Τεκμήρια από Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας

<< 10 10 >>

Σύνολο: 4244

Has Good as intrinsic value no meaning in intuitionalism?

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο απώτερος σκοπός του άρθρου είναι η διατύπωση ενός πιθανού ορισμού της έννοιας του αγαθού ως μεταφυσικής αξίας στην Ηθική Θεωρία της Διαισθησιαρχίας και η διευκρίνιση της υποκειμενικής ή αντικειμενικής ερμηνείας της. Πρώτα απ΄ όλα η ερευνά για την έννοια του αγαθού ως μεταφυσικής αξίας επικεντρώνεται στην ερμηνεία που δίνει ξεχωριστά ο καθένας από τους εξέχοντες ερμηνευτές, όπως ο Πλάτων, και-κυρίως οι σύγχρονοι ηθικολόγοι Moore, Ross, Prichard και Ewing. Η ερμηνεία που δίνουν οι οπαδοί της Διαισθησιαρχίας στην έννοια του αγαθού ως μεταφυσικής αξίας αναθεωρείται από τους νεώτερους θεωρητικούς φιλοσόφους Urmson, Hare, Nowell-Smith και άλλους, οι οποίοι προβαίνουν στην αναθεώρηση της έννοιας του αγαθού. Η αναθεώρηση αυτή, κατά τη γνώμη μου, αποτελεί εποικοδομητική κριτική, εφ΄ όσον για τη σωστή ερμηνεία της έννοιας του αγαθού ως ηθικό κριτήριο χρησιμοποιεί το λόγο. Αλλά η προσωπική μου κρίση είναι ότι η μεταφυσική αξία του αγαθού είναι ασυμβίβαστη με την ιδέα του φυσικού αντικειμένου, διότι αυτό ως συγκεκριμένο υλικό πράγμα έχει φυσική συνο...

Hasard et Liberté chez les philosophes du Portique

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Το ακανθώδες ζήτημα της τύχης καθώς και της παρέμβασης του ηγεμονικού μέρους της ψυχής στις επιλογές του ανθρώπου οφείλεται, κατά τους Στωϊκούς, στην αδυναμία του νου να συλλάβει τη θέση της Πρόνοιας, της διαπλοκής των αιτίων καθώς και της λογικής αλληλουχίας και αιτιοκρατικής ένωσης των γεγονότων. Έτσι εξηγείται και η ατέρμων πάλη του ανθρώπου με το πεπρωμένο του κατά την αντιμετώπιση της δουλείας, της ασθένειας, του θανάτου. Πρόκειται για μια διαμάχη άλογη και οφειλόμενη οπωσδήποτε στην ατέλεια μιας ανολοκλήρωτης «σοφίας», που διστάζει μεταξύ της απόλυτης ελευθερίας και του φόβου αντιμετώπισης των γεγονότων. Εκείνο, άρα, που διαφεύγει από τον νου του ανθρώπου, δεν είναι το τυχαίο. Πρόκειται για την λογική διαδοχή (ειρμός) των γεγονότων που λανθάνουν της ανθρώπινης λογικής, η οποία ατελής εισέτι, αρνείται την συγκατάθεση της στη διαδικασία του κοσμικού γίγνεσθαι....

Hat die Soziobiologie eine Bedeutung fur die Ethik?

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ότι η Κοινωνιολογία, ήτοι η θεωρία των γενετικών προϋποθέσεων της κοινωνικής συμπεριφοράς των έμψυχων όντων, έχει σχέση με την Ηθική, πρέπει να θεωρηθεί αναμφισβήτητο. Αληθεύει βεβαίως ότι αυτή η βιολογική θεωρία, αποφεύγοντας εσφαλμένους φυσιολογικούς συλλλογισμούς, δεν περιέχει ηθικά παραγγέλματα αλλά απλώς διαπιστώσεις γεγονότων. Εντούτοις δεν βρίσκεται σε αντίφαση προς μια Ηθική: καθόσον αυτή δηλαδή θα προϋπόθετε υπαρξιακούς ισχυρισμούς, οι οποίοι κατ’ αρχήν θα έπρεπε να εξηγούνται. Ότι αυτό ισχύει για κάθε Ηθική προέρχεται κυρίως από το γεγονός ότι το πρέπει προηγείται από το δύνασθαι. Με βάση δύο κεντρικές θέσεις, ήτοι της εξήγησης του αλτρουισμού με συγγενειακή αναφορά και του αλτρουισμού της αμοιβαιότητας, αποδεικνύεται πραγματικά ότι μια ελεύθερη φυσική επιστήμη (ελεύθερη δηλαδή από εκφρασμένες ήδη αξιολογικές κρίσεις – ελεύθερη αξιολογία είναι άλλο πράγμα) του ανθρώπου του τύπου της «ανθρώπινης κοινωνιοβιολογίας» αντιφάσκει τόσο σε μια καθολικίζουσα Ηθική σαν εκείνη του Kant και του Apel όσο και στις θεμελιώδεις ενοράσεις της απρ...

