ἀπαγκε͜ιάζω

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

ἀπαγκε͜ιάζω

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Ρήμα

Τυπολογία

ἀπαγκε͜ιάζω Ἄνδρ. Ἤπ. Μῆλ. Πελοπν. (Αἴγ.᾽Ανδρίτσ. Καλάβρυτ. Κορινθ. Κυνουρ. Λακων. Πύργος Ἤλ. Τριφυλ. κ.ἀ.)-ΔΛουκοπ.Ποιμεν.Ρούμελ.26-Λεξ. Αἰν. Μ.᾽Εγκυκλ. Ἐλευθερουδ. Βλαστ. 363 Πρω. Δημητρ. ἀπαγκε͜ιάζου Στερελλ. (Αἰτωλ. ᾿Αράχ. ᾽Αρτοτ.) Σάμ. ἀπαgε͜ιάζω Κρήτ. ἀπαgε͜ιάζου Θεσσ. (Ζαγορ. κ. ἀ.) Σκόπ. ἀπατζει͜άζω Κύθηρ. ἀπατε͜ιάζω Πελοπν. (Τρίκκ. Κλουτσινοχ.) ἀπατζε͜ιάζου Εὔβ. (Αὐλωνάρ.) ἀπαντάζου Τσακων. ἀπατζάζου Σκῦρ. ἀπογκε͜ιάζου Πελοπν. (Μάν.) ’παγκε͜ιάζω ΓΔροσίν.Βοτάν. ἀγάπ. 25 ΄bακε͜ιάζω Θράκ. (Πλαγιάρ.) ᾿πογγε͜ιάζω Πελοπν. (Γέρμ.)

Ετυμολογία

᾿Εκ τῆς προθ. ἀπὸ καὶ τοῦ ρ. ἀγκε͜ιάζω.

Σημασιολογία

1) Ἀπροσ. εἶναι ὑπήνεμον, δὲν προσβάλλεται ὑπὸ τοῦ ἀνέμου ἢ τῆς βροχῆς Ἄνδρ. Εὔβ. (Αὐλωνάρ.) Κρήτ. Πελοπν. (Αἴγ. Πύργος ᾿΄Ηλ.) Σάμ. Σκόπ. Σκῦρ. κ. ἀ.-Λεξ. Μ.᾿Εγκυκλ. Βλαστ. 363 Πρω. Δημητρ. : ᾿Εδῶ ἀπαγκε͜ιάζει Πύργος Ἤλ. ᾿Ατ᾿ ἀποπίσ’ ἀπαgε͜ιάζει μιὰ ᾽ουλεˬὰ (ἀτ’=ἀτὰ=αὐτοῦ, μιὰ ᾽ουλεˬὰ=ὀλίγον) Κρήτ. Ἔλα νὰ σταθοῦμε ᾽δωδά ᾿ς τὸ παῒ π᾿ ἀπατζάζει (παῒ=βράχος) Σκῦρ. Ἰκειδὰ κουdὰ εἶνι μιὰ ἀgά’, ἁπ᾽ ἀπαgε͜ιάζ’ ἀπ᾽ τοὺ μαΐστρου Σκόπ. Συνών. ἀπανεμίζω. 2) Προσωπ. καταφεύγω εἰς ὑπήνεμον μέρος, προφυλάττομαί που ἀπὸ κακοκαιρίαν ἔνθ' ἀν.: Βρῆκα νιˬὰ κοτρώνα κιˬ ἀπάgει͜ασα Θεσσ. Ἀπαγκε͜ιάσαμε ’ς ἕνα τοῖχο Λεξ. Πρω. ᾽Απάτε͜ιασα τὴν ὥρα πὄ βρεχε κάτου ἀπό ’να κλαρὶ Κλουτσινοχ. ᾽Εσκεπάσαμε τὸ σπίτι κιˬ ἀπαγκει͜άσαμε Πελοπν. ᾿Απαγκε͜ιάζω ἀπὸ τὸν ἄνεμο Λεξ. Βλαστ. 363 Εἴδαμε φῶς κ᾿ ἤρθαμε κατὰ δῶ νά ’παγκε͜ιάσουμε ὥς νὰ φέξῃ Γ Δροσίν. ἔνθ’ ἀν. Δὲ θέλουν καὶ μεγάλα πράματα ν᾿ ἀπαγκε͜ιάζουν κἄπως ἀπὸ βροχή, ἀπ’ ἀγέρα ΔΛουκοπ. ἔνθ’ ἀν. : Συνών. ἀπαγκε͜ιάρω 1, ἀπανεμίζω. β) Εὑρίσκω ἄσυλον, προστασίαν Θεσσ.: Εἶνι καλὰ τώρ’ αὐτός, ἀπάgε͜ιασι. Πῆι ἰκεῖ κιˬ ἀπάgε͜ιασι. Συνών. ἀπανεμίζω. γ) Κρύπτομαι Πελοπν. (Γέρμ.): Τὰ γίδιˬα εἶναι ’πογκε͜ιασμένα. Πβ. ἀγκε͜ιάζω.

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/