Ξεφύλλισμα pdfἀσλάνι
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀσλάνι
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Ουδέτερο
Τυπολογία
ἀσλάνι τό, πολλαχ. ἀσλά’ βόρ. ἰδιώμ. ἀσλάν’ Καππ. (Ἀξ.) ἀσιλάνι Ἰκαρ. Κρήτ. κ.ἀ. –Λεξ. Πρω Δημητρ. ἀσουλάνι Πελοπν. (Βούρβουρ.) ἀσλάνης ὁ, Ἰων. (Κρήν.) Καππ. (Γούρτον.) Λυκ. (Λιβύσσ.) Πόντ. (Ἀμισ.) κ.ἀ. ἀσλάντς Πόντ. (Κρώμν. Σάντ. Τραπ. Χαλδ. κ.ἀ.) ἀσιλάνης Ἤπ. κ.ἀ. ἀσλάνος Καππ. (Τελμ.) ἀσουλάνος Μύκ. Θηλ. ἀσλάνα Κρήτ. ἀσουλάνα Πελοπν. (᾿Αχαΐα).
Ετυμολογία
᾿Εκ τοῦ Τουρκ arslan, παρ’ ὃ καὶ aslan.
Σημασιολογία
1) Λέων πολλαχ. καὶ Καππ. (Αξ. Γούρτον. Τελμ.) Πόντ. (᾿Αμισ. Κρώμν. Σαντ. Τραπ. Χαλδ. κ.ἀ.): ᾿Επέκει ρώτησε καὶ τὸ μεακὸ τὸν ἀσλάνη της κ’ ἐκεῖνο εἶπε ᾿ς σὰ τρία (ἐκ παραμυθ.) ᾿Αμισ. || Φρ. Εἶναι γερὸς ἀσλάνι Ἤπ. Ἄλογο ἀσουλάνι Πελοπν. (Βούρβουρ.) ’Ετάισε’ dο καὶ τό ’καμε ἀσιλάνι Κρήτ. || Παροιμ. Κάλλια νὰ μὶ φάῃ ἡ ἀσλάνης παρὰ ἡ τσακάλης (εἶναι προτιμότερος ἕνας θάνατος σοβαρώτερος παρὰ ἕνας γελοῖος) Λυκ. (Λιβύσσ.) || Ποίημ. Γε͜ιά σας, κλέφτες, κουρσάροι, ἀσλάνιˬα, λύκοι ΚΠαλαμ. Καημοὶ λιμνοθάλ. 96. Ἡ λ. καὶ ὡς ἐπών. ὑπὸ τὸν τύπ. ’Ασλάνης Ἀθῆν. Κάρπ. Σάμ. καὶ ὡς ὄνομα κυνῶν ’Ασλάνης Ἀθῆν. Ἀσιλάνης Κρήτ., ὑπὸ δὲ τὸν τύπ ’ς τ’ ᾿Ασλάνη τὴ βρύσι τοπων. Πελοπν. (Γορτυν.) β) Νέος δυνατὸς ὡς ὁ λέων, παλληκάρι Α.Ρουμελ. (Φιλιππούπ.) Ἤπ. Ιων. (Κρήν.) Κεφαλλ. Κρήτ. Μακεδ. (Βλάστ) κ.ἀ. –Λεξ. Δημητρ.: Φρ. Τοὺ ἀσλάνι μ’! (θωπευτικῶς πρὸς υἱὸν) Βλαστ. ᾿Ασλάνα μου! (προσφώνησις πρὸς νέαν καλοκαμωμένην) Κρήτ. ᾎσμ. Καταμεσῆς ’ς τὰ φρύδιˬα σου γούρνα ’ν’ πελεκημένη ποῦ πίνουν οἱ ἀσλάνηδες κ’ οἱ ἐρωτοχτυπημένοι Κρήν. 2) Νόμισμα πολωνικὸν μὲ παράστασιν λέοντος ἰσοδυναμοῦν συνήθως πρὸς ἓν γρόσιον καὶ δύο παρᾶδες, κυκλοφοροῦν δὲ παλαιότερον εἰς τὸ Τουρκικὸν κράτος (σημασία ἀπηρχαιωμένη) πολλαχ. Συνών. ἀσλανί. 3) ᾿Ακροστόλιον ἱστιοφόρου Μύκ.: Φρ. Σὰν ἀσουλάνος ἤστηξες ὀbρός μου (κεχηνὼς). Συνών. φιγούρα. 4) Τὸ ἄνθος τὸ ἀλλαχοῦ λεγόμενον σκυλλάκι Μακεδ. (Πάγγ.)
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