Healing the world' s Cultural Crisis

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

Hegel and Derrida on the problem of reason and repression in Μodernity

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

Hegel and Greek Philosophy: The Claims of Historical Reason

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Το άρθρο αναλύει εν πρώτοις την βασική θεωρητική θέση του Hegel ότι η φιλοσοφία ταυτίζεται με την ιστορία της και την αξιολογεί στο πλαίσιο των συγχρόνων συζητήσεων. Ένα πρώτο συμπέρασμα είναι ότι η εγελιανή ιστορικοποίηση του στοχασμού έχει σε γενικές γραμμές δικαιωθεί. Στη συνέχεια γίνεται σύγκριση του Αριστοτέλη και του Hegel ως ιστορικών της φιλοσοφίας, με δεδομένο ότι το Α των Μεταφυσικών είναι το πρότυπο που ακολουθεί ο τελευταίος στη δική του ανασυγκρότηση της εξέλιξης της φιλοσοφικής σκέψης. Κατόπιν αναλύεται ο τρόπος που ο Hegel διατάσσει τις κυρίες φάσεις της αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας, με ιδιαίτερη αναφορά στην τελολογική δυναμική που θεωρεί ότι εμφαίνεται κατά τη διαδοχή τους. Περιγράφεται η ερμηνευτική προσέγγιση του Hegel στο πλατωνικό και το αριστοτελικό σύστημα, αλλά και η προβληματική του πεποίθηση ότι ο νεοπλατωνισμός συνιστά την κορύφωση του αρχαιοελληνικού στοχασμού. Το άρθρο κλείνει με μια συζήτηση της σχέσης φιλοσοφίας και αλήθειας, όπου απορρίπτεται ο δογματισμός και προκρίνεται μια πολυαρχική αντίληψη της φιλοσοφί...

Hegel' s Sense of Idealism in the History of Philosophy and Plotinus' Ecstasy

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο Hegel υποστηρίζει ότι υπάρχει μια βασική ιδέα που εξελίσσεται σε όλη την ιστορία της φιλοσοφίας, και ότι αυτή η ιδέα ταυτίζεται με την βασική ιδέα που διακρίνεται στο δικό του φιλοσοφικό πρόγραμμα. Η ιδέα αυτή είναι ο Λόγος και αναπτύσσεται με a priori λογικό τρόπο στη Λογική του. Ο Hegel όμως έπρεπε να τεκμηριώσει και με αναγωγή στην ιστορική εμπειρία ότι όλοι οι προγενέστεροι φιλόσοφοι προσπάθησαν πράγματι να διαμορφώσουν το ίδιο γενικό φιλοσοφικό πρόγραμμα και, επομένως, ότι όλοι τους διαμόρφωσαν κατά κάποιον τρόπο τον ιδεαλισμό του Hegel και υπό αυτή την έννοια τον προοικονομούν. Η ερμηνεία του Hegel επί της φιλοσοφίας του Πλωτίνου εξετάζεται ως ένα δείγμα της γενικότερης ερμηνευτικής στρατηγικής του Hegel σε σχέση με την προγενέστερη φιλοσοφία, με σκοπό να διαπιστώσω αν ο Hegel παρέχει επαρκή ιστορικά και φιλοσοφικά τεκμήρια για να θεμελιώσει τη στρατηγική αυτή....

