ἀγκαννάρω
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀγκαννάρω
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ρήμα
Τυπολογία
ἀγκαννάρω Μῆλ. Παξ. Πάρ. Τῆν. ἀgαννάρω Θήρ. Κρήτ. (Ρέθυμν. κ.ἀ.) Κύθν. Νάξ. ἀγκαννάρου Μακεδ. ᾿gαννάρω Κρήτ. ἀγκαννέρω Κάρπ. ἀνεgαννάρω Θήρ. ἀναγαννάρω Τῆν. ἀνεγαννάρω Θήρ. Τῆν. Παθ. ἀγκανναρίζομαι Κύθηρ. ἀgανναρίζομαι Κρήτ.
Ετυμολογία
Τὸ Ἰταλ. ingannare= ἐξαπατᾶν. Πβ. Βλάχ. λ. ἀγκαννάριστος=indeceptus, non ingannato.
Σημασιολογία
Α)Ἐνεργ. 1)Διαβάλλω, κατηγορῶ ψευδῶς Κρήτ. (Ρέθυμν.) 2)Ἐνοχλῶ, ἐρεθίζω, στενοχωρῶ Θήρ. Κρήτ.:Μὴ μ᾿ ἀgαννάρῃς, γιˬατὶ δὲν ξέρω κ᾿ ἐγὼ τί θὰ κάμω Κρήτ. Ὡς μ᾿ ἀgαννάρεις, χαΐρι καὶ προκοπὴ νὰ μὴ δῇς Θήρ. 3)Παρακινῶ, προτρέπω μετὰ πολλῆς ἐπιμονῆς, ἀναγκάζω, ἐξαναγκάζω, ἐπιβάλλω ὑποχρεωτικῶς Κρήτ. Κύθν. Μῆλ. Παξ.:Τὸν ἀγκαννάρισα νά ᾿ρθῃ καὶ θά ᾿ρθῃ Παξ. Δὲ θέλει νὰ φάῃ, μὴν τὸν ἀgαννάρῃς Κρήτ. Οἱ χρεῶστες μ᾿ ἀgαννάρουνε νᾶ τῶσε πλερώσω τὰ χρέη αὐτόθ. Τὸν ἀgάνναρα νὰ μὲ πλερώσῃ αὐτόθ. Μὴ μ᾿ ἀγκαννάρῃς Μῆλ. Ἀgαννάρισα τὸν ἀπατό μου Κρήτ. || ᾎσμ. Μὲ συdροφιˬὰ ἐκαθούμουν ἄξιˬα καὶ τιμημένη κ᾿ ἡ συdροφιˬὰ ἀgαννάρει με νὰ πῶ ᾿ναν τραγουδάκι Κρήτ. 4)Ἑλκύω, προσελκύω Μακεδ. Β)Παθ. 1)Καταβάλλω τὰς δυνάμεις μου, πιέζομαι ὑπερμέτρως διὰ νὰ ἐπιτύχω τι Νάξ. Πάρ. κ.ἀ.:Μὴν ἀgαννάρεσαι ᾿ς τὴ δουλε͜ιὰ Νάξ. Εἶdα ἀgαννάρεσαι τώρᾳ καὶ φωνάζεις; πο͜ιός σ᾿ ἀκούει; Αὐτόθ. Μὴν ἀgαννάρεσαι, νὰ μὴ ρίξῃς τὸ παιδὶ Πάρ. β)Πιέζομαι πρὸς ἀποπάτησιν Θήρ. Νάξ.: Ἀgαννάρεται, μὰ δὲ bορεῖ νὰ κατουρήσῃ Νάξ. Ἀνεgαννάρεται γιˬὰ νὰ κάμῃ τὴ νεττούρα του (νεττούρα=ἀποπάτησις) Θήρ. Θωρῶ τὸ παιδὶ κιˬ ἀgαννάρεται καὶ θαρρῶ πῶς κάνει τὰ κακκά dου αὐτόθ. γ)Ἐπὶ τικτούσης, καταβάλλω προσπαθείας νὰ γεννηθῇ τὸ βρέφος Παξ.: Ἀγκανναρίστηκε καὶ τό ᾿καμε. Συνών. σφίγγομαι, τανυˬέμαι. 2)Δυσφορῶ, ἀγανακτῶ, στενοχωροῦμαι, ἀγωνιῶ Θήρ. Κάρπ. Κρήτ.:Μὴν ἀgαννάρεσαι, γιˬατὶ θὰ σκάσῃς Θήρ. Εἶμαι ἀgανναρισμένος (ὠργισμένος) Κρήτ. Θήρ. 3)Εἶμαι εἰς ἀπορίαν καὶ πενίαν Κρήτ. Κύθν.:Ἀgανναρισμένος (πενόμενος) Κρήτ. (ὁ ὑπ᾿ ἀνάγκης κατεχόμενος) Κύθν.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA