γουρουνάρης
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
γουρουνάρης
Τύπος
Παραλλαγή
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Αρσενικό
Τυπολογία
γουρουνάρης ὁ, Πελοπν. (Αἴγ.) - Λεξ. Γαζ. (εἰς λ. συβώτης) Αίν. γουρ᾽νάρης Ἤπ. (Πρέβ.) - Δ. Λουκοπ., Ποιὰ παιγνίδ. παίζουν τὰ Ἑλληνόπ., 132 γουρ᾽νάρ᾽ς Θεσσ. (Βαθύρρ. Μαυρέλ. Καλαμπάκ. Κρυόβρ. Πτελοπούλ. Τσαρίτσ. Φωτειν.) Θρᾴκ. (Σκοπ.) Μακεδ. (Βροντ. Γήλοφ. Δασοχώρ. Δεσκάτ. Ἐλάτ. Τριφύλλ. κ.ἀ.) Στερελλ. (Αἰτωλ. Ἀκαρναν. Ἀχυρ. Βερετάδ. Λεπεν. Σπάρτ. Φθιῶτ. κ.ἀ.) γ᾽ρουνάρ᾽ς Θεσσ. (Βαμβακ.) Θρᾴκ. (Ἑλληνοχώρ.) Μακεδ. (Ἄσσηρ. Βρία Σταν. Χαλκιδ.) Στερελλ. (Λαμ.) γ᾽ρ᾽νάρ᾽ς Θεσσ. (Μελιβ.) γ᾽ρούναρης Μακεδ. Θηλ. γουρουνάρισσα Λεξ. Γαζ. (εἰς λ. συβώτης, συβώτρια).
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ οὐσ. γουρούνι καὶ τῆς παραγωγ. καταλ. -άρης. Ὁ τύπ. γ᾽ρούναρης κατὰ τὰ λοιπὰ εὶς –αρης προπαροξύτονα, ὡς γούναρης, φούρναρης κ.ἀ.
Σημασιολογία
1) Ὁ χοιροβοσκὸς ἔνθ᾽ ἀν.: Ἔ᾽ πουλλοὶ γουρ᾽ναρ᾽δις ᾽ς τοῦ gάbου Θεσσ. (Κρυόβρ.) Φέτου γ᾽ρουνα᾽ρ᾽ς εἴι οὑ Δημητρά᾽ς Θρᾴκ. (Ἑλληνοχώρ.) Οὔτε γιˬὰ γουρ᾽νάρ᾽ς δὲ gά᾽ς ἰσύ! Στερελλ. (Ἀχυρ.) Τ᾽ γουρ᾽νουκουπὴ ᾽ν φ᾽λάει οὑ γουρ᾽νάρ᾽ς Στερελλ. (Αἰτωλ) || ᾎσμ. Βρὲ γουρ᾽νάρη παλαβέ, ποῦ ᾽ν ἡ γ᾽ρούνα ἡ κουλουβή; Στερελλ. (Αἰτωλ.) Συνών. βλ. εἰς λ. γουρουναρᾶς. 2) Ὁ βόσκων τὴν γουρούναν εἰς τὴν ὁμώνυμον παιδίαν (βλ. εἰς λ. γουρούνα 10) Θεσσ. (Βαθύρρ. Βαμβακ.) Πελοπν. (Αἴγ.) Στερελλ. (Αἰτωλ. Λαμ. Φθιῶτ.) - Δ. Λουκόπ., Ποιὰ παιγνίδ. παίζουν τὰ Ἑλληνόπ., 138: Μεγάλη πρέπει νὰ εἶναι ἡ συντροφιˬά, γιˬὰ νὰ παίξουν τὴ γουρούνα. Ἕνας μπαίνει γουρ᾽νάρης μὲ τὸν κλῆρο Δ. Λουκόπ., ἔνθ᾽ ἀν. Συνών. γουρουναῖος, γουρουνᾶς 2, γουρουνιˬάρης 2. 3) Ὁ ἀγροῖκος, ὁ ἄξεστος Μακεδ. (Δεσκάτ. Τριφύλλ. κ.ἀ.): Ἀ ρὰ γουρ᾽νάρ᾽, δὲ ξέρ᾽ς οὔτι νὰ γράψ᾽ς ᾽ν ὑπουγραφή σ᾽! Συνών. εἰς λ. γουρουνάνθρωπος 2. 4) Ὁ πλανήτης ἀστὴρ Ἀφροδίτη Στερελλ. (Βερετάδ. Σπάρτ.): Βγῆκι οὑ γουρνα᾽ρ᾽ς κὶ σὺ ᾽μᾶσ᾽ ἀκόμ᾽; Σπάρτ. Συνών. ἄστρο τῆς αὐγῆς, ἄστρο τῆς ἡμέρας, ἄστρο αὐγινό, αὐγερινός.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA