Ξεφύλλισμα pdfἀσφάλεια
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀσφάλεια
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
ἀσφάλεια ἡ, λογ κοιν.
Χρονολόγηση
Αρχαίο
Ετυμολογία
Τὸ ἀρχ. οὐσ. ἀσφάλεια.
Σημασιολογία
1) Ἡ ἔλλειψις παντὸς φόβου ἢ κινδύνου βλάβης λόγ. κοιν.: Ἀσφάλεια ζωῆς καὶ περιουσίας. ’Σ τ᾽ ἀπόκεντρα μέρη δὲν ἔχει κἀνεὶς ἀσφάλεια. Φάκελλος ἀσφαλείας (ἔγχρωμος ἢ ἔντυπος ἔσωθεν καὶ διὰ τοῦτο ἀδιαφανὴς) κοιν. β) Τοποθέτησις τοιαύτη τοῦ ἐπικρουστῆρος τοῦ τυφεκίου ἐπὶ τοῦ καψιλίου, ὥστε νὰ μὴ ὑπάρχῃ φόβος νὰ ἐκπυρσοκροτήσῃ, ἂν ὁ ἐπικρουστὴρ δὲν ἀνυψωθῇ Πελοπν. (Ἀρκαδ. Κορινθ.) γ) Ἐγκοπὴ εἰς τὰ φορητὰ πυροβόλα, ἐν ᾗ μοχλίδιόν τι ἐμποδίζει τὴν τυχαίαν ἐκπυρσοκρότησιν σύνηθ. ἐν τῇ στρατιωτικῇ γλώσσῃ: Βάζω τὸ τουφέκι ’ς τὴν ἀσφάλεια. δ) ᾿Εν τῇ ἠλεκτροτεχνίᾳ ἔλασμα τοῦ ἠλεκτρικοῦ γνώμονος τὸ ὁποῖον αὐτομάτως καιόμενον ὑπὸ ἰσχυροῦ ἠλεκτρικοῦ ρεύματος διακόπτει τὴν περαιτέρω παροχήν του σύνηθ.: Κάηκε ἡ ἀσφάλεια. ε) Μετάλλινος σύνδεσμος ἐνδυμάτων πολλαχ. Συνών. παραμάννα. 2) Ὀργάνωσις τῆς πολιτείας πρὸς περιφρούρησιν τῆς ἀτομικῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς ἰδιοκτησίας τῶν πολιτῶν καὶ τοῦ ἰσχύοντος κοινωνικοῦ καθεστῶτος σύνηθ.: Δημοσία - κοινωνικὴ ἀσφάλεια. β) Τὸ μέρος ὅπου ἑδρεύει ἡ ἀρχὴ τῆς δημοσίας ἀσφαλείας σύνηθ.: Τὸν ἐκάλεσαν - τὸν πῆραν ‘ς τὴν ἀσφάλεια. Πῆγαν καὶ τὸν κατάγγειλαν ’ς τὴν ἀσφάλεια. 3) Ἀσφαλιστικὴ ἑταιρεία, ἤτοι ὀργάνωσις ἰδιωτικὴ ἐγγυωμένη τὴν ἐπανόρθωσιν ζημίας ἢ ἀπωλείας, οἷον ἐκ πυρκαϊᾶς, ναυαγίου, θανάτου, κλοπῆς κττ., ἐπὶ τῇ καταβολῇ ὡρισμένου ποσοῦ ἐτησίως κοιν.: Ἔχω τὸ καράβι μου - τὸ σπίτι μου – τὸ χτῆμα μου ᾿ς τὴν ἀσφάλεια κοιν. β) Τὸ χρηματικὸν ποσὸν δι᾽ ὃ ἀσφαλίζεταί τι κοιν.: Πῆρε ἀσφάλεια γιˬὰ τὸ σπίτι του ποῦ κάηκε τόσες χιλιˬάδες. γ) Ἐγγύησις διὰ λόγου, ἐγγράφου, ἐνεχύρου ἢ ὑποθήκης σύνηθ.: Ἀσφάλεια δανείου. Δανείζω χωρὶς ἀσφάλεια. 4) Τὸ συμβόλαιον ἢ ἔγγραφον συμβάσεως σύνηθ.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
