Ξεφύλλισμα pdfἄκλαυτος
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἄκλαυτος
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Επίθετο
Τυπολογία
ἄκλαυτος ἐπίθ. κοιν. καὶ Πόντ. (Κοτύωρ. Τραπ. Χαλδ.) ἄκλαυστος Πόντ. (Κερασ.) ἄκλαψτος Πόντ. (Κερασ.) ἀκλαίαυτος Σύμ.
Ετυμολογία
Τὸ ἀρχ. ἐπίθ. ἄκλαυτος, παρ᾽ ὃ καὶ ἄκλαυστος. Ὁ τύπ. ἄκλαψτος κατ’ ἐπίδρασιν του ἀορ. ἔκλαψα τοῦ ρ. κλαίω. Ὁ τύπ. ἀκλαίαυτος κατ᾿ ἐπίδρασιν τοῦ ρ. κλαίω.
Σημασιολογία
1) ᾽Επὶ προσώπου, ἐκεῖνος διὰ τὸν ὁποῖον οὐδεὶς κλαίει, οὐδεὶς θρηνεῖ, ἀθρήνητος ἔνθ’ ἀν.: Ἄκλαυτος ἐδιˬάην κ᾿ εὐτός, κἀνεὶς δὲν ἤχυσεν ἕνα δάκρυˬο! Νάξ. (Ἀπύρανθ.) Ἄκλαυτον ἐφῆκαν τὸν ἀποθαμένον Τραπ. Ἄκλαυτος ἐπέμ’νε Χαλδ. Ἄκλαυτον κιˬ ἀσαβάνωτον ἔθαψαν ἀτον Κοτύωρ. || Ποίημ. Κ’ ἔτσι μ᾿ ὅλο σου τ᾽ ἀσήμι | μνέσκεις ἄκλαυτο ψοφίμι ΔΣολωμ. 315. Ἤδη παρ᾽ Ὁμ. Χ 386 «κεῖται πὰρ νήεσσι νέκυς ἄκλαυτος, ἄθαπτος» καὶ Σοφοκλ. ᾿Αντιγ. 29 «ἐᾶν δ᾿ ἄκλαυτον, ἄταφον, οἰωνοῖς γλυκὺν | θησαυρὸν εἰσορμῶσι πρὸς χάριν βορᾶς». β) Ἐκεῖνος καθ᾿ ὃν δὲν κλαίει τις, ὁ μὴ προκαλῶν τὸ κλαῦμα, ἐπὶ πραγμάτων καὶ καταστάσεων πολλαχ.: Παροιμ. Μήτε γάμος ἄκλαυτος μήτε λείψανο ἀγέλαστο (δηλονότι καὶ κατὰ τὸν γάμον συμβαίνουν ἀτυχήματα προκαλοῦντα θρήνους καὶ κατὰ τὴν κηδείαν ἢ τὴν ἄλλην ἐπιμέλειαν τοῦ νεκροῦ συμβαίνουν ἀστεῖά τινα προκαλοῦντα γέλωτα) ’Αθῆν. Πελοπν. κ.ἀ. Οὔτε γάμος ἄκλαυτος οὔτε ξόδι ἀγέλαστο (συνών. τῇ προηγουμένῃ) Αἴγιν. Ποῦ εἶδις νικρὸν ἀέλαστουν κὶ χαρὰ ἄκλαυτ’; (συνών. τῇ προηγουμένῃ) Μακεδ. (Σιάτ.) Πο͜ιὰ χαρὰ ἄκλαυτη, πο͜ιὰ λύπη ἀγέλαστη; Ζάκ. 2) Ὁ μὴ κλαύσας Πόντ. (Χαλδ.) κ.ἀ. β) Ὁ μὴ εὔκολος εἰς τὸ κλαίειν Σύμ.: Παιδὶν ἀκλαίαυτο. ᾿Αντίθ. κλαψιˬάρις. γ) Ὁ μὴ ἀρτίως κλαύσας, ὁ μὴ συγκεκινημένος ἐξ οἱονεὶ προηγηθέντος θρήνου Νάξ. (᾿Απύρανθ.): Μὰ πότε δὰ εἶν᾿ ἄκλαυτος! ᾿Αντίθ. κλαμένος (ἰδ. κλαίω). Ἤδη παρ᾿ Ὁμ. δ494 «οὐδὲ σέ φημι | δήν ἄκλαυτον ἔσεσθαι, ἐπεί κ' εὖ πάντα πύθηαι» καὶ Σοφοκλ. ᾿Ηλέκτρ. 912 «μηδὲ πρὸς θεοὺς | ἔξεστ᾽ ἀκλαύτῳ τῆσδ’ ἀποστῆναι στέγης».
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
