Ξεφύλλισμα pdfἄρκουλα
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἄρκουλα
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
ἄρκουλα ἡ, Λευκ. Χίος (Καταρρ.) κ.ἀ. ἄρκλα Ζάκ.Ἤπ. (Ζαγόρ. κ.ἀ.) Θεσσ. Θρᾴκ. (Ἀδριανούπ. Αἶν.) Κεφαλλ. Κρήτ. Κύθηρ. Μακεδ. (Ἀρν. Βέρ. Κοζ.) Ρόδ. κ.ἀ. -Λεξ. Ποππλετ. Βλαστ. ἄρεκλα Κάλυμν. Κάρπ. Νισυρ. Ρόδ. Σύμ. ἄρικλα Ρόδ. Χίος (Βολισσ.) ᾽ράκλα Μακεδ. (Νάουσ.) ἄρκλας ὁ, Χίος (Συκ.) ἄρκλος Κεφαλλ.
Ετυμολογία
᾿Εκ τοῦ Λατιν. οὐσ. arcula. Ὁ τύπ. ἄρκλα καὶ μεσν. Πβ. Πρόδρομ. g 4,31 (ἔκδ. Hesseling-Pernot) «ἀνοίγω καὶ τὴν ἄρκλαν μου νά ’βρω ψωμὶν κομμάτιν».
Σημασιολογία
1) Μέγα κιβώτιον χρησιμεῦον συνήθως πρὸς ἀποθήκευσιν δημητριακῶν ἢ τροφίμων Ἤπ. (Ζαγόρ. κ.ἀ.) Θεσσ. Κάλυμν. Κάρπ. Κεφαλλ. Μακεδ. (Βέρ. Νάουσ.) Νίσυρ. Ρόδ. Σύμ. Χίος (Βολισσ. Καταρρ.) κ.ἀ. -Λεξ. Βλαστ.: Σῦρε μέσα ’ς τὴν ἄρκλα καὶ βρίσκεις ψωμὶ Ἤπ. Βάλ’ τὰ ψουμιˬὰ ᾽ς τ᾿ν ἄρκλα Ζαγόρ. Μ-μάτιν τῆς ἄρικλας (διαμέρισμα κτλ.) Ροδ. Φρ. Ἡ ἄρκλα τοῦ Νῶε (ἐπὶ οἰκίας μεγάλης μετὰ ὀλίγων καὶ εὐρέων διαμερισμάτων) Κεφαλλ. || ᾎσμ. Νά τονε ὅπου προβάλλει | μὲ τὰ μερτζανιˬά του χείλη, ὅπου ἔχει καὶ ζευγάρι, | ἔχει κˬι ἄρεκλες σιτάρι Ρόδ. β) Κιβώτιον πρὸς φύλαξιν ἐνδυμάτων Μακεδ. (Ἀρν. Κοζ.) γ) Ἑρμάριον πρὸς φύλαξιν σκευῶν, τροφίμων κττ. Θεσσ. Θρᾴκ. (Ἀδριανούπ. Αἶν.) Μακεδ. δ) Συρτάριον Λεξ. Πόππλετ. ε) Πινάκιον τροφῶν κλειόμενον διὰ καλύμματος Ἤπ. ς) Ξύλινον δοχεῖον τοῦ μύλου ἐξηρτημένον ἀπὸ τὴν κοφινίδα, ὅθεν κατέρχεται ὁ πρὸς ἄλεσιν σῖτος εἰς αὐτὸ καὶ ἐντεῦθεν χύνεται εἰς τὸ στόμιον τῆς μυλόπετρας Λευκ. 2) Νεκροφόρος λάρναξ, μνῆμα, τάφος Ζάκ. Κρήτ. Κύθηρ.: ᾎσμ. Τὸ νεκρὸ θὰ φέρουνε ’ς ἕνα ἐκκλησιδάκι, σὲ ἄρκλα νὰ τὸν βάλουνε, νά ’ρθουν οἱ συgενεῖς του κατόπι νὰ σηκώσουνε χλομὰ τὰ κόκκαλά του Κρήτ. Καὶ τότες τὸν ἐβάλανε ᾿ς τῆς ἐκκλησιˬᾶς τὴν ἄρκλα μαζὶ τοῦ βάλαν dὸ σπαθὶ τὸ λόγο νὰ φυλάξουν αὐτόθ. 3) Ἡ πλὰξ τοῦ μνήματος Κύθηρ. Πβ. ἀμπάρι.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
