Ξεφύλλισμα pdfἀποκκουμπῶ
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀποκκουμπῶ
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ρήμα
Τυπολογία
ἀποκκουμπῶ, ἀπακκουμπίζω Πόντ. (Ἴμερ. Κερασ.) ἀπακκουμπίζου Θρᾴκ. (’Αδριανούπ.) ἀποκκουμπίζω Πόντ. (Κερασ. Τραπ Χαλδ κ.ἀ.) ἀπουκκουμπίζου Θράκ.(᾽Αδριανούπ.) ’ποκκουμπίζω Κύπρ. ἀπακκουμπῶ Θρᾴκ. (᾽Αδριανούπ.) Πελοπν. (Λακων. κ.ἀ.) ἀπακκουbῶ Κρήτ. ἀποκκουμπῶ πολλαχ. ἀποκκουbῶ Κρήτ. Σίφν. ἀποκκουμπάω Πελοπν. (Μάν.) ἀπουκκουμπάου Ἤπ. Στερελλ (Αἰτωλ.) ᾿ποκκουμπῶ Κύπρ. 'ποκκουbῶ Κύθν.
Ετυμολογία
᾿Εκ τοῦ μεταγν. ἐπακκουμβίζω. Ἡ λ. καὶ ἐν Ἐρωτοκρ. Α 1476 (ἔκδ. ΣΞανθουδ.) «βγαίν᾿ ὄξω, δείχνει πῶς πονεῖ κι ἀποκκουμπᾷ ’ς τὴν κλίνη». Παρὰ Πορτ. ἀπακκουμπίζειν.
Σημασιολογία
Α) Κυριολ. 1) ’Επακκουμβῶ, στηρίζομαί που Θρᾴκ. (᾿Αδριανούπ.) Κύπρ. Πελοπν. (Λακων.) Πόντ. (Ἴμερ. Κερασ. Τραπ. Χαλδ.) κ.ἀ.: Ἐπεκκούμπ’σα ἀπάν’ ’ς σὸ μαξιλλάρ’ Τραπ. Χαλδ. Ἡ σημ. καὶ ἐν Ἐρωτοκρ. ἔνθ’ ἀν. β) Μετβ. ἐρείδω, στηρίζω Πόντ. (Κερασ.) κ.ἀ. 2) ᾿Αποθέτω τὸ φορτίον μου καὶ ἀναπαύομαι Μῆλ. Πελοπν. (Μάν.): Ἅμα φτάσουμε ’ς τὴ βρύσι ν’ ἀποκκουμπίσουμε Μάν. ᾿Εγώ, κωπέλλες, κουράστηκα καὶ θ᾽ ἀποκκουμπίσω δῶ αὐτόθ. β) ᾿Εναποθέτω, τοποθετῶ που Κύθν. Σίφν. κ.ἀ.: Μέσα ᾿ς τὸ σάκκο ’ποκκουbᾷς γέννημα-ἄχιˬουρα-φασούλιˬα Κύθν. Τ’ ἀποκκουμποῦμε μέσα τὰ σῦκα, ὥστε νὰ τὰ πατήσωμε Σίφν. 3) Κατακλίνομαι πρὸς ἀνάπαυσιν ἢ πρὸς ὕπνον Κρήτ. Πόντ. (Τραπ. Χαλδ.) Στερελλ (Αἰτωλ.): Ἄφ’σι μι ν᾽ ἀπουκκουμπίσου, ἀπόστασα Αἰτωλ. Ἔχου ἕνα κα’βά’ ’ς τ᾽ν ἄκρ’ ’ς τ’ ἀμπέλι μ᾿ κὶ πααίνου κιˬ ἀπουκκουμπάου αὐτόθ. || ᾌσμ. Μάννα, κιˬ ἂν ἔρθ’ ὁ Κωσταdῆς μὴ dοῦ παραπονᾶσαι, στρῶσε του τάβλα νὰ γευτῇ, κλίνη ν᾿ ἀποκκουbίσῃ Κρήτ. ᾿Ακρίτας ἐπεκκούμπιξεν, ἕναν ὕπνον ἐπῆρεν Τραπ. 4) Διανυκτερεύω παρά τινι ὡς ξένος ἢ ὁδοιπόρος Μῆλ. Πόντ (Τραπ.): ᾎσμ. ᾽Επῆγεν κ᾽ ἐπεκκούμπιξεν ᾿ς σῆ κυρ’-᾿Ερῆς τὴν πόρταν Τραπ. Β) Μεταφ. 1) Εὑρίσκω καταφύγιον, βοήθειαν, προστασίαν παρά τινι πολλαχ.: Ἔχω - δὲν ἔχω ποῦ ν᾿ ἀποκκουμπίσω πολλαχ. ᾿Εποκκούμπισεν ’ς τὰ παιδκιˬά του Κύπρ. 2) ᾿Ελπίζω Στερελλ. (Αἰτωλ): ᾽Ιγὼ ’ς αὐτὸ τοὺ καλαμπό’ ἀπουκκουμπάου.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
