Ξεφύλλισμα pdfγκερίζι
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
γκερίζι
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Ουδέτερο
Τυπολογία
γκερίζι τό, Ἰων. (Βουρλ. Σμύρν.) -Λεξ. Γαζ. Περίδ. Βυζ. Λεγρ. Μπριγκ. Βλάστ. 321 Πρω. Δημητρ. gερίζι Κρήτ. Κύθηρ. Σῦρ. γκερί’ Μακεδ. (Σιτοχ.) Προπ. (’Αρτάκ.) γκιρίζι Ἤπ. Μακεδ. (Δρυμ.) gιρίζι Τῆν. (Κτικ. κ.ἀ.) γκιρίζ’ Δαρδαν. (Λάμψακ.) Θρᾴκ. (’Αδριανούπ. Σουφλ.) Μακεδ. (Βέρ. Βλάστ. Βόιον Δαμασκ. Δοξᾶτ. ’Εράτυρ. Κολινδρ. Σέρρ. Σιάτ. Φυτ. κ.ἀ.) Στερελλ. (Ἄμφ.) gιρίζ’ Α. Ρουμελ. (Φιλιππούπ.) Θρᾴκ. (Μάδυτ.) Λέσβ. Προπ. (Κύζ.) Σάμ. (Καρλόβ. Μαραθόκ.) Τῆν. gιρίσ’ Θάσ. τζερίζι Πελοπν. (Κλουτσινοχ.) κερίζι Πελοπν. (Καλάβρυτ.) κερίτζι Πελοπν. (Καλάβρυτ.) κιρίτζι Σύμ. κιρί’ Θρᾴκ. (’Αδριανούπ.) γκέρ’τζι Εὔβ. (Κάρυστ.) gερίζης ὁ, Πελοπν. (Ξηροκάμπ.)
Ετυμολογία
᾿Εκ τοῦ Τουρκ. geriz=ὑπόνομος.
Σημασιολογία
1) Ὑπόγειος ὀχετός, ὑπόνομος Α. Ρουμελ. (Φιλιππούπ.) Δαρδαν. (Λάμψακ.) Εὔβ. (Κάρυστ.) Ἤπ. Θάσ. Θρᾴκ. (Ἀδριανούπ. Μάδυτ. Σουφλ.) ᾿Ιων. (Σμύρν.) Κρήτ. Κύθηρ. Μακεδ. (Βλάστ. Βόιον Δαμασκ. Δοξᾶτ. Σέρρ. Σιάτ. Φυτ. κ.ἀ.) Πελοπν. (Κλουτσινοχ.) Προπ. (᾽Αρτάκ.) Σάμ. (Καρλόβ. Μαραθόκ.) Σῦρ. Τὴν. (Κτικ. κ.ἀ.) -Λεξ. Γαζ. Περίδ. Βυζ. Λεγρ. Μπριγκ. Βλαστ 321 Πρω. Δημητρ.: Θὰ γέμισε τὸ γκερίζι σας καὶ βρωμᾷ οὕλο τὸ σπίτι σας Σμύρν. Βουλίσαν τὰ gιρίσα Θάσ. Ὅλα ᾿ς τοὺ γκιρίζ’ χύνουdι Σέρρ. || Μεταφ., Σὰ γκιρίζ’ εἶ’ dὸ στόμα τ᾿ς (ἐπὶ αἰσχρολόγου ἤ ὑβριζούσης γυναικός. Συνών. φρ: ἀπόπατος-ἀποχωρητήριο-βόθρος εἶναι τὸ στόμα του) Τῆν. Ἄνοιξε τὸ γκερίζι (ἐπὶ ὑβρίζοντος) ἀγν. τόπ. || Παροιμ. ’Σ τοὺ γκιρίζ’ πέτρα μὴ ρίχ’ς, γιˬατὶ θὰ σὶ πρατσκανί’ (θὰ ἐκσφενδονίσῃ ἀκάθαρτα ὕδατα, θὰ πιτσυλίσῃ) Σέρρ. Συνών. βόθρακας 1, βοθρὶ 2, βόθρος 2, λαγούμι, ὑπόνομος. β) Συνεκδ., ἀκαθαρσία ὀχετοῦ, βόρβορος Μακεδ. (Δοξᾶτ.) Προπ. (Κύζ.) -Λεξ. Δμηητρ. 2) Ὑδραγωγεῖον Πελοπν. (Ξηροκάμπ.) 3) Τὰ περὶ τὸ δῶμα οἰκίας τοιχώματα ἐν εἴδει ὀχετοῦ πρὸς διοχέτευσιν τοῦ ὀμβρίου ὕδατος εἰς τὴν δεξαμενὴν Σύμ. Συνών. ἀστρακιˬὰ 6, ἀστρέχα 4, ρέντα.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
