Τεκμήρια από Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας

<< 10 10 >>

Σύνολο: 4244

Plato's Critique of the Fine Arts

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Εις την μελέτην αυτήν παρουσιάζεται συστηματικώς η Πλατωνική κριτική θεώρησης των καλών τεχνών-συγκεκριμένως, της αρχιτεκτονικής, της γλυπτικής, της ζωγραφικής, της ορχήσεως, της μουσικής, της ρητορικής, του διηγήματος, της κωμωδίας, της τραγωδίας, της λυρικής ποιήσεως και του έπους. Αποδεικνύεται ότι ο Πλάτων δεν καταδικάζει τας καλάς τέχνας αυτάς καθ' αυτάς, όπως έχουν ισχυρισθή πολλοί, αλλά μόνον τας μορφάς της τέχνης, αι οποίαι υποβιβάζουν τον άνθρωπον πνευματικώς αντί να τον αναγάγουν εις την περιοχήν των ιδεωδών, του πνευματικού κάλλους. Δια την αρχιτεκτονικήν και γλυπτικήν ο Πλάτων εκφράζει ικανοποίησιν και θαυμασμόν. Ελέγχει όμως αυστηρώς τα έργα των ζωγράφων, διότι απλώς μιμούνται την φύσιν ή εκπηγάζουν από την φαντασίαν. Η κριτική της ορχήσεως και της μουσικής είναι μετριοπαθής : ο Πλάτων επιδοκιμάζει ωρισμένας μορφάς και απορρίπτει άλλας. Επιδοκιμάζει τους σεμνούς χορούς, αλλ' αποδοκιμάζει τους άσεμνους· δέχεται τας μορφάς της μουσικής, αι οποίαι είναι απλαί και εκφραστικαί της ανδρείας και της σωφροσύνης, αλλά καταδικάζει τα ε...

Plato's Dialogues: Middle Academy's Thesaurus

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

Plato's Socrates on Obeying the Laws of Democratic Athens

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο Πλάτων έχει πείσει πολλούς μελετητές ότι, στον Κρίτωνα και στην Απολογία, ο Σωκράτης υποστηρίζει πως πρέπει να υπακούει τους νόμους της δημοκρατικής Αθήνας, έστω και αν είναι άδικοι. Αντιθέτως, σε αυτούς και σε άλλους διαλόγους ο Σωκράτης εμφανίζεται έκδηλα αντιδημοκρατικός. Έχει επίσης την πεποίθηση ότι δεν πρέπει κανείς ποτέ να διαπράττει αδικία. Στην πραγματικότητα, όμως, ο πλατωνικός Σωκράτης δεν δηλώνει πουθενά ότι πρέπει να υπακούει τους αθηναϊκούς νόμους λέει, μάλλον, πως δεν το έχει πει. Οι εντυπώσεις για το αντίθετο αποτυπώνουν την αριστοτεχνική στρατηγική υπεράσπισης που εφαρμόζει ο Πλάτων στην δίωξη εναντίον του Σωκράτη....

Plato's Symposium: Virtue as a Lesser Good?

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Στο Συμπόσιον η Διοτίμα δηλώνει πώς η συνειδητοποίηση της Ιδέας του «καλού» είναι, τελικώς, το κίνητρο των προσπαθειών του έρωτα. Η κατανόηση της Ιδέας καθ'αυτήν δημιουργεί την «αληθινή αρετή»· αυτή η αναπαραγωγή της αρετής δίνει σε κάποιον το δικαίωμα να λέει ότι κατέχει το αγαθό. Ωστόσο, από τη στιγμή που η ικανότητα κατανόησης της Ιδέας επιτυγχάνεται μόνο μέσα σε μια σχέση ερωτική, με ποιον τρόπο αυτό το αγαθό σχετίζεται με τον έρωτα που τρέφει ο εραστής για τον ερωμένο; Στο άρθρο αυτό, θα υποστηρίξω ότι η συνειδητοποίηση της Ιδέας συνδέεται με την προσδοκία του εραστή να εκπαιδεύσει τον ερωμένο. Στόχος του έρωτά του είναι να κάνει την ψυχή του ενάρετη· και ο τρόπος με τον οποίο οδηγείται σε αυτό τον στόχο είναι, ακριβώς, η εκπαίδευση του ερωμένου του. Η συνειδητοποίηση της ιδέας αποτελεί προϋπόθεση για την κατάκτηση αυτού του στόχου και, ως εκ τούτου, το αγαθό που προκύπτει από τη βοήθεια προς τον ερωμένο συμβαδίζει με το αγαθό της συνειδητοποίησης της Ιδέας. Η διάκριση της Ιδέας κατά τέτοιον τρόπο δείχνει ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο αγ...

