Μυρμήγκι Χίου
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Μυρμήγκι Χίου
Περισσότερα...
Αριθμός
1561
Κοινότητα
Μυρμήγκι
Επαρχία
Χίου
Νομός
Χίου
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Μυρμήγκι
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Όχι
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Χιώτικη
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Α. Παναγία Εσοδείων β. Αγία Παρασκευή. Το πότε χτίστηκαν άγνωστο. Καταστράφηκαν όμως το 1881.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Η Αγία Παρασκευή ανήκε στην οικογένεια Πρωίου.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα στην Αγία Παρασκευή.
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Πριν από το 1890.
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργία
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Μαστίχη, ελιές, σιτηρά, αμυγδαλιές, καπνός.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Όλα για αυτοκατανάλωση εκτός από το λάδι και τα μαστίχη, καπνό.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες εκτός από καπνό.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Βακούφι
Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;
Δούλευαν στους γαιπκτήμονες για βιοπορισμό.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
10 στρέμματα
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Ελάχιστοι
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Γύρω στα 5 στρέμματα.
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Όχι, μόνο οικόσιτη.
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Από πάντα.
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Όχι
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Κοινοτικοί άρχοντες υπήρχαν και σώζονται κώδικες στη βιβλιοθήκη "Κοραή".
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Φόρους πλήρωναν στον εκάστοτε κατακτητή (Τούρκους, Βενέτους).
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Δύο φτωχοί και πλούσιοι. Όσοι είχαν κτήματα ήταν οι πλούσιοι και οι άλλοι οι φτωχοί.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι. Εκκλησία, δρόμοι, υδραγωγεία, σχολείο έγιναν όλα με προσωπική εργασία.
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ήταν υποχρεωτική για άντρες και γυναίκες από 20 ετών και άνω έως και τα 65.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Τον τιμωρούσαν με πρόστιμο.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Σε όλες τις γεωργικές εργασίες ακόμη και στις οικοδομικές υπήρχε πλήρης αλληλοβοήθεια.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Ναι σε όλες τις οικοδομικές εργασίες.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ναι, για το μάζεμα και το καθάρισμα της μαστίχης.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Ο πατέρας, η μητέρα και τα παιδιά.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Μάνα, Πατέρα, Καλέ.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγιά
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιαγιά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Με το μικρό τους όνομα.
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Με το μικρό τους όνομα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με το μικρό τους όνομα.
Πώς τις αδελφές του;
Με το μικρό τους όνομα.
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Ναι, ο μεγάλος.
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Η μεγάλη
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Μικρέ
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Θείε. Μπάρμπα.
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θεία ή θειά.
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Θείε. Μπάρμπα.
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με τ' όνομά τους
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με τα ονόματά τους.
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Τα πρωτότυπα παιδιά έπαιρναν το όνομα του παππού ή της γιαγιάς από τον πατέρα τους.
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Όπως τα πραγματικά παιδιά.
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Γιόμελα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρους
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Καλέ
Πώς την πεθερά της;
Καλέ
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Με τ' όνομά τους
Πώς την πεθερά του;
Καλέ
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Με το όνομά του.
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Με τ' όνομά του.
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Με τ' όνομά του.
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Με τ' όνομά του.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Με τ' όνομά της.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Με τ' όνομά της.
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Γυναίκα - κυρά. Αφεντικό - άντρα μου.
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Του παππού και της γιαγιάς απ' τον πατέρα και μετά απ' τη μητέρα. Όταν ήθελε ο νονός έδινε δικό του όνομα.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Ναι βοηθούσαν στα κτήματα και σε όλες σχεδόν τις δουλειές.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Έσπερναν, θέριζαν, κεντούσαν σκίνους, μάζευαν όλη τη σοδειά.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Άρμεγμα, τυρί.
Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών:
Δεν υπήρχαν βιοτεχνίες.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Το όργωμα, οι αγοραπωλησίες.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από τη σχολική τους ηλικία τα αγόρια στα χωράφια και το κορίτσια στο σπίτι.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Πρώτα όλα τα κορίτσια και μετά τ' αγόρια.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Πάνω από 20 χρονών για τις γυναίκες και 25 για τους άντρες.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Από το ίδιο.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Σε κάποιο καινούριο σπίτι, που το έπαιρνε προίκα η νύφη. Παλαιότερα όμως γινόταν το αντίθετο.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Ναι, ζούσαν όλοι μαζί.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Όχι τη διαιρούσαν.
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όταν παντρευόνταν.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Ο μεγαλύτερος γιός.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Δεν υπήρχε τέτοια περίπτωση.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Για κανένα.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Εάν δεν υπήρχε αγόρι στην οικογένεια στα πολύ παλιά χρόνια η περιουσία πήγαινε στον αδελφό του πατέρα εάν δεν έκανε διαθήκη.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Όχι
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Ναι
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι παντρευόταν.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Όχι
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Συνήθως, ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο αυτός που στεφάνωνε το ζευγάρι. Κάθε παιδί είχε και άλλο νονό.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Όχι απαγορευόταν ο γάμος.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Παλαιότερα ο άντρας μετέπειτα προίκα έπαιρνε η γυναίκα.
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Με προικοσύμφωνα στο μνήμονα του χωριού.
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Οι μνήμονες του χωριού.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Χρήματα δεν υπήρχαν.
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Σπίτι
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Στο χωριό
Χωράφια;
Ναι
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Το μερίδιο της προίκας ήταν ανάλογο με το γαμπρό.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Αν είχε κόρες στις κόρες. Αν είχε γιούς στους γιούς.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Βοηθούσαν και οι αδελφοί.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Τη μισή έπαιρνε ο άντρας της και στην άλλη επέστρεφαν στην οικογένειά της.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα με τις περιστάσεις.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Κληρονομούσαν ίσα μερίδια
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Μικρότερο
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Με διαθήκη
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Όχι
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Τη κρατούσε η γυναίκα.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Αδέλφια ή ανήψια.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Παλαιότερα οι αδελφοί του. Νεώτερα οι κόρες του.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Παιδιά αδελφών.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Όπως το κανονικό.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