Hegel' s Understanding of the Classical Aesthetical Ideal. A Systematic Aproach

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Τις τελευταίες δεκαετίες οι περισσότερες μελέτες γύρω από την αισθητική του Εγέλου επικεντρώθηκαν στην εξέταση του ερωτήματος εάν ο συστηματικός της χαρακτήρας οδηγεί αναπόφευκτα στην έννοια του «θανάτου της τέχνης». Πολλοί ερμηνευτές επιχείρησαν να βρουν τρόπους να εκμοντερνίσουν την αισθητική του Εγέλου, με στόχο να την αξιοποιήσουν προκειμένου να ερμηνεύσουν μέσα απ΄ αυτήν και τη σύγχρονη τέχνη. Στο παρόν άρθρο προσπαθώ να διευκρινίσω μερικές βασικές ιδέες της εγελιανής αισθητικής ακολουθώντας μια συστηματική και όχι απλώς ερμηνευτική προσέγγιση, δηλαδή έχοντας ως οδηγό τη διανόηση του ίδιου του φιλοσόφου. Αυτή η συστηματική προσέγγιση οδηγεί, όπως διαφαίνεται μέσα από την ανάλυση του κλασικού ιδεώδους, στην έννοια του «κλασικού χαρακτήρα» της τέχνης εν γένει. Ο Έγελος κατανοεί την τέχνη ως παρουσίαση της ιδέας δια του αισθητού κατ΄ αναλογία με τον τρόπο που η θρησκεία και η φιλοσοφία εκθέτουν, κάθε μια στο δικό της στοιχείο, την Απόλυτη ιδέα. Με αυτόν τον τρόπο η τέχνη καθίσταται συνιστώσα του συστήματος και αποκτά τον λεγόμενο παρελθο...

Hegel: Προϋποθέσεις της «παγκόσμιας ιστορίας»

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Dieser Aufsatz verfolgt zwei Ziele: Es wird einerseits versucht, einige historisch-gesellschaftliche Voraussetzungen und theoretische Quellen der Hegeischen Philosophie der «Weltgeschichte» festzustellen, anderseits, deren Rolle für die Bildung der Hegeischen Geschichtsphilosophie aufzuzeigen. Die Vernunft als «allgemeines Prinzip» der Geschichte und die Fortschrittsidee als Grundbegriff der französischen Aufklärung, die Erneuerung der Lehre der «vier Weltreiche», der «Weltmarkt» als Ergebnis der westeuropäischen bürgerlichen Warenökonomie, die Utopie des Weltfriedens, die positive Einschätzung des Kosmopolitismus, das Naturrecht und der Humanitätsgedanke als Ideologie der internationalen «société civile», die Toleranz als Grundlage der Naturreligion und zuletzt die romantische Bewegung sind die hauptsächlichen «theoretischen» Quellen und die historisch-gesellschaftlichen Voraussetzungen für den Aufbau der Hegeischen «philosophischen Weltgeschichte». Somit ist die Aufgabe dieses Aufsatzes, nicht etwa zu zeigen, ob die Weltgeschichte eine...

Heraclides of Pontus and his cosmic theory: An Innovator or a Revisionist of the Ancient Cosmology?

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο Ηρακλείδης Ποντικός γεννήθηκε στην Ηράκλεια του Πόντου και υπήρξε μαθητής της πλατωνικής Ακαδημίας και αργότερα του αριστοτελικού Λυκείου. Ο Πλάτων του εμπιστεύθηκε την επίβλεψη της Σχολής κατά τη διάρκεια του τρίτου του ταξιδιού στη Σικελία, ενώ το 339 π.Χ. ηττήθηκε με ελάχιστη διαφορά ψήφων από τον Ξενοκράτη, στην υποψηφιότητά του για Διευθυντής της Ακαδημίας. Ασχολήθηκε με όλους σχεδόν τους κλάδους της φιλοσοφίας και το γλαφυρό και πρωτότυπο ύφος του άσκησε επίδραση μέχρι και την ύστερη αρχαιότητα. Δύο είναι τα βασικά σημεία της κοσμολογίας του: Οι μελέτες του για την κίνηση των πλανητών (όπου η άποψή του για την κίνηση της γης θεωρείται καινοφανής) και η γενικότερη διδασκαλία του για την ύλη, με πυρήνα τη θεωρία των άναρμων όγκων. Η δεύτερη αυτή, που συνιστά και το κύριο πεδίο της προβληματικής μας, σε καμία περίπτωση, όπως αποδεικνύεται, δεν αποτελεί απλή μίμηση προηγούμενων θεωριών, όπως λ.χ. των πλατωνικών τριγώνων του Τίμαιου ή των δημοκρίτειων γόμφων. Τόσο από τη γλωσσική-ετυμολογική προσέγγιση των όρων και την ιστορική τους χρή...
<< 10 10 >>