Platon et l' art: un malentendu?

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο Πλάτων παρέχει την εντύπωση ότι διατηρεί μια αμφιλεγόμενη στάση, ίσως αντιφατική, ως προς την τέχνη, δηλαδή ταυτοχρόνως ευνοϊκή και εχθρική. Επικρίνει τους ποιητές και τους μουσικούς, ενώ συγχρόνως εμφανίζεται ιδιαιτέρως ευαίσθητος προς την ποίηση, αναδεικνύοντας μάλιστα τον ποιητή ως εμπνευόμενον από τους θεούς. Στην περίπτωση της ποιήσεως, διακρίνει την τέχνη από την τεχνική, κι έτσι, μας οδηγεί στο να συνειδητοποιήσουμε ότι οι Έλληνες δεν διαθέτουν όρο που να δηλώνει ό,τι εμείς ονομάζομε τέχνη και που ο Πλάτων αντιδιαστέλλει, όπως κι εμείς, από την τεχνική. Ο εμπνεόμενος είναι επικίνδυνος, επειδή δεν είναι κύριος του εαυτού του και κινείται εντός του παραλόγου. Αντιθέτως ο Πλάτων χρησιμοποιεί ένα λογικό πρότυπο δομημένο επί του πλαισίου των Πυθαγορείων, προκειμένου να προτείνει μία δομή του κόσμου. Τελικώς, φαίνεται ν' αντιλαμβάνεται την ψυχολογία του καλλιτέχνη, αγνοώντας τη φύση της τέχνης. Οι μεταβάσεις και οι συγχύσεις αυτές ερείδονται στην πραγματικότητα επί μιας βασικής παρεξηγήσεως: Η τέχνη, όπως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα, δε...

Platon et la modernité esthétique

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Από μια προσέγγιση στον πλατωνικό Φαίδρο αποκαλύπτεται ότι στον Πλάτωνα υπάρχει η θεωρία της δημιουργίας και της σχέσης της φιλοσοφίας με τη γλώσσα, η οποία δικαιολογεί τη θέση της στη μοντέρνα αισθητική, παρά το γεγονός ότι η τελευταία παρουσιάζεται ως κριτική ενάντια σε κάθε μεταφυσική θεώρηση στην τέχνη. Στο πρώτο μέρος της έρευνας γίνεται κριτική στις προσεγγίσεις που περικλείουν πλατωνικό στοχασμό για την τέχνη στη μεταφυσική, επιμένοντα στην ανικανότητα της μεταφυσικής να συλλάβει τη γλώσσα και την τέχνη. Αυτές οι προσεγγίσεις προϋποθέτουν ότι ο δυϊσμός είναι ένα πλατωνικό σχήμα που αντιπαραθέτει με τρόπο ανάλογο το αισθητό στο νοητό και το σημαίνον στο σημαινόμενο, παρέχοντας στο πρώτο μια ιδιότητα απλής παρουσίασης που εκμηδενίζει συγχρόνως την ίδια του την υπόσταση. Πως είναι λοιπόν δυνατόν να υπάρχει καλή και κακή μίμηση, φιλοσοφική μίμηση πλάι σε μια μίμηση τεχνική και ρητορική; Στο δεύτερο μέρος αποδεικνύεται ότι ο Φαίδρος, κατά τη δομή του και τον προβληματισμό του, θέτει υπό συζήτηση αυτό το ερευνητικό σχήμα και αντί να αντιπ...

