ἀψιθεˬὰ
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀψιθεˬὰ
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
ἀψιθεˬὰ ἡ, άψιθέα Κάρπ. (Ἔλυμπ.) Μέγαρ. ἀψιθεˬὰ σύνηθ. ἀψιθκεˬὰ Κύπρ. Ρόδ. Χίος ἀψιθ-θεˬὰ Ρόδ. ἀψιθτεˬὰ Ρόδ. ἀψ’τεˬὰ Ἤπ. (Ἰωάνν.) ’ψιθεˬὰ Προπ. (Ἀρτάκ.) ἀψιδεˬὰ Ἀττικ. ἀπιτεˬὰ Ἄνδρ. Α.Ρουμελ. (Φιλιππούπ.) Κρήτ. (Βιάνν. κ.ἀ.) Μύκ. Νάξ. (Δαμαρ. Μέλαν. ἀπιτεˬὰ Α.Ρουμελ. (Φιλιππούπ.) ἀbισθεˬὰ Α.Κρήτ. ἀπιστὲ Δ.Κρήτ. ᾽πιστεˬὰ Ἤπ. ᾿ψ’τεˬὰ Ἤπ. ὀπιστεˬὰ Ἤπ. οὐψτεˬὰ Ἤπ. ’πισιδεˬὰ Κρήτ. ἀσπιτ-τία Καλαβρ. (Καρδ.) ἀτσιθ-θία Καλαβρ. (Μπόβ.) ἀσπιτ-τία Καλαβρ. (Χωρίο Βουν.) ’τσιτ-τέα Ἀπουλ. (Καλημ.) ἀψιφέα Αἴγιν. Κύθηρ. ἀψιφία Ζάκ. Πελοπν. (Ἀρκαδ. Λακων.) ἀψιφέˬα Ἀθῆν. Ἀττικ. Εὔβ. (Κύμ.) Ἤπ. Κάλυμν. Κέρκ. Κύπρ. Παξ. Πελοπν. (Καλάβρυτ. Λάστ. Μάν. Μεσσ. Σουδεν. Τρίκκ.) Σκῦρ. Χίος (Μεστ. Νένητ. κ.ἀ.) –ΠΓεννάδ. 164 –Λεξ. Βλαστ. Πρω. ἀψιφ-φεˬὰ Εὔβ. (Κύμ.) σαψιφεˬὰ Κύπρ. ᾿ψιφέα Αἴγιν. Πελοπν. (Λεῦκτρ.) ᾿ψιφεˬὰ Ἤπ. Πελοπν. (Λάστ. Λογγ. Μεσσ. Παππούλ. Οἰν. Χατζ.) ᾿ψαφεˬὰ Πελοπν. (Οἰν.)
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ μεταγν. οὐσ. ἀψινθία, παρ’ ὃ καὶ ἀψινθέα. Ἡ λ. καὶ παρὰ Σομ. Τὸ ἀψιθέα καὶ παρὰ Βλάχ. Τὸ ἀπιστεˬὰ κατὰ μετάθ. τοῦ ι ἐκ τοῦ ἀψιθεˬὰ=ἀπσιθεˬά. Πβ. ΓΧατζιδ. ἐν Ἐπιστ. Ἐπετ. Πανεπ. 13 (1916/17) 179.
Σημασιολογία
1) Τὰ φυτὰ ἀψίνθιον ἡ ἀρτεμισία (artemisia absinthium), συνών. ἀγριαψιθεˬά, καὶ ἀψίνθιον τὸ θαμνῶδες (artemisia arborescens), συνών. ἀγιˬοβότανο, γένε͜ια τοῦ γέρου, τοῦ γένους τοῦ ἀψινθίου ἢ ὰρτεμισίας (artemisia) τῆς τάξεως τῶν συνθέτων (compositae), ἀντιπυρετικὸν βότανον σύνηθ. καὶ Ἀπουλ. (Καλημ.) Καλαβρ. (Καρδ. Μπόβ. Χωρίο Βουν.) Φρ. ἐπὶ πραγμάτων πικρῶν: Τὸ στόμα μου εἶναι ἀψιφεˬὰ ΠΝιρβάν. Θέατρ. 1, 163 Ἀψιθεˬὰ εἶναι τὸ κρασί ΑΠάλλη Ταμπουρ. καὶ Κόπαν. 49. Συνών. ἀψίθι, ἄψιθος. 2) Τὰ ὅμοια πρὸς τὴν ἀψιθεˬὰν φυτὰ τοῦ γένους (achillea) τῆς αὐτῆς τάξεως τῶν συνθέτων ἀχίλλειος ἡ σκιαδιοφόρος (achillea umbrellata) καὶ ἀχίλλειος ἡ μηρινθώδης (achillea setacea).
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA