Τεκμήρια από Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας

<< 10 10 >>

Σύνολο: 4244

Die wichtigsten Grunde der Apostasie des Georgios Gemistos (Plethon)

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Στην παρούσα μελέτη διαπιστώνεται και τεκμηριώνεται ο αυστηρός μονοθεϊσμός του Γεμιστού σε αντιδιαστολή προς τον τριαδικό θεό των Χριστιανών. Η πολυθεΐα του έγκειται στην θρησκευτική λύση του πλατωνικού προβλήματος του «ενός και των πολλών». Συνίσταται σε μιαν ιεράρχηση αλλεπαλλήλων θεοτήτων που εκπορεύονται από το υπερούσιον Εν και καταλήγουν στον άνθρωπο, ο οποίος συνιστά το μεθόριον μεταξύ του θείου και του θνητού. Η λύση αυτή του Γεμιστού αποτελεί μεταξύ άλλων ένα ιδεολογικό αντίβαρο στον εκχριστιανισμένο Αριστοτελισμό, και κυρίως στην ακραία και συστηματική έκφρασή του, τον Θωμισμό, ο οποίος είχε με επιτυχία εισβάλει στο Βυζάντιο τους τελευταίους αιώνες πριν από την Άλωση. Στη συνέχεια αντιδιαστέλλεται ο παραλληλισμός που έχει γίνει μεταξύ του Νίτσε και του Γεμιστού, ως προς την αντιχριστιανικότητά τους, και υποδηλώνεται η χριστιανική προέλευση της έννοιας (παρά την εκκοσμίκευσή της) της βούλησης στον Νίτσε. Στο σημείο αυτό ο Γεμιστός, αποποιούμενος την χριστιανικήν έννοια του αυτεξουσίου, θεωρεί την βούληση ως υποκείμενη στην φρόνη...

Différence, souveraineté et justice

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Κατά την νομική της έννοια, η κυριαρχία ορίζεται ως η ανώτατη εξουσία μέσα στο Κράτος. Στο δημοκρατικό πολίτευμα, φορέας της κυριαρχίας είναι ο λαός (δήμος). Ένα δημοκρατικό ιδεώδες κυριαρχίας θεμελιώνεται πάνω σε μια αντίληψη δικαιοσύνης, δηλαδή πάνω στις αρχές της ελευθερίας και της ισότητας. Η ισότητα των ανθρώπων εδράζεται πάνω στην κατοχή ενός minimum αριθμού κοινών ιδιοτήτων, οι οποίες συγκροτούν την κοινή, οικουμενική ανθρώπινη ταυτότητα (φύση). Εκτός, όμως, από τις κοινές ιδιότητες (ομοιότητες), οι άνθρωποι χαρακτηρίζονται από διαφορές φύλου, φυλής, έθνους, γλώσσας, θρησκείας κ.λπ. Συνεπώς, κάθε άνθρωπος αποτελεί μια σύνθεση των κοινών ιδιοτήτων, οι οποίες συγκροτούν την οικουμενική ταυτότητά του, και των ιδιαιτέρων διαφορών, οι οποίες τον διαφοροποιούν από όλους τους άλλους ανθρώπους. Η ελευθερία, με την σειρά της, νοείται ως δυνατότητα δράσης κάθε ανθρώπου με σκοπό να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, χωρίς κάποιος εσωτερικός ή εξωτερικός εξαναγκασμός να εμποδίζει την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Με την άσκηση της πρωτογενούς σ...

Discontinuité dans la continuité et vice-versa: Kairos et Mikrokairoi

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

Discontinuité dans la continuité et vice-versa: kairos et mikrokairoi

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

Doute et reflexion. Descartes et Husserl

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Στην εργασία αυτή επιχειρώ ένα συσχετισμό της καρτεσιανής αμφιβολίας με το ερώτημα της φαινομενολογίας για το νόημα. Για την προσέγγιση αυτή είναι αναγκαία η αναφορά στη ριζική αμφιβολία του Descartes και την φαινομενολογική «εποχή» του Husserl. Αν η καρτεσιανή αμφιβολία μπορεί να εκφρασθεί ως άρνηση, η «εποχή» του Husserl δεν είναι απαραίτητο να εκληφθεί ως άρνηση. Η καρτεσιανή αμφιβολία αμφιβάλλει ακόμα και για την ύπαρξη αυτού του είναι, αυτού του ίδιου του κόσμου, η φαινομενολογική «εποχή» δεν αμφιβάλλει, ερωτά για το νόημα του είναι, του κόσμου, της ύπαρξης. Η υπερβατική συνείδηση (όπως την κατανονοεί η Φαινομενολογία) αντιτίθεται στον κόσμο, αποτελεί την «αντί-θεση» του υποκειμένου στο αντικείμενο, της νόησης στο νόημα, του υποκειμενισμού στον εμπειρισμό. Η καρτεσιανή ριζική αμφιβολία αποτελεί τη «λογική του cogito» του υποκειμένου προ του κοσμολογικού μυστηρίου....

Du parfait et de l' un. Sur quelques connexions de la pensée plotinienne et de la théologie de Denys

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Στο κεφάλαιο 13 του Περί θείων ονομάτων, του πλέον φιλοσοφικού δοκιμίου του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, κεφάλαιο το οποίο φέρει τον τίτλο «Περί του τελείου και του ενός», οι αναλύοντες παραπέμπουν άμεσα και έμμεσα στον στοχασμό του δασκάλου του νεοπλατωνισμού. Στην διερεύνηση της σχέσης Διονυσίου-Πλωτίνου, την οποία επιχειρούμε, θέτομε σε παρένθεση την επίδραση του ίδιου του χριστιανισμού - εξ άλλου δεν αναζητούμε απ΄ ευθείας συνδέσεις μεταξύ των δύο διανοητών, αλλά ορισμένους παράλληλους φιλοσοφικούς προσανατολισμούς. Οι σχέσεις που ανιχνεύονται εδώ αφορούν: α) το ένα και τα πολλά, β) το ένα και το είναι, γ) το ένα και τον αριθμό, δ) το ένα και το όνομα....

Du «moi» et de l' «autre» dans la philosophie du Portique

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Κατά τους Στωικούς ο άνθρωπος ενώνεται με τους ομοίους του δια της λογικής. Επομένως εθνικές ή κοινωνικές διακρίσεις αδυνατούν να οριοθετήσουν τις σχέσεις μας προς τους άλλους. Η απάντηση του Ζήνωνος ως προς τον χαρακτηρισμό του φίλου ως «άλλος εγώ» παραπέμπει στη στωική θεωρία, σύμφωνα προς την οποία μόνον οι σοφοί (τουτέστιν οι ενάρετοι) από τους ανθρώπους είναι δυνατόν να συμβιώσουν εντός ενός κόσμου που διέπεται αποκλειστικώς από τούς νόμους της λογικής. Στο πλαίσιο αυτό η παρούσα μελέτη προσπαθεί να αναδείξει πτυχές της στωικής φιλοσοφίας, οι οποίες επιβεβαιώνουν την ανωτέρω θεωρία περί αποκλειστικής συνυπάρξεως των σοφών, καθόσον μόνον αυτοί είναι σε θέση να αντιληφθούν τους συμπαντικούς νόμους από τους οποίους διέπεται ο κόσμος, εντός του οποίου συμβιούν θεοί και άνθρωποι....

Déviation temporelle ou kairique?

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Η έκφραση «οι καιροί περνούν» καθορίζει αποτελεσματικά μιαν εποχή με ιδιόμορφην απόχρωση, αν και ασταθή κι επιδεκτική μιας βίαιης μεταβολής, μιας παρέκκλισης, τάξεως όχι χρονικής, αλλά καιρικής· με άλλους λόγους, μιας ανατροπής, μιας κρίσεως που απαιτεί επειγόντως την απλή και καθαρή προσαρμογή του ανθρώπου στα γεγονότα όσα τον έχουν διχάσει, εάν ο ίδιος επιθυμεί να μην απομακρυνθή και ν΄ αποκλείσει απ΄ αυτά τον εαυτόν του (μ΄ αποτέλεσμα ν΄ άλλοτριωθή η πορεία της ιστορίας, κλονιζόμενη από άλλες συνειδήσεις και όχι από την δικήν του). Αντίθετα, αν επιθυμεί να στραφή εκ νέου προς την ιστορία, αποκαθιστώντας την πορεία της, είναι υποχρεωμένος να υπακούσει, να συμμορφωθεί προσωρινά σ΄ αυτήν: historiae iter non nisi parendo tractiatur....

E. Moutsopoulos, La conscience de l' espace, Aix-en-Provence, Orphys, Institutions Philosophiques Réunies, 1997, σελ.210

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

E. Moutsopoulos, Parcours de Proclus. Centre Internationale d' Études Internationales Platoniciennes et Aristoteliennes, Athènes, 1993, 65pp.

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

<< 10 10 >>