Ξεφύλλισμα pdfβορβὸς
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
βορβὸς
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Αρσενικό
Τυπολογία
βορβὸς ὁ, βολβὸς Ἰθάκ. Πελοπν. (Λακων.) βελβὸς Ἀστυπ. βορβὸς σύνηθ. βορβὸ Τσακων. βουρβὸς πολλαχ. βερβὸς Ἀστυπ. βροβὸς Κέως Πελοπν. (Καλάβρυτ. Παππούλ.) βρουβὸς Πελοπν. κ.ἀ. Πληθ. βορβὰ τά, Εὔβ. (Κάρυστ. Ὀξύλιθ.) Κύθν.- Λεξ. Δημητρ. βουρβὰ Εὔβ. (Κάρυστ.) βρουβὰ Εὔβ. (Πλατανιστ.) Σάμ.
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ ἀρχ. οὐσ. βολβός, παρ᾿ ὃ καὶ μεσν. βουλβός.
Σημασιολογία
1) Ὁ ὑπόγειος κορμὸς τῶν φυτῶν τῆς τάξεως τῶν λειριωδῶν (liliaceæ) σύνηθ.: Φρ. Ἀναχλὸς βορβὸς (ἀτροφικὸς βολβὸς καὶ μεταφ. ἐπὶ ἰσχνοῦ ἀνθρώπου) Πελοπν. Συνών. κρεμμύδι. 2) Τὰ κεφαλόρριζα ἢ βολβώδη φυτὰ τῆς ἀνωτέρω τάξεως α) Τοῦ γένους τῆς Λεοπολδίας (Leopoldia) Λεοπολδία ἡ Ἑλληνικὴ (Leopoldia Graeca), Λεοπολδία ἡ Χολτσμάνειος (Leopoldia Holzmanii) καὶ Λεοπολδία ἡ πολύκομος (Leopoldia comosum), τῶν ὁποίων οἱ βολβοὶ εἶναι ἐδώδιμοι, συνήθη ζιζάνια τῶν σιτηρῶν (πβ. Θεοφρ. Ἱστορ. φυτ. 8, 8, 3 «φιλεῖ δὲ μαλιστα ἐν τοῖς πυροῖς γίγνεσθαι τὸ τῶν βολβῶν σπέρμα») σύνηθ. β) Τοῦ γένους τοῦ βοτρυάνθου (botryanthus) βοτρύανθος ὁ βοτρυώδης (botryanthus racemosus) πολλαχ. Συνών. καλογρα͜ιά, ψωμὶ τοῦ κούκου. γ) Ὑάκινθος ὁ σταχυηρὸς (hyacinthus spicata) πολλαχ. 3) Ψευδοβρυωνία ἡ δίοικος (bryonia dioica) καὶ ψευδοβρυωνία ἡ Κρητικὴ (bryonia Cretica) τῆς τάξεως τῶν κολοκυνθωδῶν cucurbitaceæ) πολλαχ. Συνών. ἀγριόκλημα 3, ἀγριοκολοκυθεˬὰ 1 καὶ 2. 4) Ὁ βολβὸς τοῦ ὀφθαλμοῦ Ἀμοργ. Εὔβ. (Κάρυστ. Ὀξύλιθ. Πλατανιστ.) Κέρκ. Κύθν. Κύπρ. Νάξ. (Δαμαρ. Καλόξ. Κορων. Μον. Φιλότ.) Πελοπν. (Ἀρκαδ. Κίτ. Κορινθ. Παππούλ.) Σάμ. Τσακων. Χίος: Πονῶ τοὺς βορβούς μου Χίος Νά ’βγουν οἱ βορβοὶ τῶνε ματιˬῶ σου! (ἀρὰ) Δαμαρ. Νὰ βγάλῃ τὰ βορβά του! (ἀρὰ) Ὀξύλιθ. Τηγανίζω ἀβγὰ βορβοὺς (συνών. ἀβγὰ μάτιˬα) Χίος || Φρ. ᾿Εχιˬούθησα οἱ βορβοί του (ἐχύθησαν οἱ βολβοί του, ἤτοι ἐτυφλώθη) Κίτ. Ἡ σημ. καὶ. μεσν. 5) Ὁ ὀφθαλμὸς τῶν φυτῶν ἰδίᾳ ὁ ἐξωγκωμένος Κύθν. Συνών. μάτι, μπουμπούκι. Πβ. βορβέλλα, βορβί, βορβίδι, βορβούλλι, βορβούτσι.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
