Τεκμήρια από Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας
<< 10
10 >>
<< 10
10 >>
Σύνολο: 4244
Heraclitus and Stoicism
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Την τελευταία εικοσαετία παρατηρείται αναβίωση του ενδιαφέροντος για την ελληνιστική φιλοσοφία και ιδιαίτερα για τη φιλοσοφία της Στοάς και του Επικούρου. Μια από τις συνέπειες της αναζωπύρωσης του ενδιαφέροντος αυτού υπήρξε η απόρριψη της θέσης, που πρώτος υποστήριξε ο Hegel και ευρύτερα διέδωσε ο Zeller, ότι ο Ζήνων και ο Επίκουρος δεν ήταν πρωτότυποι αλλά οπισθοβατικοί στοχαστές, που ξαναγύρισαν στους Προσωκρατικούς – τον Ηράκλειτο και τον Δημόκριτο αντίστοιχα – αγνοώντας σε μεγάλη έκταση την Ακαδημία και τον Περίπατο. Οι νεώτεροι ερευνητές παρατήρησαν (και σωστά), πως σημαντική επίδραση θετική και αρνητική άσκησε στον Ζήνωνα και τον Επίκουρο η αττική φιλοσοφίας της εποχής τους. Στην επανεκτίμηση όμως αυτή των αρχών και των πηγών της στωικής φιλοσοφίας ο Ηράκλειτος επισκιάσθηκε περίεργα και άδικα. Στις πρόσφατες εργασίες των Solmsen, Rist, Sandbach και Graeser η σημασία του Ηρακλείτου για την Αρχαία Στοά αγνοήθηκε σχεδόν τελείως. Η διαπίστωση όμως ότι οι αρχαίοι Στωικοί, παράλληλα με την επήρεια του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους και άλλ...
Heraclitus' Anthropology and Scepticism
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
Herakleitos' fr. 52
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
To απόσπασμα 52 του Hρακλείτου, τo oποίο θεωρείται ήδη από παλιό ως ένα ιδιαίτερα αινιγματικό και δυσπρόσιτο κείμενο, αναλύεται, από φιλολογική και φιλοσοφική άποψη, στα συστατικά του μέρη (αιών- παίς παίζων πεσσεύων-παιδός ή βασιληίη) και διερευνάται διεξοδικά το νόημα του μέσα στα ιστορικά πλαίσια του αρχαϊκού κλίματος σκέψης. Προτού επιχειρηθή μια προσέγγιση του φιλοσοφικού νοήματος του κειμένου αυτού, παρουσιάζονται κριτικό τόσο οι αρχαίες ερμηνείες του αποσπάσματος (Λουκιανού, Κλήμεντος, Πρόκλου, Ιππολύτου) όσο και οι πιο ενδιαφέρουσες από τις νεώτερες (Kern, Teichmüller, Gladisch, Schuster, v. Wilamowitz, Zeller, Brieger, Diels, Snell, Cherniss, Nador, Guthrie κ. ά.). Η όλη διαπραγμάτευση του προβλήματος καταλήγει στις ακόλουθες θέσεις : 1) Ο αιών είναι ο μοναδικός θείος παράγων που διέπει αιώνια το, πάντα στους συνεχείς μετασχηματισμούς τους από τη μια μορφή στην άλλη, είναι το αιώνια ζωντανό παιδί που παίζει το παιγνίδι του κόσμου. 2) Ο θεϊκός αυτός παίς απεικονίζει με τον μοναδικό τρόπο ζωής και ενεργείας του, δηλαδή παίζων, τον ...
Herman Parret, L' esthétique de la communication. L' au-delà de la pragmatique, Bruxelles, Ousia, 1999, 231pp.
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
Herméneutique et nihilisme
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
Histoire juridique de l' homosexualité en Europe, Flora Leroy-Forgeot, Paris, P.U.F., Coll. Médecine et Société, 128 pp.
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
Hoc aliquid - Quale quid and the Signification of Appellatives
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο Αριστοτέλης στις Κατηγορίες λέει πως τα προσηγορικά ουσιαστικά φαίνονται να σημαίνουν τόδε τι, στην πραγματικότητα όμως σημαίνουν τοιόνδε τι. Την άποψη ότι σημαίνουν τόδε τι τη δεχόμαστε συνήθως και λέμε λ.χ. για ένα καθόλου πως είναι «κάτι που …». Οι θεωρίες για τη σημασία των προσηγορικών μπορούν να χωρισθούν σε δύο ομάδες: μια που έχει «γενετικό» χαρακτήρα και μια που δεν έχει. Οι πρώτες εξηγούν τις σημασίες των λέξεων ξεκινώντας από τον τρόπο που τις μαθαίνομε στα μικρά μας χρόνια, ακούγοντας από τους μεγάλου πως «αυτό είναι ένα τραπέζι» κλπ. Τέτοιες θεωρίες, που υπάρχουν και σε παλαιότερους συγγραφείς (στον Αυγουστίνο λ.χ.) και σε μεταγενέστερους (τον Ράσσελ λ.χ.), πρέπει να συνδέωνται με κάποια θεωρία αφαιρέσεως. Μια τέτοια, που βρίσκομε σε μεσαιωνικά ελληνικά κείμενα, περιέχει ως κεντρική έννοια τον όρο πλήθος πεποιωμένον. Στη Δύση το πρόβλημα της σημασίας των προσηγορικών το έβλεπαν από άλλη σκοπιά στο Μεσαίωνα, και συνήθως έκαναν χρήση της θεωρίας για τις «υποθέσεις» (suppositions). Ο συγγραφέας ασκεί κριτική εναντίον της θεωρί...
