Ξεφύλλισμα pdfἀποδέλοιπος
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀποδέλοιπος
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Επίθετο
Τυπολογία
ἀποδέλοιπος ἐπίθ. Ἄνδρ. Βιθυν. Ἤπ. Θήρ. Ἴων. (Κρήν.) Κέρκ. Κεφαλλ. Κρήτ. Κύθηρ. Κύθν. Μῆλ. Μύκ. Νάξ. Νίσυρ. Πάρ. Πελοπν. (Γέρμ. Καλάβρυτ. Καλάμ. Κορινθ. Λακων. Λάστ. Μάν. Οἰν. Τρίπ. κ.ἀ.) Προπ. (Κύζ.) Ρόδ. Σίφν. Σῦρ. Τῆλ. Τῆν. Τσακων. Χίος κ.ἀ. ἀποδελοιπος Σκῦρ. ἀποδέλ’πος Δαρδαν. Ἤπ. Παξ. ἀποέλοιπος Κάρπ. Κάσ. ἀπογέλοιπος Ἰκαρ. ἀπουδέ’πους Α.Ρουμελ. Θρᾴκ. (Ἀδριανούπ. Αἶν.) Κυδων. Λέσβ. Μακεδ. Σάμ. Στερελλ. (Αἰτωλ.) ’ποδέλοιπος Θρᾴκ. Κορσ. Κύθηρ. Κύπρ. Κῶς Πελοπν. (Μάν.) Προπ. (Ἀρτάκ. Κύζ.) Σῦρ. ’ποΐλοιπος Κάλυμν. ’πουδέλ’πους Θρᾴκ. (Μάδυτ.) Στερελλ. (Αἰτωλ.) ’πεδέλοιπος Θρᾴκ. Κρήτ. Προπ. (Ἀρτάκ. Πάνορμ.)
Ετυμολογία
Ἐκ τῆς προθ. ἀπὸ καὶ τοῦ μεσν. ἐπιθ. δελοιπός, δι’ ὃ ἰδ. λ. ἀδέλοιπος. Ἡ λ. καὶ παρὰ Σομ.
Σημασιολογία
Ἐπίλοιπος, ὑπόλοιπος ἔνθ’ ἀν. κ.ἀ.: Ἔωκές μου τὰ πολ-λὰ τὰ λία, ’ῶσ’ μου καὶ τ’ ἀποέλοιπα Κάρπ. Τ’ ἀποδέλοιπο bαννὶ εἶdα τό ’καμες; Νάξ. Ἄς φάω ’γὼ κ’ οἱ ἀποδέλοιποι ἂς πεθαίνουν, ἕ;! Νίσυρ. Ἐλᾶτε κ’ οἱ ἀποδέλοιποι νὰ σᾶσε δώσω καὶ σᾶς Κρήτ. Πότε θὰ μ’ δώκ’ς τὰ ᾿πουδέλ᾿πα; Αἰτωλ. || Φρ. Καὶ ᾿ς τ’ ἀποδέλοιπα! (εὐχὴ πρὸς τοὺς γονεῖς τῶν νυμφευομένων τοὺς ἔχοντας καὶ ἄλλα ἀγαμα τέκνα, ὅπως ἴδουν καὶ ταῦτα νυμφευόμενα) Ἄνδρ. κ.ἀ Καὶ ’ς τῶν ἀποδέλ’πω! Ἤπ. κ.ἀ. Καὶ ’ς τ’ ἀπουδέλ’πα νὰ χαροῦμι! Αἰτωλ. Ζωὴ ’ς τ’ ἀποδέλοιπα ἢ ᾿ς τοὺς ἀποδέλοιπους! (εὐχὴ κατὰ τὸν θάνατον, ὅπως ζήσουν οἱ ὑπόλοιποι. Πβ. φρ. ζωὴ σὲ λόγου σας! ) Πελοπν. κ.ἀ. Ζωὴ τοὺρ ἀποδέλοιποι! (ζωὴ εἰς τοὺς ἐπιλοίπους) Τσακων. || ᾊσμ. Τσοὶ νύχτες ὧρες δεκατρεῖς, τσοὶ δυˬό, τσοὶ τρεῖς κοιμοῦμαι καὶ τσ’ ἄλλες τσ’ ἀποδέλοιπες γιὰ σένα συλλογοῦμαι Βιθυν. Μεσ’ ’ς τὴ gαρδιˬά μ’, ἀγάπη μου, θρόνο ’χεις καὶ καθίζεις καὶ τ᾿ ἀποδέλοιπο κορμὶ ἐσύ ’σαι ποῦ τὸ ᾿ρίζεις Κρήτ. Γιέ μου καὶ ποῦ ’ν’ τὰ μάτια σου καὶ ποῦ ’ν’ ἡ κεφαλή σου καὶ τ᾿ ἀποδέλοιπο gορμὶ ποῦ βρίσκεται ριμμένο; Καλάβρυτ. Καλὰ νὰ πάν τὰ ἔχει τους καὶ τὰ ’ποδέλοιπά τους Κορσ. Συνών. ἀδέλοιπος.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
