός
1486
Νομός
Φωκίδας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Δεν υπάρχει.
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Όχι
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Υπήρχαν 10 εκκλησίες. Η πρώτη είχε χτιστεί 1446.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Οι εκκλησίες ανήκαν στη Μητρόπολη όπως και σήμερα, για να χτιστούν όμως είχε προσφερθεί βοήθεια των χωριανών.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Το 1810 περίπου.
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γύρω στα 1940, η κτηνοτροφία και η γεωργία ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρια και αραβόσιτος καθώς επίσης πατάτες, αμπέλια, κρεμύδια.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Όλα τα παραπάνω προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση εκτός από το κρασί στο οποίο γινόταν και εμπόριο.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Σήμερα καλλιεργούνται τα ίδια προϊόντα στην περιοχή. Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες αλλά γίνομται σε μικρότερη ποσότητα.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Κεφαλοχώρι
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Ναι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Πάνω από 20 στρέμματα
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Γύρω στος 10 κατοίκους.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Σήμερα το μέγεθος ενός μέσου κλήρου είναι 20 στρέμματα.
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Οικόσιτη κτηνοτροφία 'αρχισε να υπάρχει γύρω στο 1950.
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Υπήρχαν 3 τσελιγκάτα. Εκ των οποίων δεν υπάρχει κανένα.
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ήταν συνηθισμένο. Οι κάτοικοι του χωριού προσέφεραν εργασία χωρίς αμοιβή για εκτέλεση έργων, που ήταν αναγκαία στην κοινότητα.
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ήταν υποχρεωτική αναλογα βέβαια με την ηλικίαν. Αυτοί που δεν μπορούσαν για λόγους υγείας ή γήρατος δεν συμμετείχαν. Πολλές φορές ανάλογα με τις ανάγκες συμμετείχαν και οι γυναίκες.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Όχι, δεν τον τιμωρούσαν.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Η αλληλοβοήθεια ήταν συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας. Και ίσχυε στις πιο επείγουσες εργασίες.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Ίσχυε στο χτίσιμο σπιτιών και σε περιπτώσεις που η οικογένεια δεν μπορούσε να κάνει μόνη της μια δουλειά.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Όχι
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
"Παππού" - παππούλη.
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
"Μάικο". Αργότερα κυρούλα, αργότερα γιαγιά.
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού - παππούλη
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Μαΐκο - κυρούλα - γιαγιά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Με το όνομά τους.
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Με το όνομά τους.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με το όνομά του ή "αδελφέ".
Πώς τις αδελφές του;
Με το όνομά τους ή "αδελφή".
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Όχι
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Όχι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Δεν υπήρχε διάκριση.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
"Θείε" ,"μπάρμπα"
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
"Θειά", "θεία"
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Τον αδελφό "μπάρμπα" "θείε" και την αδελφή "θεία".
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με τα ονόματά τους.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με το όνομά τους.
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Όχι
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Προγονά
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Διπλάρικα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρους
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Αφέντη
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Με το όνομά του ή πατέρα.
Πώς την πεθερά του;
Με το όνομά της ή μαμά, μάνα.
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Με το όνομά του ή παιδί μου.
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Με το όνομά του ή παιδί μου.
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Με το όνομά του.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Με το όνομά της.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Με το όνομά της.
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Με το όνομά του ο καθένας ή γυναίκα και άνδρα αντίστοιχα.
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Στο πρώτο παιδί έδιναν το όνομα του παππού από τον πατέρα αν ήταν αγόρι. Αν ήταν κορίτσι της γιαγιάς από τον πατέρα.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Η γυναίκα παλιά έκανε από δουλειές του σπιτιού και όλες τις δουλειές του σπιτιού και όλες τις δουλειές που έκανε ένας άνδρας.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Όλες τις αγροτικές δουλειές τις έκαναν οι γυναίκες, έκαναν ακόμη και χωράφι με τα βόδια. Και αργότερα με τα άλογα.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Όλες τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία τις έκαναν και οι γυναίκες.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από 14ων χρονών περίπου τα αγόρια βοηθούσαν στις δουλειές έξω από το σπίτι ενώ τα κορίτσια συνήθως ασχολούνταν με δουλειές του σπιτιού.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Για τα παιδιά έπρεπε να έχουν υπηρετήσει στο στρατό, για τα κορίτσια γύρω στα 20. Επιτρεπόταν η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη αλλά δεν ήταν συνηθισμένο φαινόμενο.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Συνήθως στο πατρικό του γαμπρού ή σε κάποιο σπίτι που αποτελούσε προίκα της νύφης.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Συνέβαινε και ζούσαν όλοι μαζί, εργαζόταν, έτρωγαν, και φυσικά κοιμόταν κάτω από την ίδια στέγη.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Ναι
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Ανάλογα με την περίπτωση.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Όποιος ήθελε να μείνει στο πατρικό σπίτι αφού οι άλλοι θα έπαιρναν μεγαλύτερο μερίδιο και γιατί το σπίτι που έμεινε ο άλλος αδελφός τους.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε αγόρι.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Ναι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Ανάλογα, συνήθως βέβαια για το μικρότερο.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Υπήρξε περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων από μητέρα.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Όχι
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι δεν υπήρχε δέσμευση και μπορούσαν να παντρευτούν.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Υπήρξαν περιπτώσεις διαζυγίων για διάφορους λόγους κυρίως για λόγους περιουσίας και τιμής.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο παιδί το βάφτιζε ο νονός του γαμπρού που στεφάνωνε και το ζευγάρι. Για τα άλλα παιδιά δεν υπήρχε δέσμευση εκτός αν ήθελε να βαφτίσει και άλλο ο ίδιος.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Συνήθως κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Όταν μια οικογένεια είχε μόνο κορίτσια τότε μπορούσε να γίνει αδελφοποιτό κάποιο από αυτά με κάποιο ή κάποια αγόρια που το προστατεύαν και το είχαν σαν αδελφή τους.
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Το αγόρι ή τα αγόρια που ήταν αδελφοποιτοί με κάποιο κορίτσι ήταν υποχρεωμένος ή υποχρεωμένοι να το προικήσουν.
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν γυναίκα με άνδρα.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Υπήρχε.
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά τα πολύ παλιά χρόνια. Με τον καιρό όμως έφτιαχναν προικοσύμφωνα που είχαν τη σημερινή ονομασία.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Περίπου 20000 δραχμές
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Ναι
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Συνήθως στο χωριό.
Χωράφια;
Ναι
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ναι
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Δεν έπαιρναν όλα τα κορίτσια την ίδια προίκα. Ανεξαρτήτως όμως εθίματος ανάλογα με τη συμφωνία και τα προσόντα που διέθετε κάθε κορίτσι (π.χ. ομορφιά).
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Είχαν και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας ανεξάρτητα αν ζούσε ή όχι ο πατέρας.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Είχε δικαίωμα να ζητήσει κληρονομικό μερίδιο.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Επιστρεφόταν
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα με τις περιστάσεις.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Όλα τα αγόρια κληρονομούσαν ίσα μερίδια.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Ανάλογα μπορεί να ήταν μεγαλύτερο ή μικρότερο ή και ίσο.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Συνήθως με διαθήκη.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν και με λαχνό μεταξύ των αδελφιών παρόντων συγγένων σαν μαρτύρων.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Εκτός από την γυναίκα κανένας άλλος.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Τον κληρονομούσαν οι κόρες του.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Συνήθως προτιμούσαν ορφανά.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Το υιοθετημένο παιδί κληρονομούσε εξ ολοκλήρου την περιουσία του πατέρα του.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