Platon et la philosophie comme figure d΄ énonciation

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο Σωκράτης στο 3ο βιβλίο της Πολιτείας διακρίνει τρία είδη διήγησης: την απλή, τη μιμητική και τη μικτή. Αρνείται τη μιμητική διήγηση όπου ο αφηγητής δίνει απευθείας τον λόγο σε ένα πρόσωπο, όπως στο θέατρο, και εξυμνεί την απλή, η οποία κρατά πάντα τον λόγο. Συνηθίζεται να ταυτίζουμε αυτήν τη διάκριση με τις μοντέρνες κατηγορίες του ευθέος και του πλαγίου λόγου, χωρίς να λαμβάνουμε υπ΄ όψιν την ιδιαιτερότητα της κατάστασης της προφορικής επικοινωνίας. Στον προφορικό λόγο, όπου ο αφηγητής είναι παράλληλα και συζητητής, η απλή διήγηση μεταβάλλει τον πλάγιο λόγο σε ευθύ, με τον ίδιο τρόπο που και οι μοντέρνες αυτές κατηγορίες μας δεν ταυτίζονται με εκείνες του Σωκράτη. Μόνο αντικαθιστώντας την σωκρατική διάκριση εντός της κατάστασης του προφορικού λόγου, μπορούμε πραγματικά να αντιληφθούμε πως να τοποθετήσουμε τον Πλάτωνα σε σχέση προς τα πρόσωπά του. Φαίνεται πως, καθόσον ο Πλάτων δεν εξελίσσεται μέσα από τον προφορικό λόγο αλλά μέσα από τον γραπτό, κατέχει το ύφος ενός συγγραφέως και, όχι ενός αφηγητού ή ενός συζητητού, κι έτσι η επαναφορά...

Platon und K. R. Popper. Zur Kritik der politischen Philosophie Platons

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο Karl Popper ανήκει στους αυστηρότερους κριτικούς της πλατωνικής πολιτικής φιλοσοφίας. Η κριτική του ξεκινάει από τη διάγνωση ενός τραγικού δεδομένου του σημερινού πολιτισμού, το δυϊσμό ανάμεσα στις ολοκληρωτικές ιδέες και στα μεταρρυθμιστικά δημοκρατικά κινήματα, και προσπαθεί να τον φωτίση από τα βάθη της εννοιολογικής του προϊστορίας χωρίς να ξεγλιστρά στις μεθοδολογικές παρανοήσεις του «ιστορικισμού». Την έκφραση του τραγικού αυτού δυϊσμού βρίσκει ο Popper στον Πλάτωνα καθώς τον τοποθετεί στο κοσμοϊστορικό μεταίχμιο ανάμεσα σε δυο μορφές κοινωνίας, την κλειστή με την προσήλωσή της στα παλαιά ήθη, που αναχαιτίζει κάθε προοδευτική κίνηση, και την ανοιχτή (Ηρόδοτος, Πρωταγόρας, Αντισθένης, Λυκόφρων, Ευριπίδης, Αλκιδάμας, Δημόκριτος, Περικλής και προπαντός Σωκράτης), που αποτελεί την μεγαλύτερη καμπή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο Πλάτων ζει μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο την κατάρρευση της κλειστής κοινωνίας και μολαταύτα εξακολουθεί να επηρεάζεται από το πνεύμα το δικό της και όχι του Σωκράτη, που αντιπροσωπεύει την αρχή της ανοιχτής ...

Platon, Lettres, Traduction inédite, introduction, notices et notes par Luc Brisson, Paris, Flammarion, 1987

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
<< 10 10 >>