γιˬὸς

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

γιˬὸς

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Ουσιαστικό

Γένος

Αρσενικό

Τυπολογία

γιˬὸς ὁ, (ΙΙ), ἰὸς ᾿Ικαρ Κάρπ. -Λεξ. Περίδ. ἴος Ἰκαρ. Κάλυμν. Κῶς Πόντ. (Ἀμισ. Οἰν. κ.ἀ.) γιˬὸς Ἀντίπαξ. Ἐρεικ. Ἤπ. Κέρκ. (Κασσιόπ. Λευκίμμ. κ.ἀ.) Μαθράκ. Ὀθων. Παξ. -Λεξ. Δημητρ. ἰγιˬὸς Κάρπ. ἴγιˬος Κάρπ ἴοτας Κρήτ. ἴγιˬοτας Κρήτ. (Κίσ. Σέλιν κ.ἀ.) ἔγιˬοτας Ἀθῆν. Πειρ. ἄγιˬος Κύπρ. (Γερμασ. κ.ἀ.) οὔγιˬος Κῶς γούγιˬος Ἀμοργ. Σύμ. Θηλ. ἔγιˬοτα Α. Κρὴτ. γιˬότα Κρήτ. (Νεάπ.) οὐγιˬὰ Θήρ. γουγιˬὰ Σύμ. νουγιˬὰ Θὴρ. γούγιˬα Νάξ. (Δαμαρ.) Οὐδ. οὔγιˬος ᾿Ιων. (Κρήν.) Κῶς γούγιˬος Σύμ. γούγιˬο Ἀμοργ. Μῆλ. Πληθ. ἴοτα Πόντ. (Ἀμισ. Οἰν.)

Ετυμολογία

Τὸ ἀρχ. οὐσ. ἰός. Ὁ τύπ. ἴγιˬοτας καὶ ἴοτας ἀναλογ. πρὸς τὸ ἵδρωτας, διὰ τὸ ὁπ. βλ. ἱδρῶτας.

Σημασιολογία

Α) Κυριολ. 1) Ἡ πράσινη δηλητηριώδης σκωρία τῶν μὴ κασσιτερωθέντων χαλκίνων σκευῶν Ἀθῆν. Α. Κρητ. Ἀντίπαξ. Ἐρεικ. ᾿Ικαρ. ᾿Ιων. (Κρήν.) Κάρπ. Κέρκ. (Κασσιόπ.) Κρήτ. (Κίσ. Νεάπ. Σέλιν. κ.ἀ.) Κῶς Μαθράκ. Μῆλ. Νάξ. (Δαμαρ.) Ὀθων. Παξ. Πειρ. Πόντ. Σύμ.-.Λεξ. Δημητρ.: Ἡ τέτζερη ἔκαμε ἴγιˬοτα καὶ δὲ gάνει νὰ μαγερεύωμε μὲ αὐτὴ bλιˬὸ Σέλιν. Τὰ χαρανιˬὰ μας βγάνουν οὔγιˬος (χαρανί=χάλκινος λέβης) Κρήν. Θωρῶ τὸ χαρανί σου κ’ εἶναι ξεγανωμένο, παρὰ νὰ γνο͜ιαστῆς νὰ τὸ πᾷς’ς τὸ χαρανᾶ νὰ σοῦ τὸ ξαναγανώσῃ, μὴ λάχῃ καὶ φαρμακωθῆτε καμνιˬὰ μέρ’ ἀπὸ τὸ γούγιˬο dου Μῆλ. Γυˬάλ-λισε κομ-μάι dὸ θουμνιˬαστούρι σ-σας γιˬατί ’ναι γεμᾶτο γουγιˬὰ Σύμ. Ὁ μαστραπᾶς, σὰν δὲν εἶναι γανωμένος, βγάνει γούγιˬα Δαμαρ. β) Ἡ σκωρία ἐν γένει τῶν μετάλλων Ἀμοργ. Ἰκαρ Κάλυμν. Κύπρ. Κῶς. γ) Πῦον Πόντ. (Ἀμισ. Οἰν.): Ἴοτα καὶ γαίματα νὰ τρῶς -νὰ πίν’ς (ἀρὰ) Οἰν δ) Ρύπος τοῦ σώματος Κῶς: Οὔγιˬομ ποὺ τὸν ἔχεις ’πάνω σου! (Λέρα ποὺ τὴν ἔχεις!) Β) Μεταφ. 1) Πᾶσα οὐσία πικρὰ τὴν γεῦσιν Λεξ. Δημητρ. 2) Ἡ πικρὰ γεῦσις τοῦ στόματος Ἐρεικ. Ἤπ.: Τὸ στόμα μου εἶναι γιˬὸς Ἤπ.: Τὸ στόμα μου εἶναι γιˬὸς καὶ φαρμάκι Ἐρεικ. 3) Φθόνος Ἀντίπαξ. Παξ.

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/