Hoda EL - KHOULY, Heraclitus, Fragments. Text and Translation, with a Commentary, Athens, Greek Foundation of Educational Research and Studies, 2013, 316 σσ.
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
How to live the choice of Atalanta (Atlanta) in Plato΄s Republic 620 b
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Το παιδευτικό πρόγραμμα του Πλάτωνος στην Πολιτεία κορυφώνεται με τον μύθο της ψυχής. Η ψυχή (το αθάνατον) παρουσιάζεται να αλλάσσει κατά περιόδους βίο. Η εκλογή (αϊρέσις βίου) είναι ελεύθερη και γίνεται από μεγάλη σειρά προτύπων που είναι ως παραδείγματα άνθρωποι και ζώα. Στο συγκλονιστικό και μεγαλειώδες σκηνικό, όπου παρουσιάζονται επιλεκτικώς 10 περιπτώσεις επιλογών (ισάριθμες, κατά σύμπτωση ίσως, αναλόγων επιλογών του Λουκιανού στο έργο του Βίων πράσις), εμφανίζεται και η Αταλάντη που το όνομά της έχει ρίζα του τλάω, ως και τλήμων, τάλας, πολύτλας και το εντυπωσιακότερο, Άτλας, Ατλαντίς, Ατλαντικός και βεβαίως Atlanta των ΗΠΑ που ετοιμάζει την Ολυμπιάδα του 1996. Δεν έχει τύχει προσοχής και εξάρσεως ότι όχι μόνο υπάρχει ετυμολογική σχέση Αταλάντης και Atlanta αλλά ούτε και ότι η Αταλάντη είναι πρότυπο αθλητικού βίου, ασκήσεως και ανταγωνισμού στη ελληνική Μυθολογία και ακόμη σημαντικότερο ότι στη συγκεκριμένη στιγμή, που αναφέρει ο Πλάτων, πάλιν επιλέγει την ίδια ζωή, τον αθλητισμό. Η σύμπτωση όλων των ανωτέρω δίδει ιδιαίτερη λάμψη στ...
How tranquil the sceptic?
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Από τις διάφορες ευδαιμονιστικές φιλοσοφίες της αρχαιότητας, διαπίστωσα ότι η φιλοσοφία των πυρρωνικών είναι η πιο περίπλοκη. Και αυτό οφείλεται, κατά τη γνώμη μου, στο μοναδικό τρόπο με τον οποίο καθόρισαν την έννοια της αταραξίας. Παρ΄ όλα αυτά λίγοι ερευνητές έχουν εξετάσει τις ποικίλες όψεις που συμβάλλουν στη δημιουργία μιας τέτοιας ήρεμης κατάστασης αλλά και προέρχονται από αυτήν. Η μελέτη αυτή αποσκοπεί να εξετάσει την ψυχολογική κατάσταση της πυρρωνικής «αταραξίας» και να αποκαλύψει τέσσερα ευδιάκριτα χαρακτηριστικά της: (1) Η «αταραχία» ως ευχαρίστηση. (2) Η σχέση μεταξύ «αταραξίας» και της πυρρωνικής χρήσης της έννοιας της «μετριοπάθειας». (3) Ο αναγκαίος αιτιακός παράγων για την «αταραξία» είναι τα γνωστικά όρια του Πυρρωνικού σε σχέση προς μία κατανόηση της αλήθειας με την έννοια του μη-λάθους. (4) Ένας πυρρωνικός μπορεί να καταλάβει τις συνέπειες που προκύπτουν εάν παραμείνει ζητητικός κατά την ηρεμία του. Η ηρεμία καθώς θα δούμε είναι ίσως εξίσου δύσκολη να διατηρηθεί όπως και να επιτευχθεί. Έτσι ο τίτλος της μελέτης μπορεί ν...
Hypothèses sur Platon et sur Nietzsche
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Το πρώτο μέρος ετούτου του άρθρου εκθέτει μιαν υπόθεση που συμπληρώνει το πλατωνικό μου δοκίμιο του 1982 (Φιλοσοφία 12, σσ. 211-229)· το δεύτερο μέρος είναι κι αυτό μια υπόθεση, που ίσως απαντάει στο ερώτημα που άφησε αναπάντητο η μελέτη μου του 1983-1984 για τον Νίτσε (Φιλοσοφία 13-14, σσ. 353-381). I. Το δαιμόνιο του πλατωνικού Σωκράτη δεν εκδηλώνεται παρά μόνον αποτρεπτικά, απαγορευτικά. Υποθέτω πως μέσα στο πλατωνικό σύστημα η ιδιόμορφη αυτή εσωτερική θεία φωνή δεν είναι άσχετη με το κατεξοχήν άγραφο νόμιμο —που συνέχει και στηρίζει όλους τους γραπτούς νόμους —, την καθολική - ομόφωνη απαγόρευση της συνουσίας μεταξύ μελών της ίδιας οικογένειας. Στηρίζω —μερικά— την υπόθεση αυτή σε ανάλυση πλατωνικών προβλημάτων, μεσ΄ από κείμενα του Πλάτωνα και συλλογισμούς σύγχρονων μελετητών. Από τη διερεύνηση προκύπτει ότι καμιά διαχωριστική γραμμή δεν υπάρχει ανάμεσα στην —άρρητη— λογική του Πλάτωνα και την αξιολογία του. II. Στη Γέννηση της τραγωδίας ο Νίτσε αναφέρεται μ΄ έξαψη στο δαιμόνιο του Σωκράτη. Αργότερα, σ΄ εν΄ από τα μεταθανάτια του απ...
