Ξεφύλλισμα pdfδάρσιμο
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
δάρσιμο
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Ουδέτερο
Τυπολογία
δάρσιμο τό, δάρσιμον Πόντ. (Σταυρ. Τραπ. Χαλδ.) Συμ. δάρσιμο πολλαχ. δάρσιμον Μακεδ. (Γρεβεν.) Στερελλ. (Αἰτωλ. Ἀκαρναν.) κ.ἀ. δάρσ᾿μου Εὔβ. (Στρόπον.) Θρᾴκ. (Ἀμόρ.) δείρσ᾿μου Εὔβ. (Στρόπον.)
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ μεταγν. δάρσις καὶ τῆς παραγωγ. καταλ. -ιμο. Ὁ τύπ. δείρσ᾿μου ἐκ τοῦ θέματος τοῦ ἀορ. τοῦ ρ. δέρνω.
Σημασιολογία
1) Δαρμὸς 1, τὸ ὁπ. βλ., ἔνθ᾿ ἀν.: Δὲν ξέρω, τί πάγ᾿ νὰ πῇ δάρσιμο Στερελλ. (Ἀράχ.) Πέθαν᾿ ἀπ᾿ τὸ δάρσιμο αὐτόθ. Τοὺ δάρσ᾿μου σ᾿ χρειάζιτι Εὔβ. (Στρόπον.) – Κάποτε σωζόταν ἀπὸ τὸ δάρσιμο ἀπὸ μιˬὰ κόρη μικρή, σὰν κιˬ αὐτόν, ἀλλὰ μὲ θάρρος Δ. Βουτυρ., Ἐπανάστ. ζώων, 208 Μέ τὸ δάρσιμον ᾿ὲσ-σωφρονίτζεται τὸ παιδὶ Σύμ. Τὰ καΐκιˬα δεμένα μέσα ᾿ς τὸ λιμάνι χτυπούσανε τὸ ἕνα μὲ τ᾿ ἄλλο σὰν ἀλαφιασμένα ἀπὸ τὸ δάρσιμο τῆς θάλασσας Κ. Παρορ., Ἀπὸ τὴ ζωὴ τοῦ δειλ., 37 || Ποίημ. Μιλήματα, πατήματα, δαρσίματα τ᾿ἀγέρα, τ᾿ ἀφτί σου, ἂν ἀφουγκραστῇ βαθε͜ιά, δὲ θὲ ν᾿ἀκούσῃ Ν. Ἑστ., 18 (1935), 959. β) Ἡ βιαία ἀνατάραξις, τὸ κτύπημα ὑγρᾶς οὐσίας, οἷον γάλακτος, ᾢοῦ κ.τ.τ. δι᾿ εἰδικοῦ ὀργάνου Εὔβ. (Στρόπον.) Πελοπν. (Ἑρμιον. Κορινθ. Μελιγαλ. Μεσσην.) Στερελλ. (Αἰτωλ. Ἀκαρναν. Ἀράχ.) – Λεξ. Περίδ. Πρω. Δημητρ.: Τὸ γάλα θέλει καλὸ δάρσιμο γιˬὰ νὰ βγῇ ὅλο τὸ βούτυρο Κορινθ. Τὸ δάρσιμο τοῦ γαλάτου Μεσσην. Μὲ τὸ τακτικὸ καὶ πολύωρο δάρσιμο τοῦ γάλατος ἀρχίζει νὰ μαζεύεται τὸ βούτυρο Ἑρμιον. Θέ᾿ πουλὺ δείρσ᾿μου τ᾿ ἀβγὸ προυτοῦ ρί᾿ς τοὺ λιμό᾿ Στρόπον. Τὸ δάρσιμο τ᾿ ἀβγὸ Λεξ. Πρω. Δημητρ. Συνών. δάρμα 1, δούλεμα, χτύπημα. 2) Ἡ προσβολὴ ὑπὸ φυματιώσεως κυρίως ἢ ἄλλης σοβαρᾶς ἀσθενείας Πόντ. (Τραπ. Χαλδ.): Ἀς σὸ δάρσιμον θ᾿ ἀποθάν᾿ Χαλδ. 3) Ὁ ἐκ πτώσεως προξενηθεὶς μώλωψ ἢ πληγὴ Πόντ. (Σταυρ. Χαλδ.): Ἐρροῦξεν ἀφκὰ καὶ δυνατὸν δάρσιμον ἔφαγεν (ἔπεσε κάτω καὶ χτύπησε πολύ).
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
