ἀλλάργα
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀλλάργα
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Επίρρημα
Τυπολογία
ἀλλάργα ἐπίρρ. σύνηθ. καὶ Πόντ. (Οἰν.) Τσακων. Τῆν. ἀλλάρκα Κύπρ. ἀλλάργο Κεφαλλ. Κρήτ. Μακεδ. (Γκιουβ.) Πελοπν. (Λακων.) Τῆν. κ. ἀ. ἀλλάρgο Λέσβ. ἀλλάργου Θήρ. Ἰθάκ. Κάρπ. Κάσ. Κεφαλλ. Κύθηρ. Λυκ. (Λιβύσσ.) Μέγαρ. (καὶ ἀλλάργα) Μεγίστ. Νάξ. Πελοπν. (Λακων.) Πόντ. (Οἰν.)Σίφν. Σύμ. Σῦρ. Τῆλ. κ. ἀ. ἀλλάρgου Κάρπ. ἄλλιργα Ἤπ. (Χουλιαρ.)᾿λάργα Ἀπουλ. (Καλημ.) Ἤπ. Θεσσ. Καλαβρ. (Μπόβ.) Τῆν. ᾿λάρgα Ἀπουλ. Θεσσ. Καλαβρ. (Μποβ) ᾿λάρgo Καλαβρ. (Μπόβ.)
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ Ἰταλ. alla larga.
Σημασιολογία
1) Πόρρω, μακρὰν σύνηθ. καὶ Ἀπουλ. (Καλημ.) Καλαβρ. (Μπόβ.) Πόντ. (Οἰν.) Τσακων. : Ἀλλάργα στάσου – πήγαινε. Μένω ἀλλάργα. Τὸ σπίτι εἶναι ἀλλάργα ἀπεδῶ σύνηθ. Εἶμαι ᾿λάρgα Μπόβ. ᾿Λάργα ἔναι ὁ λαγὸς Τῆν. Τὸ χωριˬό μου εἶναι ἀλλάργου Τῆλ. Πάω ἀλλάργου! Σίφν. Δῆβε ἀλλάργα ἀσ᾿ σὴ φωτία Οἰν. || Φρ. Ἀλλάργα ἀπὸ τέτο͜ιο ἄνθρωπο! (ἐπὶ ἀνθρώπου κακοῦ) σύνηθ. Ὄξου ἀπεδῶ κιˬ ἀλλάργου! (λέγεται ὁσάκις γίνεται λόγος περὶ νεκρῶν ἢ περὶ τῶν κατὰ τὰς νεκρικὰς τελετὰς πραττομένων) Κεφαλλ. || ᾎσμ. Ἀλλάργο-ν-ἔναι καὶ μακρεˬὰ καὶ ποταμὸς καὶ δάση κιˬ ἂ bέψω καὶ χαιρετισμό, δὲν ἔχει πῶς περάσῃ Κρήτ. Ἀλλάργου μου κιˬ ἀλλάργου σου, μακρεˬά σου καὶ μακρεˬά μου, δὲ θέλω πλεˬό μου νὰ περνᾷς ἀποὺ τὴ γειτονιˬά μου Καρπ. Καὶ μετὰ τῆς προθ. ἀπό : ἔρχομ’ ἀπ᾿ ἀλλάργα Κέρκ. (Ἀργυρᾶδ.)Ἔφιρι ἕνα δάσκαλου ἀπ᾿ ἀλλάργα μέρους Σάμ. Ἔφταξα ἀπ᾿ ἀλλάργο Κρήτ. Φώναξε ᾿πὸ ἀλλάργου Μέγαρ. ᾿Απ᾿ ἀλλάργου ἐντράνεινα (ἔβλεπα) Οἰν. Σπανίως δὲ καὶ μετὰ τῆς προθ. εἰς καὶ τοῦ ἀρθρ. τά : Ἡμὲς λέουμιν νὰ φύουμουν, ἂν θέλῃ ἡ Θιός, εἰς τ᾿ ἀλλάργου Λιβύσ. β) Ἀπὸ μακράν, μακρόθεν Πελοπν. (Σουδεν.) : Τά ἠφερα ἀλλάργα τὰ ξύλα. 2) Κατ᾿ ἀραιὰ χρονικὰ διαστήματα, σπανίως πολλαχ. : Γνωμ. Ἀλλάργ᾿ ἀλλάργα τὸ φιλεῖ γιˬὰ νά ᾿χῃ νοστιμάδα πολλαχ. 3) Μικρὸν κατὰ μικρόν, ὀλίγον κατ᾿ ὀλίγον Πελοπν. : Τὸ σουγλίσανε τὸ σφαχτό, τὸ ψήσανε ἀλλάργα ἀλλάργα.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA